Editör: Beyza Damgacıoğlu
İnsanlar gerek hasta olmadan evvel gerekse sıhhatlerini korumak için hastalıkları tanımayı tercih ediyor.
İnsanların endişeli düşü olan kulak çınlamasıyla ilgili ayrıntıları internet kullanıcıları arama motorlarında aratmayı sürdürüyor.
Bu hastalıklardan birisi olan kulak çınlamasıyla ilgili detaylar…
KULAK ÇINLAMASI NEDİR?
Kulak çınlaması (tinnitus), akustik bir uyaran olmaksızın hastanın bir ses algılaması olarak da tanımlanabilir. Bu ses değişik ton, özellik ve karakterde olabilir. Birden fazla vakit çınlama üzere duyulan ses, bazen uğultu, çan, rüzgâr yahut ıslık sesi, makine gürültüsü, hışırtı, nabız sesleri üzere tanım edilir.
Tinnitus bir hastalıktan çok semptom yani belirti olarak kıymetlendirilir ve o halde ele alınır. İşitme sisteminin en sık karşılaşılan belirtisidir. Bu yakınmalar ruhsal sıkıntılara yol açacak yahut hayat kalitesini ileri seviyede bozacak kadar şiddetli olabilir birtakım bireylerde ise tinnitus birkaç dakika içerisinde gelip süreksiz özellik gösterebilir.
KULAK ÇINLAMASI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kulak çınlaması, kulakta duyulan ince ve tiz bir ses duyulması durumudur. Epeyce yaygın rastlanan kulak çınlamasında çan sesine emsal bir ses işitilir. Subjektif tinnitus durumundan şikâyetçi olan hastadan diğeri bu sesi duymaz. Çan sesi dışında uğultu ve tıslama biçiminde de duyulabilen seslerin frekansı şahıstan bireye değişiklik gösterir. Birtakım şahıslarda ağır olarak seyredebilen kulak çınlaması olaylarında konsantrasyon zahmeti ve işitme kaybı üzere semptomlar belirti tablosuna eklenebilir. Kulak çınlaması şikayeti daima olarak var olabileceği üzere gelip süreksiz bir seyir de izleyebilir. Objektif tinnitus hastalarında ise ortaya çıkan ses ritmiktir ve rüzgar sesi formunda duyulur.
Kalp atışları ile koordine formda oluşan bu ses pulsatil tinnitus olarak da isimlendirilir.
Genel olarak kulak çınlamasında oluşan sesin yüksekliği gün içerisinde değişkenlik gösterir. Geceleri çevresel gürültünün azalmasına bağlı olarak daha ağır hissedilen kulak çınlaması şikayeti birtakım şahıslarda işitme kaybına neden olacak kadar ağır seyredebilir. Örnek olarak gürültülü bir endüstriyel alanda çalışan bireyler yaklaşık 4000 hz tondaki bir sese maruz kalmaları sonucu işitme kaybı yaşarlar. Bu bireylerde travma sonrasında maruz kaldıkları ses frekansına yakın bir tonda kulak çınlaması meydana gelir.
Kulak çınlaması bilhassa askeri işçi olarak hizmet veren bireylerde sık rastlanılan bir şikayettir. Silah ateşlenmesi ve patlama üzere çalışma koşulları içerisinde bulunan yüksek gürültü kaynakları bu şahıslarda kulak çınlaması meydana gelmesinin temel nedenidir. Askeri işçi dışında kulak çınlaması sinema kesimi çalışanları ortasında sahne efektlerine yakın maruziyet sonucu da oluşabilir.
İşitme kaybı dışında hiperakuzi olarak isimlendirilen işitme algısındaki artış hali, tinnitus şikayetine eşlik edebilecek şikayetler ortasındadır. Hiperakuzi olaylarında hastalar kapı kapanması, sandalyenin hareket ettirilmesi ya da kitap kapağının kapanması üzere sesleri hayli ağır ve yüksek seste duyarlar ve hastalarda bu üslup olağan çevresel sesler bile vakit zaman dayanılmaz bir hal alabilir.
KULAK ÇINLAMASI TEDAVİ TEKNİKLERİ NELERDİR?
Muayene ve tetkikler sonucu çınlamanın sebebi ortaya konulur ve sonrasında bireye özel uygun bir tedavi planlaması yapılır. Kulak çınlamasının azaltılmasına yönelik yüksek sesli müziğe maruz kalmaktan korunma, kan basıncının denetimi, tuzlu yiyeceklerden uzak durma, kahve, kola ve sigara tüketiminden kaçınma, idman yapma üzere tavsiyeler kulak çınlamasına ne uygun gelir sorusuna verilebilecek en düzgün karşılıklar ortasında yer alır. Kulak çınlamasının tedavi metotları, çınlamanın sebebine bağlı olarak şekilleneceğinden tedavi seçenekleri hayli geniş bir yelpazede kıymetlendirilir. Örneğin kulak yolundaki buşon denilen kulak kiri ya da yabancı cismin çıkartılması kulak çınlamasındaki neden bu durum olduğunda tedavi edicidir.
