Melatonin, beyinde epifiz bezinden bilhassa geceleri salgılanan bir hormondur.
Başlıca misyonu bedenin biyolojik saatini koruyup ritmini ayarlamaktır
Melatonin salınımı hava karardıktan sonra başlayıp, saat 02.00-04.00 üzere en yüksek düzeye ulaşır, aydınlık ile sona erer.
Vücuttaki bütün metabolizmayı yöneten hormondur.
Triptofan denilen aminoasitten oluşur
Bilinen en güçlü antioksidan hormondur. (A ve E vitaminine nazaran 4-5 kat güçlü bir antioksidandır)
MELATONİN HORMONU BEDENİMİZİ NASIL TESİRLER?
‘Karanlıklar hormonu’ olarak da bilenen melatonin salınımını etkileyen en değerli faktör ışıktır.
Işık, melatonin hormonunu azaltır, bir gerilim hormonu olan kortizol üretimini artırır.
Melatoninin bağışıklık sistemini olumlu etkileyerek ve gerilimi azaltarak hayat müddetini artırdığına ve yaşlanma bulgularını azalttığına yönelik yapılmış birçok çalışma vardır.
Bilimsel çalışmalar ışığında deneysel olarak melatoninin birçok tümör tipinde büyümeyi sonlandırdığı gözlenmiştir.
Melatonin güçlü bir antioksidan ve serotonin öncülü olduğu için gece vardiyasında çalışan bayanlarda göğüs kanseri riskinin daha yüksek olduğu gösterilmiş.
Büyüme hormonunun salınımını da denetim eder (Uyusun da büyüsün !!)
Akciğer immünitesinin bile bir sırkadiyen ritmi var ve melatonin bağışıklık sisteminde de çok kıymetli.
Melatonin düzeyiyle depresyon ortasında da bağ vardır. Depresyon hastalarında melatonin düzeyi düşük, kortizol düzeyi ise yüksek bulunmuştur.
Gebelikte melatonin salınımının 2-3 kat arttığı gösterilmiş.
Bilinenin tersine bebekler anne karnında karanlıkta değildir. Annenin gözünün algıladığı ışık bebeğe iletilir. Bebek anne karnında annenin ritmini yaşamaya başlar. O nedenle annenin sistemli melatonin salınımı bebeği de tesirler.
MELATONİN DÜZEYİNİ ARTIRMAK İÇİN NE YAPABİLİRİZ?
Gece melatonin salınımının artması için banyoda bile akşam saatlerinde sarı (loş) ışık, sabah uyanabilmek ve gün ışığına adapte olabilmek için beyaz ışık tercih edilmelidir.
Bebek ve çocuk odalarında gece yatarken korkuyor diye aydınlatma kullanılmamalı ya da yatağın uzağında, direkt bebeğin üzerine gelmeyecek, hafif kırmızı ışık tercih edilmelidir.
Özellikle saat 19.00 – 20.00 den sonra tablet , telefon oynayan çocukta melatonin salınımı azalır, buna bağlı olarak büyüme hormonu azalır, kilo alımı artar.
Çünkü melatonin KOLESTEROL/ HDL/LDL metabolizmasına da etkilidir
Televizyon karşısında uyumak ta uyku kalitesini düşürüp, melatonin salınımını azaltır.
Düzenli ve kâfi bir uyku sistemi oluşturulması, birebir saatlerde yatıp kalkma alışkanlığı melatonin hormonundan daha fazla faydalanmayı sağlar.
Gece uykusu ne kadar uzunsa melatonin salınımı da o kadar uzun sürer.
HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
Özellikle insan yaşlandıkça melatonin salgısı azalmaya başlar. Melatonin açısından varlıklı içeriklerin tüketilmesi uyku problemi olanlara yardımcı olabilir.
Melatonin açısından en varlıklı meyve Vişne dir. Kiraz, fındık ve ceviz de doğal melatonin kaynağıdır.
