Kurban bayramı besin gruplarımızdan kırmızı etin başka günlere nazaran fazla ölçüde tüketildiği bir vakit dilimidir. Klâsik bir bayram kutlaması ise şayet ; büyük bir ihtimalle su böreği , yaprak sarması ve baklava üzere yüksek güç ve yağ içeren besinlerle de karşılaşabiliriz.
Her vakit söylediğimiz , anlatmaya çalıştığımız üzere bu periyotta de istikrarlı davranmaya çalışmalıyız. Diyet kavramı Latince bir tabir olup “denge” manası taşır . İstikrarlı beslenmek kadar kâfi beslenmek te değer arz eder . Örneğin anemisi(kansızlık) olan bir şahısla olağan kan düzeylerine sahip bir kişinin kurban bayramı beslenmesi porsiyon açısından farklılık gösterebilir. Bir kalp hastasının tüketeceği porsiyon ile bir atletik atletin yiyeceği et porsiyonu farklıdır. Münasebetiyle bireye has beslenme tabiri , beslenme kavramının alt yapısını tek başına oluşturmaktadır. Öbür ayrıntı verip uzatmadan genel doğruları ve yanlışları tekrar tabir etmek isterim. Kurban edilecek hayvanın veteriner denetimi yapılmış olması kuraldır. Hijyenik, pak bir ortamda kısmı , paylaşımı yapılmalıdır. Et ve kemikler parçalandıktan sonra buzdolabında mümkün değilse gölgede yahut serin , soğuk bir ortamda bekletilmeli , et çabucak pişirilmemelidir. Etin dokusunda hala oksijensiz ortamda yaşayabilen ve insan bedenine ziyan verebilecek mikroorganizmalar bulunmaktadır. Enfeksiyon riskinin dışında ‘’Rigor Mortis’’ yani vefat katılığı tabirden anlaşılacağı üzere etin sert olması ve pişirme sürecine uygun olmaması nedeniyle tekrar en ez 8 saat bekletilmeli ,hemen pişirilmemelidir. Pratikte en sık yapılan yanlışlar ortasındadır. Kusur yanılgıyı doğurur misali sert yeterli pişmemiş etin ,sindirim aygıtları mide, karaciğer ,safra kesesinde oluşması olası kırmızı alarmı, problemleri varın siz düşünün. O denli ki bu organizmalar (toxoplazma) hamile bayanlarda birinci trimaster da düşük oluşumuna da neden olabimektedir. Mide ağrısı, göğüs ağrısı, sırt ağrısı, kabızlık , fissür sıklıkla yaşanabilmektedir.
Aceleciliğimizden kaynaklı olarak çabucak pişirmemiz ve çok tüketmemiz hoş , memnun başlayan bayramın hoşluğuna gölge düşürmektedir. Alışkanlıklarımızı sorgulamalıyız. Bu türlü gelmiş bu bu türlü masraf değil
sebep – sonuç bağına nazaran kazanılanlar ,kaybedilenler formunda hayatın her alanında alışkanlıklarımızı sorgulamalıyız.
Sağlıklı olmak hastalık yapan ögelerden uzak olmak demektir. “Etin en sağlıklı hali nedir? “ diye sorarsanız şayet söyleyeyim :
1. Eti kestikten sonra -buzdolabında 24 saat beklet – o denli tüket
2. Pişirme sistemi olarak- haşlamayı- tercih et zira etin bünyesinde olabilecek parazitlerin de bulaş yolunu önlemiş oluyorsun
3. Eti tüketirken- sindirim ve emilim sorunu yaşamamak için -yanında yeşil zerzevat , domates , maydanoz ,limon ,biber vb. besinlerle birlikte tüket
4. Pişirmeden evvel – sirke ,limon ,baharatlar ,süt yahut yoğurt , zeytinyağı maydanoz üzere yeşil sebzelerle marine etmeye – yani bekletmeye çalışın
5. Etler kesildikten sonra -açıkta bekletme – buzdolabında beklet
6. Derin dondurucuda dondurulan eti çözdürme sırasında tekrar buzdolabında çözdür ve çözülmüş eti tekrar derin dondurucuya koyma, o anda tüketmeyeceksen pişir ,tuz ek et o denli dondurucuya koy
7. Et doğradığımız tahta ve bıçakla zerzevat , meyve yahut öbür bir şey kesme. Kontaminasyon , çapraz bulaşmaya neden olmuş oluyorsun
8. – Azı karar birçok ziyan –
Bu yaşıma kadar görmüş olduğum Kurban Bayramları’nda yapılan yanılgılar ve doğruları , çok sevgili, bilim aşığı ,merhume Prof.Dr. Ayşe Baysal hocama ithaf ediyorum. Yeri cennet olsun,ışıklar içinde uyusun.
Şimdiden tüm İslam aleminin mübarek Kurban Bayramı’nı tebrik ediyorum.
Kalın sağlıcakla , dengeyle
Kurban Bayramı ve Beslenme Üzerine Etin En Uygun Hali
