Ekonomist Mahfi Eğilmez, gayrimenkulün bir servet ögesi olarak vergilendirilmesini ele aldığı yazısında, konut, işyeri, arsa ve arazinin vergi sistemi içindeki yerini detaylı formda açıkladı. Yazısında emlak vergisi başta olmak üzere servet, gelir ve süreç üzerinden alınan vergilerin kapsamı ve işleyişini anlatan Eğilmez, ödenen vergilerin belediyeler ve devlet bütçesine nasıl yansıdığını da okuyucuya aktardı.
Eğilmez’in “Kendime Yazılar” isimli sitesinde yayımlanan yazısında şu halde:
Gayrimenkul (konut, işyeri, arsa ve arazi) bir servet ögesidir ve vergilendirme üç kaynaktan gerçekleşir:
- Servet ve servetlerin transferi (emlak vergisi, bedelli konut vergisi, veraset ve intikal vergisi),
- Gelir (gelir ve kurumlar vergisi),
- İşlem (KDV, ÖTV, damga vergisi, harçlar).
Emlak vergisi, servet vergilerinin tipik örneğidir. Bu vergi kapsamında bireyler sahip oldukları gayrimenkullerin pahası üzerinden yıllık olarak belirli oranda emlak vergisi öderler. Emlak vergisi belediye gelirleri ortasındadır ve ödenen vergi ilgili belediyeye aktarılır.
Emlak vergisi oranları örneklerle açıklanıyor:
- Ankara’da bedeli 10.000.000 TL olan bir konut için kişi 20.000 TL emlak vergisi öder.
- Aynı kişinin Muğla’nın Datça ilçesinde 6.000.000 TL kıymetinde yazlık konutu varsa, burası büyükşehir olduğu için vergisi 12.000 TL olur.
- Toplam emlak vergisi 32.000 TL olur ve buna yüzde 10 oranında taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı hissesi (3.200 TL) eklenince toplam 35.200 TL ödenir.
Son yıllarda kıymetli konut vergisi ismiyle, bedeli 15.709.000 TL’yi aşan konutlar için ek bir vergi uygulanmaya başlandı. Ayrıyeten 2026 yılı için gayrimenkullere rayiç bedel değerlemesi yapılmıştır. Bu değerleme sonucunda birtakım konutların bedeli örneğin Ankara’daki konut 50 milyon, Datça’daki yazlık ise 30 milyon TL olarak belirlendi. Bu artışlarla birlikte emlak vergisi ve pahalı konut vergisi çok yükselmektedir.
Örneğin, 2026 yılında birebir kişi için:
- Ankara’daki konutun emlak vergisi 100.000 TL,
- Datça’daki yazlık için emlak vergisi 60.000 TL,
- Taşınmaz kültür varlıkları hissesi 13.000 TL,
- Değerli konut vergisi 90.000 TL (Ankara’daki için),
- Toplamda yaklaşık 263.000 TL vergi ödemek zorunda kalacaktır.
2025 yılında ise birebir kişi yalnızca 35.200 TL vergi ödüyordu, böylelikle vergi yükü bir yılda 7,5 kat artmış olacaktır. Eğilmez, bu artışın mantıklı olmadığını ve tıpkı gayrimenkulden iki kere vergi alınmasının vergicilik unsurlarına ters olduğunu vurguladı.
Eğilmez’in teklifleri şunlar:
- Değerli konut vergisi kaldırılmalıdır,
- Emlak vergisi oranları dörtte birine düşürülmelidir,
- Gayrimenkul alım-satım vergisi de dörtte bir oranına indirilmelidir,
- Emlak vergisi gelirlerinden genel bütçeye hisse transferi için yasa değişikliği yapılmalıdır,
- Beyan edilmemiş servetler için servet bildirimi ve masraf bildirimi sistemi geri getirilmelidir.
Eğilmez bu düzenlemeler yapılmazsa, rayiç pahaların arttığı yeni değerlemelerle çift vergilendirme nedeniyle önemli sıkıntılar yaşanacağı tabirinde bulundu.