Direkt olarak kulak çınlamasına yönelik üretilmiş bir ilaç şu an için mevcut değildir lakin öbür kimi ilaçların kullanımına başvurularak gerçekleştirilen tedavi ile de duyulan ekstra seslerden kurtulmak mümkün olabilir. Trisiklik antidepresanlar ve anksiyete (kaygı) bozukluğunda başvurulan ilaçların kullanımı ile kimi hadiselerde kulak çınlaması şikayeti denetim altına alınabilir. Lakin bu ilaçlarla yapılan tedaviye herkesten cevap alınması mümkün değildir. Tıpkı vakitte bu ilaçların halsizlik, bulantı, konstipasyon (kabızlık) ve bulanık görme üzere yan tesirleri de meydana gelebilir. Gerilim ekseriyetle tek başına kulak çınlamasına neden olan bir durum değildir fakat korku bozukluğu ya da depresyon kaynaklı oluşan çınlamalarda nefes idmanı ve biofeedback kullanımı üzere çeşitli gerilim denetimi sağlayıcı uygulamalar, şikayetin ve altta yatan nedenin berbatlaşmasını engelleyici tesir gösterebilir.
Bilişsel terapiler kişinin kulak çınlaması, nedeni ve tesirleri hakkında bilinçlenmesini sağlar. Hastanın terapiler aracılığıyla farkındalığının arttırılması ile şikayetlerde bir gerileme sağlanabilir. Kulak çınlaması hastalarında uyku ile ilgili sorunlar de eşlik edebileceği için terapilerde uyku hijyeninin tekrar sağlanmasına yönelik olarak da tesirli olabilir.
Kulak çınlaması kişinin farklı hastalıklar için kullandığı ilaçların yan tesirlerinden kaynaklanıyorsa, ilaçlar doktor kontrolünde değiştirilir, bırakılır ya da tekrar düzenlenir. Bireye gürültüden kaçınması önerilebileceği üzere, kulak iltihabı tedavisi ya da orta kulak boşluğunda yer alan sıvının tedavisi de gerekli durumlarda başvurulan tedavi teknikleri ortasında yer alır. Kulak zarının delinmesi üzere patolojiler kelam konusu olduğunda ise cerrahi bir müdahale gerektirebilir. Tekrar cerrahi olarak gerçekleştirilen kulak kemiği içinde yer alan iltihabın temizlenmesi kimi hastalarda tedavi edici tesir gösterebilir. İşitme hududu tümörü üzere durumların saptanması hâlinde cerrahi müdahaleye ve radyoterapi üzere tedavi yollarına başvurulur. Çınlamaya, işitme kaybının da eşlik ettiği kimi durumlarda işitme aygıtı kullanımı gündeme gelir. Bu yolla hem işitme kaybı hem de çınlama şikayeti giderilebilir. Birtakım durumlarda ise tedavi edilecek bir sorun ve işitme kaybı olmaz. Bu üzere durumlarda hastalara iç kulak kan sirkülasyonunu artıran ilaçlar verilir.
Eğer etraf sessiz olduğunda, gece yatağa yattığınızda şikayetleriniz sizi daha fazla rahatsız ediyorsa, bu durumla başa çıkmanızı sağlayacak bir saat sesi, radyo ya da televizyon üzere ses çıkaran ses maskeleyici aygıtların kullanımı önerilebilir. Kimi hastalar radyoda ayarlanmamış bir frekansın çıkarttığı cızırtılı sesleri öteki ismiyle beyaz gürültüyü alçak sesle dinlemenin kendilerini rahatlattığını tabir eder. Bu türlü bir ses de rahatlatıcı olabilir. Buna ek olarak ses üreten farklı aygıtlar da kulak çınlaması şikayetinin tedavisi kapsamında kullanılabilir. Rahatsız edici özellik göstermeyen ve daima devam eden bir ses, kişinin kulak çınlamasını unutmasında yardımcı olur. Bu sistemler sıklıkla karşılaşılan kulak çınlaması nasıl geçer sorusunun yanıtı niteliğindedir. Kulağa lazerle biyomanyetik tesir uygulanan tedavi sistemlerinin yanı sıra hastalar psikoterapi, hipnoz, meditasyon üzere öbür alternatif tedavi yollarına de yönlendirilebilir.
Kulak çınlaması kolay ve anlık bir şikayet olabileceği üzere kafatası tümörleri, sirkülasyon bozuklukları, damar hastalıkları üzere kıymetli bir hastalığın belirtisi olarak da karşımıza çıkabilir. Bu sebeple rutin sıhhat denetimlerinizi yaptırmayı ihmal etmemeniz önerilir.
