Atardamarlar kalpten pompalanmakta olan tüm kanı beden dokularına taşımakla vazifelidirler. Atardamarların duvarları elastik bir yapıya sahiptir. Bu nedenle taşıma süreci nizamlı bir ağ sisteminde bozulmadan devam etmektedir. Kalp, beyin üzere hayati organlar başta olmak üzere öteki tüm organlar ve dokular bu atardamarlardaki oksijenden beslenerek işlevlerini sürdürmektedirler.
Koroner Arter Nedir?
Koroner Arter Hastalığı Nedir Nasıl Teşhis Konur sorusuna geçmeden evvel birinci olarak koroner arter nedir sorusuna karşılık vermek gerekir. Koroner Arterler kalbi besleyen atardamarlardır. Koroner arterler aortadan birinci ayrılan damarlardır ve kalbin yüzeyinde seyrederler. Misyonları kalp kasını beslemek ona oksijen taşımaktır.
Koroner Arter Hastalığı (KAH) kalp kasını besleyen bu koroner arterlerde daralma ya da tıkanma sonucunda kan akımının azalması ya da büsbütün kesilmesi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bulguların başlaması kolay nonspesifik bir göğüs ağrısı olabileceği üzere bazen de hasta direkt kalp krizi geçirebilir hatta hayatını kaybedebilir. Bu nedenle koroner arter hastalığında erken teşhis çok değerlidir. İhmâl edilmiş bulgular sonucunda hasta kalp krizi geçirirse, hayatını kaybetmese bile kalp kasında ağır hasar meydana gelebilir. Hastalığın altında yatan asıl neden ise çoklukla damar sertliği olarak bilinen “ateroskleroz”dur.
Koroner Arter Hastalığı Kimlerde Görülür
Hastalığa ilişkin belirti ve bulgular genel olarak 40 yaş sonrasında görülmektedir. Lakin aile hikayesinde koroner arter hastalığı olan bireylerde daha erken yaşlarda da görülebilir. Erkekler bayanlara oranla daha büyük bir risk taşımaktadır. Bayanlardaki östrojen hormonunun kalp krizini önleyici olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle çoklukla östrojen hormonunun azaldığı menopoz periyodu sonrasında bayanların koroner hastalığı riski taşıdığını ve hastalığın görülme sıklığının arttığını söyleyebiliriz.
Koroner Arter Hastalığının Risk Faktörleri
Koroner arter hastalığının risk faktörleri iki ana kümede ele alınabilir. Bu iki ana kümenin başlıklarını değiştirilebilen ve değiştirilemeyen risk faktörleri oluşturmaktadır. Değiştirilebilen risk faktörleri içerisinde birinci olarak sigara kullanımı bulunmaktadır. Hipertansiyon (yüksek tansiyon), yüksek kolesterol, fizikî aktivitenin az olması ve alkol tüketimi de bu başlık içerisinde toplanmaktadır. Değiştirilemeyen risk faktörleri içerisinde de; ileri yaş, cinsiyet, aile içerisinde 50 yaş öncesi koroner arter hastalığı hikayesi bulunması üzere ögeler bulunmaktadır.
Koroner Arter Hastalığı Nedir Nasıl Teşhis Konur başlığı içerisinde ele alınan risk faktörleri ortasında şeker hastalığı da sayılabilmektedir. Lakin bu etapta düzeltilebilir risk faktörlerinin ele alınarak korunma yollarına gidilmesi tercih edilmektedir. Bu yaşamsal değişikliklerin yapılması ya da ortadan kaldırılması risk faktörlerinin ortadan kaldırılmasına yardımcı olabilmektedir.
Koroner Arter Hastalığında en kıymetli risk faktörü sigaradır. Sigara tüketiminin durdurulası ve sigara içilen alanlardan uzak durulması hastalığın gelişimi açısından son derece kıymetlidir. Kandaki yüksek kolesterol düzeyi hastalığın gelişimine direk tesir etmektedir. Bu nedenle diyet ve ilaç tedavisi teknikleri ile kolesterol düzeyinin olağan sonlara indirilmesi gerekmektedir. Nizamlı antrenman ve günlük yapılan yürüyüşler hastalıktan korunmak için değerli bir basamaktır. Bu yaşamsal tedbirlerin alınması evresinde kilo alımının da önüne geçilmelidir. Fazla kilolu bireylerin sağlıklı beslenme ve idman kurallarına uyması ile olağan kiloya düşmesi kaçınılmazdır. Yüksek tansiyon hastalarının ve diyabet hastalarının da denetim altında tutulmaları gerekir. En kıymetli nokta ise ani ataklara neden olan gerilimden uzak durulmalıdır.
Koroner Arter Hastalığı Tanısı Nasıl Koyulur
Hastalığın teşhisinde kullanılan bir ekip teknikler bulunmaktadır. Bilhassa EKG ve Efor testi Koroner Arter Hastalığının teşhisinde epey kıymetlidir. EKG (elektrokardiyografi) kalbin elektriksel aktivitelerini kayıt altına alınması için kullanılan bir teşhis prosedürüdür. Kalp düzeyinde cilde yapıştırılan elektrotlar ile kalbin tüm elektriksel aktiviteleri kaydedilmektedir. Kalp ritmi, suratı ve kalp kasına giden yetersiz kan ve oksijen ölçüsü üzere bulgular ile birlikte kalp krizine ilişkin bulgular EKG kanalı ile çarçabuk teşhis edilebilmektedir. Ama EKG istirahat halinde olağan kurallarda damar tıkanıklığını göstermez lakin kalp krizi yahut göğüs ağrısı başladığı vakit teşhis koymada yardımcı olabilir. Bu yüzden koroner arter hastalığının teşhisinde birinci olarak tercih edilmesi gereken yol Efor testidir. Efor testi tabip tarafından gereklilik halinde kullanılan bir teşhis formülüdür. Hastanın koşu bandı üzerinde koşarken EKG’si alınmaktadır.
Koroner Arter Hastalığının Tedavisi
Koroner arter hastalığındaki daralmalar sonrasında bir pıhtıyla tıkanma kelam konusu olabilmektedir. Bu durum sonucunda da kalp krizi gelişmektedir. Tıkanan damarın beslediği bölgede gereğince kanlanma olmaması ve oksijensiz kalması doku vefatlarına yol açmaktadır.
