Kalın bağırsak ve kolorektal kanser diye de bilinen kolon kanserinin, sindirim sisteminin en son kısmında yer alan bölgede geliştiğini belirten uzmanlar kolon kanserinin dünya çapında en yaygın görülen üçüncü kanser çeşidi olduğuna dikkati çekti. Memorial Antalya Hastanesi Genel Cerrahi Kısım Lideri Prof. Dr. Alihan Gürkan, 2022’de 1,9 milyondan fazla kolon kanseri teşhis edildiğini belirterek ” Kolon kanseri, kanser vefatının ikinci en yaygın nedenidir ve yılda 900.000’den fazla mevte yol açmaktadır. Bilhassa genetik geçişli ve ailesel eğilimli kolon kansei için taramalara erken yaşta başlanması büyük ehemmiyet taşımaktadır. Kolon kanseri en sık 60’lı yaşların sonrasında görülen bir hastalıktır. Ülkemizde de artık bu yaş kümesinde kıymetli bir çoğunluk bulunduğu için sık görülen kanserler ortasına girmiştir” dedi.
1. dereceden akrabalarda varsa dikkat
Kolon kanserinin gelişmesinde en kıymetli etkenin kolon polipleri olduğunu söyleyen Prof. Dr. Alihan Gürkan, poliplerin sık geliştiği kümelerde kanser görülmesinin de sık olduğunu, bunların genetik geçişli, ailesel eğilimli olabilir ve çoğunlukla ileri yaşlarda doğal olarak bulunabileceğini kaydetti. Prof. Dr. Alihan Gürkan, “1. dereceden akrabalarında kolon kanseri görülenler öteki bireylere nazaran en az 2 misli daha fazla risk altındadır. Şayet bir kişinin 40’lı yaşlarda birinci derece akrabalarında bir tane, ikinci derecede akrabalarında birden fazla kolon kanseri öyküsü var ise hastalığa karşı önemli formda uyarılmalıdır.” dedi.
Sürekli ishal ya da kabız olmak bir işaret olabilir
Kolon kanserinin kimi belirtilerinin güzel bilinmesi gerektiğine işaret eden Prof. Dr. Alihan Gürkan, en kıymetli belirtinin, dışkılama alışkanlığında değişme gözlenmesi olduğunun altını çizdi. Gürkan “Bu, uzun vadeli ishal ya da kabızlık yahut hissedilir düzensizlik biçiminde olabilir. Anlamsız kanamalar da kansere işaret eder. Şayet bireyde dışkılama sırasında kanama görülüyorsa kesinlikle bir uzmana muayene olmalıdır. Daha ilerleyen evrede aralıklı, bazen kolik stilinde karın ağrısı, gaz sancıları, nedeni bilinmeyen kilo kayıpları, kansızlık, kendini çok yorgun hissetme üzere çeşitli belirtiler görülebilir. Hastalık ilerlemeden teşhis konulması ömür bahtını büyük ölçüde artırmaktadır. Bu üzere belirtiler görüldüğünde bir an evvel sıhhat kuruluşuna başvurulmalıdır” dedi.
Prof. Dr. Alihan Gürkan, kolon kanserinde risk faktörlerini ise ileri yaş, kolorektal kanser yahut polip geçmişi, inflamatuar bağırsak hastalıkları, kolon kanseri riskini artıran kalıtsal durumlar, kolon kanseri aile hikayesi, düşük lifli, yüksek yağlı diyet, sistemli antrenman yapmamak, diyabet, obezite, alkol ve sigara kullanmak, kanser için radyasyon tedavisi olarak sıraladı.
Kolon kanserinde en tesirli tedavi cerrahi
Kolon kanserinde kanserli olan bölgenin, kanserli hücre bırakmayacak halde çıkarılmasının en tesirli tedavi tekniği olduğunu söyleyen Prof. Dr. Alihan Gürkan, cerrahi tedaviden sonra hastalığın evresine nazaran kemoterapi, şayet rektumda yerleşmiş bir kolon kanseri var ise radyoterapi takviyesi de alınabileceğini kaydetti. Risk kümelerinde olan şahısların genç yaşlarda kesinlikle 3-5 yılda bir kolonoskopi yaptırmaları gerektiğinin altını çizen Gürkan, “Ayrıca risk kümesinde olmasa da herkesin 50 yaşından sonra bu süreci yaptırması önerilir. Kolonoskopi sırasında görülen polipler alınarak ilerde oluşabilecek bir kanser riski ortadan kaldırılmaktadır. Bu sebeple risk altındaki kümelerde kolonoskopi, hem bir teşhis hem de tedavi hali olabilmektedir” dedi.
Riski azaltmak için ne yapılmalı?
Prof. Dr. Alihan Gürkan, kolon kanseri riskini azaltmak için ise günlük hayatta yapılabilecek değişiklikleri ise şöyle sıraladı, “Çeşitli meyveler, sebzeler ve tam tahıllar tüketmek; meyveler, sebzeler ve tam tahıllar, kanseri önlemeye yardımcı olabilecek vitaminler, mineraller, lif ve antioksidanlar içerir. Çeşitli vitamin ve besin unsurları alabilmeniz için bu kümesi beslenmenizden eksik etmeyin. Alkolü ölçülü tüketin ya da hiç tüketmeyin; alkol içmeyi seçerseniz, içtiğiniz ölçüsü bayanlar için günde bir içkiden, erkekler içinse iki içkiden fazla olmayacak biçimde sınırlayın. Sigarayı bırakın; sigara kansere neden olan en en önemli sebeplerden biridir. Haftada en az 5 gün idman yapın; en az 30 dakika idman yapmaya çalışın. Hareketsiz kaldıysanız, yavaşça başlayın ve kademeli olarak 30 dakikaya çıkarın. Ayrıyeten, bir antrenman programına başlamadan evvel bir sıhhat uzmanıyla görüşün. Ülkü kiloda olun; sağlıklı bir kilodaysanız, sağlıklı bir diyeti günlük antrenmanla birleştirerek kilonuzu muhafazaya çalışın. Kilo vermeniz gerekiyorsa, beslenme ve diyet uzmanından dayanak alın. Daha az kalori alarak ve daha fazla hareket ederek yavaşça kilo vermeyi hedefleyin”
