CHP Genel Başkanı Özgür Özel ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın görüşmesinden sonra Seyahat davası tutuklularının özgür kalmasına ait tartışmasının gündeme gelmesi iktidar kanadından birtakım bölümlerin yansısıyla karşılandı..
En sert reaksiyonlar ise MHP ve cumhurbaşkanı danışmanlarından geliyor. Bu danışmanlardan Mehmet Uçum, Erdoğan-Özel görüşmesinde gündeme gelen Seyahat davasını X hesabından yayımladığı uzun bir yazıyla amaç almış; bunun bir ‘beka’ sıkıntısı olduğunu ima etmişti. Seyahat üzere ‘sivil itaatsizlik’ hareketlerinin ‘çok da saf olmadığını’ savunan Uçum, ‘Pazar Notu’ başlıklı yazısında argümanını şöyle desteklemeye çalıştı:
“Sivil itaatsizlik kavramını 19. Yüzyılda Abd’de Henry David Thoreau, şahsen kendisinin yaptığı kölelik aykırılığı için vergi ödememe aksiyonundan esinlenerek geliştirdi. Özet olarak vakit içinde yasanın özüne uyarak kanunlara uymayan, şiddete başvurmayan, yasaya alışılmamış lakin vicdana uygun ve hata olmayan hareket olarak tanım edildi. Mahatma Gandi bu manada sivil itaatsizliğin en değerli uygulayıcılarından kabul edilir. Lakin soğuk savaş sonrası sivil itaatsizlik kavramına öteki bir mana yüklendi ve diğer bir misyon verildi.
Yasanın özüne uyma, şiddetten uzak durma, vicdani olma, kabahat sayılmama üzere ögeler belirsizleştirildi. Ki bu ögelerden yasanın özüne uymanın ve cürüm sayılmamanın gerçeklikte ne kadar karşılığı olduğu ayrıyeten tartışma konusuydu. Kavramın itaatsizlik kısmı kuralsız olarak devlete ve bütün iktidara karşı itaatsizlik olarak belirleyici ögeye dönüştürüldü. Devlet aykırısı ve gayri legal her türlü hareket sivil itaatsizlik ve sivil direniş olarak tanımlandı. Batılı ideolojik merkezler, sivil direnişler ve sokak hareketleri için el kitapları hazırlatıp çeviri ettirip maksat ülke vatandaşlarına dağıttı.
Bu çıplak saldırganlığı perdelemek için de emperyalist ideolojik odaklarca bilhassa ve sistematik olarak sivil hak ve adalet arayışlarının da sivil itaatsizlik/sivil direniş olduğu halinde propoganda yapıldı. Böylece hak ve adalet talepli sivil aksiyonların meşruiyetini örtü olarak kullanıp “sivil itaatsizlik” ayaklanmaları yaptırarak emperyalist yayılmacılık için uygun ortamlar oluşturmak amaçlandı. Yani “sivil itaatsizlik” soğuk savaştan sonra emperyalizmin ideolojik kavramlarından biri haline dönüştürüldü, sonuçları saldırgan ve yıkıcı olan bir manada “nihilist sivil itaatsizlik” denebilecek formda yine üretildi ve emperyalist yayılma için bir perspektif olarak kullanıldı. Yirminci yüzyılın sonlarından itibaren hak ve adalet asıllı sivil aksiyonlarla emperyalist projelerle işbirlikçi sivil itaatsizlik özdeşleştirilerek, bilhassa ulusal devletlerin zaafa düşürülmesinde ve nihayetinde tasfiyesinde çok tesirli bir araç elde edildi. Soğuk savaş sonrasının “turuncu devrimleri”, “Arap baharları” bu hedefle teşvik ve tahrik edildi.
