Lösemiler hücre cinsine nazaran ALL (Akut Lenfoblastik Lösemi) ve AML (Akut Myeloblastik Lösemi) olmak üzere 2 ana kümeye ayrılır. Kendi içlerinde de alt sınıflar tanımlanabilir. Türkiye’de her yıl 16 yaşın altında 1200-1500 yeni lösemili çocuk hadisesi bildirilmektedir.
Lösemi nedenleri şimdi tam olarak aydınlatılmamıştır. Sitogenetik ve moleküler tekniklerdeki yeni gelişmelerle genetik yatkınlıklar, radyasyon, benzen ve türevleri (bali, vs.), böcek ilaçları üzere kimyasal hususlar, birtakım kalıtsal hastalıklar ve kimi viral hastalıkların daima birlikte lösemiye neden oldukları çalışmalarla gösterilmiştir. Lösemi her yaşta görülmektedir. En sık çocukluk çağında 2-5 yaşlarında artmaktadır. 1 yaşın altında, 10 yaşın üstündeki yeni hadiselerde tedaviye yanıt azalmaktadır.
Herhangi bir tesirle damarlarımızda dolaşan kanın temel imal yeri olan kemik iliğimizdeki ana hücrelerde oluşan şifre değişikliği ile blast ismini verilen olgun olmayan kan hücrelerinde artış meydana gelmektedir. Bu hücreler süratle yayılarak kemik iliğini, lenf bezlerini, dalağı, karaciğeri, beyin ve merkezi hudut sistemini tutmaktadır.
LÖSEMİ BELİRTİLERİ
Çocuklarda lösemi hastalığının birinci belirtileri:
– İştahsızlık
– Kansızlık
– Zayıflama
– Bacaklarda kemik ağrıları
– Cilt altında kanamalar
– Burun ve diş eti kanamaları
– Ateş
Ayrıca yayıldığı organlara ilişkin belirtiler, örneğin baş ağrısı, kusma, karın ağrısı, görme bozuklukları değer taşıyabilir. Bu yakınmalarla müracaat ettikleri çocuk hematoloji (kan hastalıkları) uzmanlarınca yapılan muayenede çoğunlukla karaciğer ve dalak büyümesi, lenf bezlerinde genişleme, kanama bulguları tespit edilebilir. Yapılan kan, kemik iliği, hücre tipini belirleme ve genetik tetkikler sonucu kesin teşhis konulabilir. Teşhisteki detaylı testler çoklukla lösemi tiplerini, tedavi prensiplerini belirlemede yardımcı olacaktır.
TEDAVİ
Tedavi öncelikle genel durumun düzeltilmesi metotları ile başlar. Bu safhada kan yahut kanın içindeki özel hücrelerini donörlerden (gönüllü kan verici kişi) alınarak lösemili hastaya verilmesi, enfeksiyon mevcutsa gerekli çabaların yapılması, böbreklerin, karaciğer ve kalbin kemoterapi ilaçlarının yan tesirlerinden korunma tedbirlerinin alınması çok değerlidir.
Ayrıca hastaların ve ailelerin hastalık hakkında bilgilendirilmesi, löseminin umutsuz değil, bilakis düzgün bir tedavi ve moral takviyesi ile lösemide yüzde 85’lere varan oranda güzelleşmenin sağlandığının açıklanması tedavinin ikinci basamağıdır.
