Soğuk Savaş devrinin uzay yarışından kalma bir miras olan Kosmos 482, 53 yıl evvel Venüs’e ulaşmak için fırlatılan bir Sovyet uzay aracı olarak bugünlerde dünya gündeminin merkezinde. 31 Mart 1972’de Kazakistan’daki Baykonur Uzay Üssü’nden fırlatılan Kosmos 482, bir motor arızası nedeniyle Dünya yörüngesinden çıkamadı ve o günden beri gezegenimizin etrafında denetimsiz bir halde dolaşıyor. Yaklaşık 500 kilogramlık iniş modülüyle dikkat çeken bu uzay aracı, Venüs’ün güçlü atmosferine dayanacak halde titanyum bir ısı kalkanıyla tasarlandı, bu da onun Dünya atmosferine girişte büyük ölçüde sağlam kalma ihtimalini artırıyor. Uzay aracının Türkiye’ye düşme ihtimali de bulunuyor. Pekala, Kosmos 482 nedir, Türkiye’ye mi düşecek, ne vakit düşecek?
KOSMOS 482 NEDİR?
Kosmos 482, Sovyetler Birliği’nin 1960’lar ve 1970’lerdeki Venüs keşif programı Venera kapsamında 31 Mart 1972’de fırlatılan bir uzay aracı. Venera 8’in ikizi olarak tasarlanan bu araç, Venüs’ün yüzeyine inerek bilimsel ölçümler yapmayı amaçlıyordu. Lakin, fırlatılışından kısa mühlet sonra bir motor arızası (muhtemelen zamanlayıcı yanılgısı nedeniyle erken motor kapanması) yüzünden Dünya yörüngesinden çıkamadı ve düşük Dünya yörüngesinde mahsur kaldı. Sovyetler, bu başarısızlığı örtbas etmek için aracı “Kosmos” ismiyle tekrar isimlendirdi; bu isim, yörüngeye ulaşan fakat gayelerine ulaşamayan Sovyet uzay araçları için kullanılan genel bir tabirdi.
Kosmos 482, fırlatıldığında yaklaşık 1.180 kg ağırlığındaydı ve bir iniş modülü, yörünge modülü ile öteki bileşenlerden oluşuyordu. Fırlatmadan kısa müddet sonra araç dört modüle ayrıldı: iki modül 48 saat içinde yörüngede parçalandı ve 1972’de Yeni Zelanda’ya düştü, kalan iki büyük kesim ise 53 yıl boyunca yörüngede kaldı. Şu an düşmesi beklenen kesim, yaklaşık 453-500 kg yükünde olan Venüs iniş modülü. Bu modül, Venüs’ün 90 kat atmosferik basıncı ve 470°C sıcaklığına dayanacak biçimde titanyum bir ısı kalkanıyla donatıldı, bu da Dünya atmosferine girişte kısmen yahut büsbütün sağlam kalma mümkünlüğünü artırıyor.
KOSMOS 482 NEREYE DÜŞECEK, TÜRKİYE’YE Mİ DÜŞECEK?
Kosmos 482’nin düşüşü, 52 derece kuzey ve güney enlemleri ortasında geniş bir bölgeyi kapsıyor. Bu alan, Türkiye dahil olmak üzere Avrupa, Kuzey ve Güney Amerika, Asya ve Afrika’nın büyük kısmını içeriyor. İstanbul, Ankara, İzmir, Londra, New York, Tokyo, Algiers, Durban, Salvador, Hiroşima ve Bükreş üzere kentler potansiyel tesir bölgesinde. Lakin, uzmanlar kesin bir yer kestirimi yapmanın şu an mümkün olmadığını belirtiyor. Dr. Marco Langbroek, Delft Teknik Üniversitesi’nde uzay çöpü uzmanı, düşüşün 10 Mayıs 2025 sabah 08:34 BST (10:34 TSİ) civarında, ±14 saatlik bir vakit diliminde gerçekleşeceğini öngörüyor.