‘GEZİ YIKICIDIR’
Türkiye’de emperyalist bir planlamayla yapılan işbirlikçi seyahat aksiyonu kaos maksatlı yıkıcı sivil itaatsizlik aksiyonlarının tipik örneğidir. Seyahat gibisi hareketler başta Brezilya öbür ülkelerde de pazarlandı. İşbirlikçi ve nihilist sivil itaatsizlik aksiyonları kaos gayeli aksiyonlardır, somut gaye ise güvensizlik ortamı ve iktidar zaafiyeti oluşturmak, maksat da emperyalizmin hizmetine girecek bir iktidar değişikliği sağlamaktır. Bu açıdan Ukrayna örneği ibretliktir. Bu hareketler olumlu ceza hukuku açısından her vakit hata sayılan hareketler olur. Kabahatin niteliği değişen koşullara nazaran değişmez yahut değişen durumlara nazaran hareketin hata niteliği ortadan kalkmaz. Ayrıyeten bu hareketler gaye alınan ülkeye ve topluma karşı ihanet hareketleridir ve bu ihanet o milletin tarih şuurunda kalıcı izler bırakır. Bu ihanet hareketleri toplumda ve bireylerde travmalar oluşturur ne kadar vakit geçerse geçsin affedilmez yahut güzel görülmez. Bu tip aksiyonlar hiç bir vakit hukukun muhafazası altında olmazlar, olamazlar. Hak ve adalet gayeli olduğu için yasal sayılan sivil aksiyonlarda maksat ise bir hak elde etmek ve/veya bir hakkın uygulanmasını veya bir adalet talebinin gerçekleşmesini sağlamaktır. Örneğin Abd’de üniversitelerdeki Gazze hareketleri adalet talepli sivil hareketlere kıymetli bir örnektir. Hak ve adalet talepli sivil aksiyonlar nihayetinde legal sistemi geliştiren bir fonksiyon görür.
Demokrasiyi ve toplumsal adaleti güçlendirir, demokratik toplumun gereği olan hareketlerdir bu nedenle hukukun muhafazası altındadır. Hak ve adalet talepli sivil hareketler ile günümüzdeki sivil itaatsizlik hareketleri ortasındaki nitelik farkının görülmesi gerekir. Aksi takdirde hiç farkına varılmadan emperyalizmin ideolojik aygıtlarının ve projelerinin çok kullanışlı aparatları ve aktörleri haline gelinir.”
NAMIK TAN’IN ‘PAZARTESİ NOTU’
CHP’li Namık Tan ise Uçum’a siyaset bilimci Prof. Dr. Raymond Aron’ın değerlendirmesiyle karşılık verdi. Bu değerlendirmede Aron, “Aynı vakitte hem boyun eğmeyi hem boyun eğmeyi reddetmeyi doğrulamak mümkün müdür? Yetki ve yetkinin hudutları nedir?” sorusunu yöneltip, “İşte siyasal sistemin ebedi sorunu budur. Esasen, tüm rejim biçimleri de bu sorunun hiçbir vakit kusursuz olmayan çözümleridir” diyor.
TARİHSEL OLAYLARDAN ÖRNEKLER
Mesajlarını tarihi olaylardan örnek vererek destekleyen CHP’li Tan, Türkiye’deki rejimin, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına uymamasının sonuçlarına karşı uyardı. AK Parti-MHP koalisyonun böylelikle Cumhuriyet’e ihanet ettiğini belirten Tan’ın paylaştığı mesaj şöyle:
“Sovyetler Birliği de 1956 Kasım başında Macaristan’ın sivil başkaldırısını tanklarıyla ezmişti. Bu durum da Avrupa’da SSCB dayanaklı yahut ilintili komünist parti ve hareketlerle, daha geniş manada “sol” içinde canlı bir tartışmaya ve giderek ayrışmaya yol açmıştı. SSCB’nin hem birliğin içindeki, hem Demir Perde gerisinde işgal ettiği ülkelerdeki özgürlük tersi anti-demokratik uygulamaları kelamda ütopya maskesini düşürmüştü. Bunun öncesinde II. Dünya Savaşı’nın sonrasında Afrika’da anti-kolonyalist hareketler Avrupa’da toplumun belirli kısımlarından güçlü dayanak bulmuştu.
