Kürtaj Nedir? :İstemli düşük yapmak hedefi ile gebelik eserini cerrahi yoldan sonlandırma sürecidir. Kürtaj gebelik sonlandırmanın dışında da teşhis ve tedavi gayesiyle kullanılan bir cerrahi teşebbüstür. Bu hususlara ileride değinilecektir. Burada anlatılacak olan mevzu yasal 10 haftaya kadar gebeliğin sonlandırma sürecidir. Yasal 10 haftalık müddet son adet kanamasının birinci gününden başlayarak sayılan 70 günlük müddettir.(10 hafta)
1983 yılında Türkiye Büyük Millet Meclis’inde çıkartılan 2827 sayılı kanunla 10 haftaya kadar kürtaj ülkemizde hür bırakılmıştır ve 510 sayılı tüzükle yürürlüğe girmiştir. Kürtaj olma kaideleri ve halleri bu kanun ve tüzükle belirlenmiştir.
10 Haftalık Yasal Kürtajla gebeliğin sonlandırmasını kimler yaptırabilir?
Evli ise eşinin onayı gerekir. Evli değil de ve reşit değilse (18 yaşından küçükse); anne ve babasının yahut velisinin onayı gerekir. Şayet bayan reşit ise yani 18 yaşından büyükse ve evli değilse istenmeyen 10 haftaya kadar olan gebeliğini kendi istemi ile düşük yani kürtaj yaptırabilir. Fakat burada hekimin uygun bir hikaye alması ve düzgün bir fiziki muayene yapması, hastanın ruhsal ve bedensel olarak sıhhatinin olağan olarak tespit etmesi kuraldır.
10 haftadan sonra kürtaj yaptırılabilinir mi?
Yaptırılabilinir. Lakin bu sürecin kesinlikle tıbbi, ruhsal ve toplumsal istikametten zarurî olduğunu gösteren ve en az iki tabibin onayının olduğu hastaneden alınan sıhhat heyet raporu gerekir. Tıbbi zorunluluğa bağlı nedenlerden kimileri şunlardır; anneye bağlı kimi ağır hastalıklar. Örnek; ağır kalp yetmezliği, şiddetli diyabet, geçirilmiş gebelik toksikozu (eklampsi), geçirilmiş ağır genital cerrahi operasyonlar (prolapsus), toksik guatr, anneye ilişkin doğumsal hastalıklar, kanser, şizofreni, psikomanik depsesif depresyon üzere psikiyatrik hastalıklar sayılabilir. Rahim içinde ölmüş fetus (cenin), kaçınılmaz yahut tam olmayan düşük. Bebekte gözüken down sendurumu, kardiyak, gastroentestinal, üregenital anomaller, trisomi 18 ve trisomi 13 üzere kromozom bozuklukları, beyin anomalleri sayılabilir.
Yukarıda sayılan nedenlerle yapılan 10 hafta üzerindeki kürtaj formülü 10 haftadan daha küçük gebeliklerde yapılan kürtaj sisteminden daha farklı ve daha komplikedir ve risklidir.
10 Haftadan büyük gebeliklerde yapılan kürtaj sistemi nasıldır?
Öncelikle bu süreç hastane koşullarında yapılmalıdır. Burada gaye rahim kasılmalarını uyarmak ve düşük aksiyonunu başlatmaktır. Bunun için en çok kullanılan metotlar şunlarıdır: Çocuğun su kesesi içine yahut dışına verilen hipertonik solüsyonlar . Bazen de direkt rahim ağzı dilate edilerek künt küretaj (forseps) ile gebelik eseri boşaltılır. Bütün bunlarda başarısız olunursa; karından histeretomi sistemi uygulanır.(karından minilaparotomi ile uterus (rahim) küçük bir kesi ile açılarak cerrahi olarak boşaltılır) Üstte da bahsedildiği üzere bütün bu süreçler hastane şartlarında ve sağlık kurulu raporu almış olan hastalara uygulanır.
KÜRTAJ (KÜRETAJ/KÜRTAŞ) NASIL YAPILIR?
Konumuz; ülkemizde 1983’te çıkartılan 2827 sayılı kanunla belirlenmiş 10 haftalık gebeliklerin (son adet tarihinin birinci gününden itibaren 70 günlük süre) kürtaj operasyonu ile sonlandırılması sürecidir. Hastalarımızın birinci kürtajlarında sorduğu sorular kürtaj kolay mıdır sıkıntı mudur, ben çocuk aldırmak istiyorum ancak birinci çocuğumu aldırdığım vakit kısır kalırmıyım, kürtaj operasyonunu öğrenmek istiyorum, kürtajdan korkuyorum, kürtaj tehlikeli midir?, kürtajı merak ediyorum, çocuk aldırmak istiyorum ancak etik midir üzere sorular sormaktadırlar. Öncelikle kürtaj kolay bir operasyondur.
