Halk ortasında istifçilik olarak bilinen kompulsif biriktirme hastalığı (dispozofobi), çok sık görülen bir hastalıktır. Bu hastalığa sahip olan şahıslar; bedelsiz, eski, konutta işe yarama ihtimali dahi olmayan birçok eşyayı çöpe atmayıp biriktiriyor ve vakitle eşyalarla duygusal bağ kuruyor.
Zamanla konutlarında adım atacak yer kalmayınca hem kendileri hem de birlikte yaşadıkları şahıslar için sorunlu durumlar ortaya çıkıyor.
Bu hastalığın temelinde genetik faktörler, travmalar, erken çocukluk devirlerinde maruz kalınan aile tavırları, ayrılık anksiyetesi olarak da bilinen terk edilme korkusu üzere sebepler yatabiliyor.
Peki, kompulsif biriktirme hastalığı (istifçilik) belirtileri neler? Kompulsif biriktirme hastalığından kurtulmanın yolu var mı? İşte, Kompulsif biriktirme hastalığı (istifçilik) belirtileri ve tedavisi..
KOMPULSİF BİRİKTİRME HASTALIĞI NEDİR?
Günümüzde nüfusun neredeyse %3’ünde görülen kompulsif biriktirme hastalığı (dispozofobi); şahısların kıymetsiz, kullanılmayan ve sıhhatsiz bir ortam yaratan birçok eşyayı saklamaları, biriktirmeleri yahut atmamaları olarak tanımlanabilir. Bu hastalıkta, saklanan eşyalar sistemsiz ve birbirinden bağımsızdır. Yani ‘Hayatın bir alanında lazım olur’ diye bir şeyleri saklamak ile birebir şey değildir.
Saklanan yahut biriktirilen şeyler ekseriyetle anlamsızdır ve hayli sistemsiz bir biçimde toplanmaktadır. Bu nedenle bu eşyaların dağınık, kirli ve epey bakımsız bir imaj oluşturduğu söylenebilmektedir. Ayrıyeten, biriktirilen bu eşyalar hiçbir vakit bir işe yaramamakta ve kalabalık bir manzara oluşturmaktan ileri gidememektedir.
Belirli bir vakit sonra bu hastalığa sahip olan bireylerin hayat alanlarında neredeyse adım atacak yer kalmamaktadır. Bu durum bireylerin kendileri ile birlikte yaşadıkları öbür bireyler için de epey dertli durumlara neden olmaktadır.
KOMPULSİF BİRİKTİRME HASTALIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hastalığın en net belirtisi, bireylerin, her türlü eşyayı biriktirme eğiliminde olmalarıdır. Ekseriyetle bu bireylerde farklı çeşitte kişilik bozuklukları da görülebilmektedir. Belirtiler şu formda sıralanabilmektedir:
- Kağıt, tarihi geçmiş gazeteler, plastik eşyalar, poşetler, eski kıyafetler üzere işe yaramayan şeyleri saklama
- Toplanılan eşyaları çöpe atamama
- Çöpleri atmaya çalışanlara öfkelenme ve ileri seviyede rahatsızlanıp dert duyma
- Eşyaların rastgele birinin kaybı durumunda tasa, tasa, öfke, toplum içinde garip davranışlar sergileme
- Kişinin toplumsal hayatında davranış bozuklukları göstermesi
- Toplanan eşyalar ortasında bir benzerlik ya da bir irtibat olmaması
- Genellikle denetimsiz biriktirme nedeniyle mesken ve işyerlerinde hareket alanı pek olmaması
- Nerdeyse tüm odaların eşya ile dolu olması
KOMPULSİF BİRİKTİRME HASTALIĞI NEDENLERİ
Obsesif kompulsif kişilik bozukluğu (OKKB) durumu olan bu hastalığın temelinde şahısların dürtülerini denetim edememeleri yatmaktadır. Çocukluk periyotlarında aile içi sıkıntılar, yoksulluk, kıtlık üzere önemli sorunlar yaşamış bireyler, ilerleyen yaşlarda kompulsif biriktirme hastalığı yaşayabilmektedir.
Ayrıca anne, baba, eş yahut çok sevilen bir dosttan gelen rastgele bir armağanın kaybedilme korkusu da kompulsif biriktirme hastalığının başlamasına neden olabilmektedir. Duygusal eksiklikler, sevgi ve şefkat eksikliği, çeşitli dehşet ve tasalar, reddedilme ve aldatılma üzere durumlar bu hastalığın başlamasına ve gelişmesine sebep olabilmektedir.
Kişilerin içinde bulundukları ağır bir depresyon, istifleme hastalığını beraberinde getirebilmektedir. Biriktirdikleri eşyaları gereksiz şeyler olarak göremez ve onlar ile duygusal bir bağ kurarlar. Bunama da istifçiliğe sebep olabilmektedir. Ayrıyeten sevgi eksikliği, meslek problemleri yahut psikoz da kompulsif biriktirme hastalığının nedenleri ortasındadır.
KOMPULSİF BİRİKTİRME HASTALIĞINDAN KURTULMANIN YOLU VAR MI?
Bireylerde gelişen kompulsif biriktirme hastalığı, kişinin kendi hayatının yanı sıra bu kişi ile yaşayan öbür insanların da hayatı üzerinde hayli dertli durumlar yaratmaktadır. Bu nedenle kesinlikle bir uzman yardımı almak gerekmektedir.
Kompulsif biriktirme hastalığı olan şahıslar genel olarak bu durumdan rahatsızlık duymaz ve tersine bu şahıslar biriktirdikleri şeylerin atılması ve kaybolması durumunda rahatsızlık hissetmektedir. Bu nedenle tedavi olmaya yönelik rastgele bir eforları yoktur.
Bu bireyler, çoklukla etrafları tarafından desteklenerek ve yönlendirilerek bu hastalıktan kurtulmaktadır. Kompulsif biriktirme hastalığı olan bireyler için alanında uzman bir psikologdan yardım almak en hakikat yoldur. Psikologlar tarafından uygulanan gerçek tedavi teknikleri ile bireyler dispozofobiden kurtulabilmektedir.
Biriktirme hastalığında daha çok bilişsel davranışçı terapi tekniği uygulanmaktadır zira ilaç tedavisi, takıntı hastalığı olan bireylere pek tesir etmeyebilir.