Benzer biçimde ABD’de ırk ayrımcılığının sona ermesi için başlatılan hak ve özgürlükler hareketleri de o denli Karşılıklı mümkün topyekûn yıkıma dayalı nükleer silah istikrarı ABD ile SSCB ortasında bir sıcak savaş veyahut III. Dünya Savaşı’nın patlamasını engelledi. SSCB’nin, Macaristan’ı işgalinden evvel 1948-49’daki Berlin Ablukası ve Macaristan’a müdahalenin akabinde 1961’de Berlin Duvarı’nı tamamlamasıysa Soğuk Savaş’ı sertleştirdi.
Ortadoğu, Uzakdoğu, Afrika ve Latin Amerika’da halk kurtuluş hareketleri, gerilla, kontr-gerilla, yıkıcı faaliyet ve darbelere dayanak olmaya muhasım bloklar karşılıklı germi verdi Fransa da kendi başkanlık nizamına yani V. cumhuriyete Cezayir Savaşı’nın yakıcı kalkışma, başkaldırı, iç savaş ve askeri darbe tehlike ve durumlarının bir ortada yaşandığı tansiyonlu bir devirde 1958 yılında geçecekti. O yıl Mayıs ayında De Gaulle inanılmaz yetkilerle başbakanlığa tekabül eden bakanlar kurulu başkanlığı vazifesine getirildi ve akabinde da taslağı yaz aylarında hazırlanan anayasanın halkoylamasıyla kabulüyle Ekim başında lider seçildi.
ARON’IN DEĞERLENDİRMESİ
Onun bu harikulâde durumu araçsallaştırarak tek adamlığa özenme mümkünlüğü tartışma yarattı Ünlü siyaset bilimci Prof. Dr. Raymond Aron, hem De Gaulle’ün hem SSCB’nin sorgulandığı sırada Sorbonne Üniversitesi’nin 1957-58 akademik yılında “demokrasi ve totalitarizm” başlığıyla 19 dersten oluşan bir dizi konferans verdi. Aron, “Aynı vakitte hem boyun eğmeyi hem boyun eğmeyi reddetmeyi doğrulamak mümkün müdür? Yetki ve yetkinin sonları nedir? sorularını soruyor ve kendi sorularına “İşte siyasal sistemin ebedi sorunu budur. Esasen, tüm rejim biçimleri de bu sorunun hiçbir vakit eksiksiz olmayan tahlilleridir.” karşılığını veriyordu Aron’un gündelik heyecanlardan uzak sözkonusu değerlendirmesi bugün de aktüel. Çünkü, Demir Perde’nin1989’da ve SSCB’nin de 1991’de yıkılması “tarihin sonu” tartışmasını başlatmıştı. Sovyet boyunduruğundan kurtulan ülkelerde “renkli devrimler” yaşandı. Geriden “Arap baharları” geldi.
El Kaide’nin global, IŞİD’in görece bölgesel terör tehditleri ise Batı’nın “açık toplumlarının” dikiş yerlerine çok tansiyon yüklenmesine yol açtı Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, İsrail’in Hamas’ın 7 Ekim terör saldırısına Gazze’de verdiği soykırım boyutuna ulaşan orantısız askeri cevap ve Batı Şeria’daki “apartheid” nizamı, Çin’in Hong Kong’da demokrasiyi bitirmesi, Tayvan üzerinde baskısı, Güney Çin Denizi’ndeki saldırgan ve yayılmacı tavrı milletlerarası ortamı tümüyle dönüştürdü. Batı’da ise sistemsiz göç ve “ötekileştirilen” İslâm hassasiyeti arttı.