Yüzde 75 oranında seçilen metot VAKUM KÜRTAJ’dır. (suction küretaj)(emme, çekme küretajı) Bu süreç: elektrikle çalışan aspiratör yahut elle çalışan özel olarak yapılmış 200-250cc’lik enjektörlerle yapılır. Süreç şöyle gerçekleştirilir: lokal yahut genel anestezi ile rahim ağzı (serviks) evvel özel bujilerle yahut laminerya kullanılarak genişletilir, gerisinden gebelik haftasına nazaran uygun tek kullanımlık(kullanıldıktan sonra atılan) steril kanül rahim içine yerleştirilerek gebelik mahsülü enjektör ile 50 ile 60mm civalık negatif basınçla emilerek çekilir.
10 haftaya kadar yapılan vakum kürtajdan sonra; sharp kürtaja (keskin metal aletlerle) gerek yoktur. Zira gebelik mahsülünün tamamı vakum kürtajla çekilir. Keskin aletlerle yapılan (sharp kürtaj) ikinci denetimde rahim içi yapışıklıkların (Ascherman Sendrumu) olmasını yahut kanama ve enfeksiyon riskini arttır.
10 Haftaya kadar yapılan vakum kürtajın riskleri var mıdır?
Her cerrahi operasyonda olduğu üzere çok küçük riskler olabilir. Fakat; yordamına uygun yapılan, rahmin (uterusun) konumunu ve rahim ağzının (serviks) kanal ağzının açısını düzgün kıymetlendirilmesi, asepsi ve antisepsi şartlarına uyulması ve süratli çalışma, riskleri en aza indirir. Bu süreçte enfeksiyon, kanama, gebelik arttığı kalması riski azdır. Vefat riski ise çok azdır.
Kürtaj yapılırken hangi anestezi alınmalıdır?
Kürtaj yapılacak hastanın gebelik mühleti 6 haftadan küçükse lokal anestezi ile vakum küretaj yapılabilinir. 6 haftadan büyük gebeliklerde bilhassa doğum yapmamış hastalara genel anestezi tavsiye edilir. Süreç, anestezi ve operasyon toplamı 30 ila 40 dakika civarındadır. Operasyondan 1 saat sonra hasta konutuna gidebilir ve ağızdan besinini alabilir. Sonraki günde olağan işinde çalışabilir.
Çocuk Düşürme-Düşük Nedir?
Düşük sonrası kürtaj gerekir mi?
Gebeliğin 20nci haftadan evvel istem dışı, tabiatıyla sona ermesi olayına düşük denir. Düşük sonrası kürtaj şayet gebelik haftası 3 ila 5 hafta çivarında ise kanama ve ağrı yoksa gereksizdir. Lakin daha büyük haftalarda hem rahmin uygunlaşmasını hızlandırmak hem kanamayı durdurmak hem de enfeksiyonu engellemek için tam düşük olsa bile hafif bir küretajla meyyit rahim içi desidua hücreleri temizlenir.
KÜRTAJ SONRASI DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Kürtaj Sonrası Hamilelik (kürtaj sonrası gebelik)
Operasyondan 20 gün sonra yumurtlama (ovulasyon) tekrar olur. Münasebetiyle kürtaj sonrası hamile kalmamak için kürtajdan itibaren 15 ila 25inci günleri ortasında korunma olmazsa yeni bir gebelik oluşabilir. Kürtaj operasyonundan itibaren 45 gün geçtiği halde adet kanaması (regl kanaması) olmazsa doktora başvurmak gerekir.
Kürtaj Sonrası Kanama
10 haftaya kadar yapılan kürtajlarda birinci 7 gün damlama biçiminde kanama olabilir. Şayet bu kanama modüllü ve pıhtılı fazla ölçüde olursa doktora bilgi vermek gerekir. Bazen kürtaj sonrası kanama hiç olmaz, 4-5 gün sonra 4-5 gün süren lekelenmeler olur. Bu tarihten itibaren 35 gün sonra adet (regl) kanaması olur. Kürtaj operasyonundan itibaren 45 gün geçtiği halde adet (regl) kanaması olmazsa hekimi bilgilendirmek gerekir.
