Editör: Erkavim Yıldırım
İnsanlar gerek hasta olmadan evvel gerekse sıhhatlerini korumak için hastalıkları tanımayı tercih ediyor. Bu hastalıklardan birisi olan kum dökme hastalığıyla ilgili ayrıntılar…
KUM DÖKME NEDİR?
Kum dökme bilhassa fosfat, sistin ve oksalat üzere kristallerin bedenin bulunduğu sıcaklıkta idrarda çözünememesi sonucunda katı olarak modül parça idrarda kalmasıdır. İnsan bedeninde üriner sistem böbreklerden ince idrar kanalları aracılığıyla idrar kesesine yani mesaneye idrar taşınması ve buradan da beden dışına atılması biçiminde işler.
KUM DÖKME BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kum dökmenin en bariz belirtisi böbreklerde yani karnın yan taraflarında duyulan hatta bazen kasıklara, sırta kadar yayılan şiddetli ağrıdır. İdrara çıkıldığında yanma hissiyatı, idrar renginin yoğunlaşması hatta kimi durumlarda bazen gözle görülebilen bazen de analizler sonucunda idrarda kan görülebilmesi, idrara sıklıkla çıkıldığı halde idrarın tam boşalmaması hissi en sık görülen belirtiler ortasındadır. Bu belirtilere ek olarak böbreklerdeki birikme sonucu oluşan bulantı ve kusma üzere belirtiler de görülebilir. Kum dökülmesine birtakım durumlarda enfeksiyon da eşlik eder ve bu da böbrek kumu belirtilerine örnek olarak gösterilebilir. Böbrek kumları yahut taşları uzun vakit boyunca hiç belirti vermeden de içeride büyüme gösterebilir. Bu duruma karşı dikkatli olmak gereklidir.
KUM DÖKME TEDAVİ PROSEDÜRLERİ NELERDİR?
Böbreklerden ince idrar kanallarına düşen kristallerin yani taş yahut kumun boyutu tedavi için kıymetlidir ve bu boyut sinema usulüyle belirlenir. Belirleme sonucunda boyutun 5mm’den küçük olduğu görülürse bizatihi düşme mümkünlüğünün yüksek olduğu söylenir. Bu mümkünlük %70-85 kadardır. Bu boyuttaki kum yahut taş için ağrıyı azaltmak hedefli ağrı kesici kullanımı kâfi görülür. Ağrı kesici tedavisine ek olarak hastanın bol bol sıvı tüketerek idrar ölçüsünü arttırması ve böylelikle bulunan küçük boyuttaki kristallerin atılımını kolaylaştırması tavsiye edilir. Birebir vakitte görülen tedavilere ek antrenman yapılması bilhassa de sık sık ip atlanması kumun yahut taşın düşmesi için uygun bir sistemdir. Bu idmanlar biriken kristallerin aşağıya yanlışsız hareketini hızlandırır. İnce idrar kanallarını genişletme tesiri bulunan prostat ilaçları da tedavi için kullanılabilen ilaçlar ortasındadır. Bu prostat ilaçları 5mm’den daha büyük olan çoklukla boyutları 5-10mm’ler ortasında bulunan taşlar yahut kumlar için kullanılır.
5mm’den küçük olduğu halde uygulanan ağrı kesici tedavisine karşılık vermeyen ve bir türlü düşmeyen böbrek taşlarında ses dalgası ile taş kırma tedavisi (ESWL) uygulanabilir. Bu tedavi sistemi sonucunda da taşın sert olması yahut hastanın bu tedaviye aslında uygun olmamasından ötürü bir karşılık alınamıyorsa, endoskopik lazerle taş kırma tedavisi (URS) uygulaması uygun görülür.
Kum dökme semptomlarından olan bulantıyı önlemek için uygulanan tedavilere ek mide bulantısını hafifletici ilaçlar da hastaya uygulanabilir. Kum dökmesine kimi durumlarda eşlik eden enfeksiyonun önlenmesi için birebir vakitte hastaya uygun bir antibiyotik tedavisi de başlanabilir. Antibiyotik tedavisi uygulanacak hastalarda uygun antibiyotik seçimi kıymetlidir aksi takdirde hastada antibiyotik direnci oluşma ihtimali vardır. Tedavi müddetince böbrek işlevlerinin geri gelip gelmediği yahut böbrekteki şişliğin boyutunun nasıl değiştiği gözlenir ve buna nazaran tedaviye devam edilir.