Popülizmler ABD’de ve AB ülkelerinde güçlendi. Rusya ve Çin Batı demokrasilerinin içlerinden çürütülmesine Soğuk Savaş’ı çağrıştırır biçimde örtülü dayanaklarını esirgemedi Ülkemizde baskıcı zihniyete her daim prim verenler, demokratikleşmenin önünü “özgürlük-güvenlik denklemi” safsatasıyla tıkayanlar, devlet tapıncına sığınanlar da bu örtülü takviye faaliyetlerinin ya bilinçsiz ya istekli maşaları oldular. Ayrıyeten, laikliğin cumhuriyetin taşıyıcı sütunu değil etraf düzenlemesi olduğunu varsaydılar. Halbuki, demokrasi daha gerçek deyişle tam demokrasi dışında bir ikinci yolun, “eksik demokrasi” denilebilecek esasen absürt bir üçüncü yolun mümkün olup olmadığı tartışılırken Aron’un alıntıladığım sorusu ve karşılığı bugün de yol gösterici.
Nitekim, AKP-MHP koalisyonu, AYM ve AİHM kararlarını uygulamayıp, anayasayı askıya alarak cumhuriyete ihanet ediyor. Değişiktir, SSCB’de Stalin’in vefatıyla meydana çıkmaya başlayan rejim muhalifleri de mevcut anayasanın uygulanmasını, en azından orada yazılı haklarının gözetilmesini talep ediyorlardı.
DİKTATÖRLÜKLER
O vakitler burada o SSCB’nin aparatçikliğini yapmaya yeltenmiş birilerinin, bugün çıkıp zamane düşünürü pozlarında topluma kabadayılık yapma cüretini gösterebilmeleri düşündürücü Bugün Türkiye’de tek parti ve tek adam rejimine özenenler, ağızlarından “beka” terimi düşmeyenler için seçenekler açık : Kremlin’iyle, bâtın polisiyle, sansürüyle Putin’in Rusya’sı ; yurttaşını beşikten mezara izleyerek tuttuğu toplumsal kredi çeteleleri, her köşedeki kameraları, yüz tanıma sistemleriyle Şi’nin Çin’i; babadan oğula devrolunan Orta Asya diktatörlükleri; kamu kaynaklarını çöreklendikleri devlet eliyle yağmalayan yozlaşmış kimi Ortadoğu, Güney Amerika, Afrika diktatörlükleri önlerinde duruyor. Çünkü, laik olmayan demokrasi olamayacağı üzere, utangaç tek adam rejimi de olmaz. Tam tabir özgürlüğü, hukuk devleti, eşit anayasal yurttaşlık, ulusal egemenlikte her bireyin temsili, çoğulculuk, sivil toplum üzere temel kavramlar laf cambazlıklarıyla eğilip bükülemez ve pazarlığa da açık değildir. Anayasa demek sırf “teşkilat-ı esasiye” demek değildir. “Constitution” devletin temeli, oluşumu demektir. Yazılı olmak zorunda dahi değildir. Ne acı ki, taşa kazılsa da uyulmamasına bugün Türkiye hoş bir örnektir.
GEZİ VE KOBANİ DAVALARI
CHP olarak biz Seyahat Davası’nda da, Kobani Davası’nda da, 1 Mayıs’ın Taksim’de kutlanmasında da, mahallî idarelerin güçlendirilmesi ve seçmenin iradesine hürmet duyulmasında da, sansüre karşı da, yolsuzluğa karşı da, eğitimde akıldan, bilimden, laiklikten uzaklaşma teşebbüslerine karşı da külhanbeyi üsluplu kahvehane filozoflarına asla boyun eğmeyeceğiz. Hak ve özgürlüklerin savunulmasında asla geri adım atmayacağız. Vasatın tasallutuna da, devlet yönetimindeki yozlaşmaya da, tüm ceberrut uygulamalara da birebir direnci göstereceğiz. Ne olursa olsun, cumhuriyetimizi demokrasiyle taçlandırmayı kesinlikle başaracağız.”
(HABER MERKEZİ)
