Karaciğer Cerrahisi ve Transplantasyonu Uzmanı Prof. Dr. Koray Acarlı, halk ortasında “köpek kisti” olarak bilinen karaciğer kist hidatiği hastalığına karşı ihtarlarda bulundu. Bilhassa kırsal bölgelerde köpeklerin tabiatta neyle beslendiğine dikkat edilmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Acarlı, bu durumun farkında olunmadan bir döngünün kesimi haline gelinebileceğini söyledi.
HAYVANCILIKLA UĞRAŞILAN BÖLGELERDE DAHA SIK GÖRÜLÜYOR
Hastalığın bir parazit nedeniyle oluştuğunu belirten Prof. Dr. Acarlı, şu bilgileri verdi:
“Karaciğer kist hidatiği, halk ortasında köpek kisti olarak bilinen, parazit kaynaklı bir hastalıktır. Yurdumuzda bilhassa hayvancılıkla uğraşılan bölgelerde sık görülür. Parazit, temel konak olarak kurt, çakal ve köpek üzere hayvanların bağırsaklarında yaşar. Yumurtaları dışkı ile atılır ve bu yumurtalar ot yahut suya bulaştığında küçük ve büyükbaş hayvanlar tarafından sindirilir. Parazit bedene girdikten sonra en sık karaciğerde olmak üzere çeşitli organlarda büyüyen kistlere neden olur.”
KÖPEKLER HATALI DEĞİL, DENETİM ALTINDA TUTULMALI
İnsanların da vakit zaman bu döngüde orta konak haline gelebileceğini belirten Prof. Dr. Acarlı, şunları söyledi:
“Eğer parazit yumurtaları ağız yoluyla alınırsa, beşerde da karaciğerde kist oluşabilir. Lakin köpekler bu hastalığın direkt sorumlusu değildir. Evcil köpeklerinizin ne yediğine dikkat eder ve sistemli veteriner denetimi sağlarsanız risk ortadan kalkar.”
İNSANDAN BEŞERE BULAŞMAZ
Karaciğer kist hidatiğinin beşerden beşere bulaşmadığını belirten Prof. Dr. Acarlı, “İnsan dışkısında parazitin yumurtası bulunmaz. Fakat tıpkı ortamda yaşayan bireyler tıpkı kaynaktan enfekte olabilir” dedi.
KARACİĞER DIŞINDA DA GÖRÜLEBİLİR
Parazitlerin yüzde 75-80 oranında karaciğere yerleştiğini fakat akciğer, beyin ve karın içi öteki organlara da yayılabileceğini söz eden Prof. Dr. Acarlı, “Yerleştiği bölgede giderek büyüyen ve içi basınçlı sıvı ile dolu bir kist oluşur. Lakin karaciğer işlevlerini ekseriyetle bozmaz, karaciğer dokusunu iterek kendine yer açar” dedi.
KÜÇÜK KİSTLER ŞİKAYETE NEDEN OLMAZ
Kistin çoklukla diğer bir sıhhat denetimi sırasında tesadüfen fark edildiğini vurgulayan Prof. Dr. Acarlı, “Kist küçükse çoklukla belirti vermez. Fakat büyük kistlerde sağ tarafta ağrı ve dolgunluk hissi üzere şikâyetler oluşabilir. Bazen kistin safra yollarına açılması üzere komplikasyonlar önemli problemlere yol açabilir” diye konuştu.
TANI VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Kistin teşhisinin görüntüleme sistemleri ile konduğunu belirten Prof. Dr. Acarlı, “İleri evrelerde kistin duvar yapısı, kalsifikasyonlar yahut kistin içindeki küçük kistler teşhis koydurucudur. Kaygı duyulan olaylarda ELISA ve İHA üzere testler kullanılabilir” dedi.
KİST BÜYÜYEBİLİR, PATLAYABİLİR
Tedavi edilmezse kistin ekseriyetle büyüyeceğini ve komplikasyonlar oluşturabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Acarlı, “Kistin patlaması (rüptür) alerjik tepkilere yahut kist içeriğinin karın boşluğuna yayılmasına neden olabilir. Bu da hastalıkla çabayı güçleştirir” biçiminde konuştu.
TEDAVİ PROSEDÜRÜ: CERRAHİ YAHUT GİRİŞİMSEL YÖNTEMLER
Prof. Dr. Acarlı, tedavi süreciyle ilgili şu bilgileri verdi:
“Hastalığın klasik bir ilaçla tedavisi yoktur. Parazite tesirli birtakım yardımcı ilaçlar olsa da temel tedavi cerrahi boşaltma yahut kistin içerdiği parazitlerin büsbütün temizlenmesidir. Uygun olaylarda iğne ile aspirasyon yahut laparoskopik metotlar de uygulanabilir.”
