Ev mahpusu nedir, ne demek? soruları gündemin öne çıkan konularından oldu. Adalet Bakanlığı tarafından elektronik izleme sistemi olarak uygulanan mesken mahpusu cezası, kuşkulu, sanık yahut mahkumların elektronik metot ve araçlar ile toplum içinde izlenmesini, nezaret ve kontrol altında tutulmasını sağlayan, mağdurun ve toplumun korunmasını destekleyen kararların infaz edilmesinde kullanılan bir sistemdir.
EV MAHPUSU CEZASI NEDİR, NE DEMEK?
Elektronik izleme ile yükümlülerin kontrolü; 5402 sayılı Kontrollü Hürlük Hizmetleri Kanunu’nun 15/A unsurunda yer alan; “Şüpheli, sanık ve mahkumların toplum içinde izlenmesi, nezareti ve kontrolü elektronik aygıtların kullanılması suretiyle de yerine getirilebilir.” kararı mucibince yerine getirilmektedir.
EV MAHPUSU NEDEN VERİLİR?
Denetimli özgürlük sisteminde elektronik izleme sistemlerin kullanımı ile infazın yerine getirilmesi mevzuatımızda yer alan altı kanun unsuru kararı kapsamında yerine getirilmektedir. Bunlar; isimli denetim önlemleri (CMK 109), kısa periyodik mahpus cezasına seçenek yaptırım (TCK 50), kararın açıklanmasının geri bırakılması (CMK 231), mahpus cezasının konutta çektirilmesi (CGTİHK 110), kontrollü hürlük önlemi uygulanarak cezaların infazı (CGTİHK 105/A) ve mükerrerlere ve kimi kabahat faillerine has infaz rejimi ve kontrollü hürlük önlemi (CGTİHK 108) kararlarıdır.
Denetimli Özgürlük Hizmetleri Yönetmeliği’nin yedinci kısım, birinci ve ikinci kısımlarında yer alan 101 ila 106’ncı unsurlarında elektronik izleme sisteminin kullanımına yönelik yöntem ve asıllar düzenlenmiştir.
İzleme Merkezi
Türkiye’de elektronik izleme uygulamalarına başlanılmadan önce, Adalet Bakanlığı tarafından diğer ülke uygulamaları incelenmiş ve gerekli alt yapı çalışmaları gerçekleştirilmiştir. 25 Şubat 2012 tarihinde elektronik izleme sistemine ait pilot uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Pilot uygulama sonrasında elde edinilen deneyimler ışığında, gerekli yasal düzenlemeler yapılmış, 20 Ocak 2013 tarihinde Elektronik İzleme Merkezi’nin suramı tamamlanmıştır.
Bu alandaki en son teknoloji kullanılarak kurulmuş olan izleme merkezi, birebir anda 5.000 kişiyi izleyecek kapasiteye sahip olup; yedi gün, yirmi dört saat temeline nazaran dört vardiya halinde çalışmalarına devam etmektedir. Merkezi’nin giriş ve çıkışları elektronik sistemlerle denetim edilmekte, çalışan çalışanın yükümlülerle yaptıkları görüşmeler ve başka tüm süreçler kayıt altına alınmaktadır. Sistemin data güvenliği ise UYAP bilişim sisteminin kontrolü altındadır.
EV MAHPUSU NASIL UYGULANIR?
Kullanılmakta Olan Elektronik İzleme Üniteleri
Elektronik izleme kapsamında ülkemizde 4 çeşit elektronik izleme ünitesi kullanılmaktadır.
Bunlar:
(1) Konutun terk edilmemesi emelli kullanılan ünite,
(2) Belirlenen yerlere gitmekten yasaklanma yahut belli alanların terk edilmesinin engellenmesi hedefli kullanılan ünite,
(3) Alkol kullanımı izleme ünitesi ve
(4) Mağdur müdafaa ünitesi’dir.
