PLASENTA ve GÖBEK KORDONU
Plasentadan kaynaklanan göbek kordonu (umbilikal kordon), anne ile bebek ortasındaki iletişimi
sağlar. Bir toplardamar (ven) ve iki atardamar (arter) içeren göbek kordonu, fetusa kan sağlarken
fetus kaynaklı atıkları da uzaklaştırır.
KORDOSENTEZ NEDİR ?
Fetal Kan Örneklemesi’, ‘Perkutan Umblikal Kan Örneklemesi’, ‘Umbilikal Ven Örneklemesi’ olarak da
isimlendirilir. İnceleme için, göbek kordonundan, (fetusun) bebeğin kan örneğinin alındığı tanısal bir
testtir. Alınan kanda çalışılan testler ile bebeğin sıhhat durumunu kıymetlendirilir. Genetik bozukluklar,
kan hastalıkları, enfeksiyonlar incelenir. Ayrıyeten, bebeğe bu göbek kordonundan tedavi maksatlı kan ve
ilaç verilebilir.
Genel olarak kordosentez uygulama oranı azalmaktadır. Bunun ana nedeni, öbür teşhis yöntemlerinin
(amniyosentez, koriyon villüs biyopsisi) fetus açısından daha az riskli olmasından ötürü daha sık
uygulanmalarıdır. Lakin, başka teşhis prosedürleri kâfi bilgi sağlamazsa ya da en kısa müddette sonuç
çıkması gerekiyorsa kordosentez önerilir.
NEDEN UYGULANIR ?
1. Genetik bozukluk tanısı
2. Fetal enfeksiyon (kızamıkçık, toksoplazmozis gibi) tanısı
3. Fetusta kansızlık derecesi tayini
4. İzoimmünizasyon (Rh uygunsuzluğunda) derecesinin belirlenmesi
5. Annede bebeğin pıhtılaşma hücre sayısının tespiti
6. Bebeğe kan nakli
7. Bebeğe ilaç tedavisi
RİSKLERİ NELERDİR ?
Kordosenteze bağlı riskler şunlardır:
Düşük
Kordonda kanama
Kalp atımında yavaşlama
Enfeksiyon
Su gelişi
NASIL UYGULANIR ?
24 hafta hamilede poliklinikde yapılır. 24 hafta hamilede, bir sorun gelişmesi durumunda acil sezaryan
gerekebileceğinden hastanede yapılır. Bu hamileler, en az 8 saat aç ve susuz kalmalı. Sırtüstü yatar
durumda uzanılır. Ultrason ile gebelik haftası, plasenta yerleşim yeri ve göbek kordonu giriş yeri
saptanır. Karın cildi antiseptikle temizlenir. Ultrason eşliğinde özel, uzun, ince bir iğne ile karın ön
duvarı geçilir. Biraz batma hissi olabilir. Sonra rahim duvarı geçilir. Hafif kramp biçiminde ağrı olabilir.
Kordonun plasentaya giriş yerine ulaşılır. En az 2 cc. kan umblikal venden alınır. İğne çıkartılırak
sürece son verilir. 5 dakika sonra bebek kalp atımları denetim edilerek kaldırılırsınız.
SÜREÇ SONRASI NELERE DİKKAT ETMELİ ?
Süreç sonrası kendinizi zorlamamalısınız. Mümkünse konuta otomobille diğeri sizi götürsün. İlgi, bir
hafta yasaktır. Karın içi basıncını arttıracak, zorlayıcı, yorucu aktiviteler 3 gün uzak durmalıdır. Uçak
seyahati riskli değildir. Lakin, bir meselede meskene yakın olmak tercih edilir. Hafif kramp stili kasık ağrısı,
birinci 1-2 gün olağandır. Acil müracaat gereken durumlar şunlardır: Kasık ağrısı, kanama, su gelişi, 38 o C
ateş.
SONUÇLAR NE MANAYA GELİR ?
72 saat içinde sonuç alınır. Kromozom hastalıkları ve birtakım kan hastalıkları için teşhis konulsa da hastalık
şiddeti belirlenemez. Sonuçlar, klinik bulgular, ek test yahut bilgiler ile bir arada kıymetlendirilir. Sonuç
olağan ise takibiniz planlanır. Enfeksiyon saptanırsa tedavi seçenekleri anlatılır. Önemli bir kansızlık
varsa kan transfüzyonu planlanır. Tedavi edilemeyecek bir durum varsa karar vermeniz için
danışmanlık hizmeti alınması sağlanır.
KORDOSENTEZ YAPTIRALIM MI ?
Kordosentez sonucunda tan konulmasıyla yakalanan fırsatlar şunkardır:
Tibbi müdahale mümkün ise yapılması
Özel gereksinimleri olan bebek için plan yapılmaya başlanması
Öngörülen ömür şekli değişikliklerinin saptanması
Dayanak küme ve imkanların saptanması
Şu nedenlerle hiçbir test yaptırmayan da olabilir:
Gebelik sonucunu her durumda kabullenenler
Ferdî, ahlaki yahut dini nedenlerle gebelik sonlandırılması kelam konusu olmayanlar
Bebeğe ziyan verme riskini göze almayanlar
NASIL KARAR VERELİM ?
Testin artı ve eksilerini hekiminizle enine uzunluğuna tartışmalısınız. Hekiminiz sürece bağlı yararın
ziyandan fazla olup olmadığını değerlendirmenizine yardımcı olacaktır.
TEDAVİ MAKSATLI KORDOSENTEZ
Bebekte önemli kansızlık varsa, kan transfüzyonu için uygulanır. Bebekte kalp ritm bozukluğu var ve
anneye verilen ilaçlar yarar sağlamıyorsa ilaç bu yolla verilir.