Kürtaj Sonrası Kesim Kalması
Kürtajdan çabucak sonra günde 5-6 ped modüllü pıhtılı kanama olması ve bu kanamanın 7 günden fazla olması durumunda modül (fetal ve plasental artıklar) kalmıştır. Tekrar doktora gidip ultrasonla denetim edildikten sonra tekrar kürtaj operasyonu yapılır. Bu operasyon yapılmazsa kanama durmaz.
Kürtaj Sonrası Gebeliğin Devamı
Kürtajdan sonra kesinlikle ultrasonla bakılarak gebelik ve eklerinin çıkartıldığından emin olmak gerekir. Şayet bu denetim yapılmazsa bilhassa haftası küçük gebeliklerde (3-4 hafta) rahim içinde perde (septum) olması durumunda yahut gebelik kesesinin dışındaki kalınlaşmış endometriumun (rahmin iç bezleri) vakum içerisine gelerek gebelik ve ekleri üzere yanlış manzara verebilir ve hekimi aldatabilir. Böylelikle 1,5-2 ay sonra güzel olmayan büyümüş gebelik durumuyla karşı karşıya kalınabilir.
Kürtaj Sonrası Adet Gecikmesi
Özellikler haftası büyük hamilelerde kürtaj sonrası 2 aya varan adet gecikmeleri olağandır. Bazende bilhassa demir aletlerle (sharp kürtaj) yapılan kürtajlarda ise rahmin iç bezlerinin çok kazınmasına bağlı bazen hiç adet görememe (amenore) olabilir. Bütün bunlar göz önüne alınarak kürtajdan sonra 45 günden sonra adet görülmezse, kesinlikle hekiminizi bilgilendirmek gerekir.
Kürtaj Sonrası Cinsel İlgi:
Kürtajdan sonra 10 gün cinsel alaka yasaktır. 15-25inci günler ortası tekrar hamilelik olmaması için korunma sistemi uygulamak gerekir.
Kürtaj Sonrası Dikkate Edilmesi Gereken Öbür Durumlar Şunlardır
1-Kürtaj sonrası banyo: çabucak yapılabilinir, fakat 15 gün duş halinde banyo yapmak gerekir.
2- Kürtaj sonrası korunma: Kürtajdan 20 gün sonra yumurtlama tekrar olabildiği için korunma metodu uygulamak gerekir.
3- Rh uyuşmazlığı varsa 72 saat içerisinde anti D yapılmalıdır.
4- İşlem esnasında hami antibiyotik yapılmamışsa 5 gün antibiyotik kullanmak gerekir.
5- Gebelikten korunmak için korunma formüllerini hekimden kendi beden yapılarına uygun olan formülü öğrenmek ve uygulamak gerekir.
Kürtajdan sonra kısırlık olur mu?
Teknik olarak pak ve dokuya saygılı yapılan operasyonda kısırlık riski yoktur. Bilhassa 10 haftadan küçük gebelikte yapılan vakum kürtajlarda kısırlık riski yoktur. 10 haftadan büyük gebeliklerde enderde olsa risk vardır.
Kürtajdan sonra düşük riski varmıdır?
10 haftadan evvel yapılan kürtajlarda genişletme operasyonu (delatasyon) çok yavaş ve nazik bir biçimde, yapılırsa düşük riski yoktur.
Kürtaj operasyonu istemli düşük dışında nerelerde uygulanır?
Genel olarak tedavi ve teşhis emeliyle uygulanır. Bunlar kısaca şunlardır:
1-Anormal rahim (uterus) kanamalarında: 10 günü geçen kesimli ve pıhtılı kanamalar, miyom kanamaları üzere durumlarda hem kanamayı durdurmak hem de dokunun patolojiye gönderilip kesin teşhisi koymak emeliyle yapılır.
2-Endometriyal (rahim iç duvarı) poliplerinde
3-Menopoz sonrası kanamalarda yahut menopozda rahim iç duvarının 5mm’yi geçtiği durumlarda.
4-Diskfonsiyonel uterus kanamalarında.
5-Biyopsi almak maksadıyla (yumurtlama periyodundan sonraki luteal faz yetmezliğinde, endometrium ile yumurtlama günü ortasında paralellik olup olmadığını anlamak için.
6-Fraksiyone küretaj: patolojinin rahimde mi yoksa rahim ağzında mı olduğunu anlamak için hem rahimden hem de rahim ağzından farklı başka yapılan küretajlardır.
