Milli Savunma Bakanlığı (MSB), Pençe-Kilit Harekat bölgesindeki bir mağarada yapılan arama- tarama faaliyeti sırasında metan gazına maruz kalan 8 askerin şehit olduğunu açıkladı. Pekala, Metan Gazı nedir, nasıl oluşur? Metan gazı nasıl zehirler?
METAN GAZI NEDİR, NASIL OLUŞUR?
Metan, kimyasal formülü CH4 (Karbon ve 4 Hidrojen atomu) olan bileşiktir. Global ısınmaya neden olan sera gazlarından biridir. Ayrıyeten çöplerdeki metandan yakıt elde edilebilir. Doğal metan gazları atmosfere ziyan vermez.
Normal sıcaklık ve basınçlarda gaz halinde bulunan metan, kokusuzdur. Doğal gazın bir bileşenidir ve kıymetli bir yakıttır. Oksijenin varlığında bir mol metanın yanmasıyla bir mol karbondioksit ve iki mol su ve 55.5 MJ/kg ısı açığa çıkar.
Doğal metan hem yer altında hem de deniz tabanı altında bulunabilir. Yüzeye ve atmosfere ulaştığında atmosferik metan olarak bilinir. Metanojen bakteri(arkelerde) metan üretimi yapar. Bu canlı tipi mecburî anaerob bakteridir.
METAN GAZI ÜRETİMİ NASIL OLUR?
METAN GAZI PATLAMASI VE TEHLİKELERİ NEDİR?
Metan gazı topraktan ve bedenimizden çıkar. Olağan şartlarda zehirli değildir; lakin kapalı ve havasız ortamlarda biriktiğinde oksijen düzeyini düşürerek boğulmalara yol açabilir. Ayrıyeten ateşle temas ettiğinde patlayıcı özellik gösterebilir.
Metanla ilgili tehlikelerle nasıl başa çıkılacağını anlamak kıymetlidir.
a- Patlama
Metan öteki kimyasallarla %5 kadar düşük oranlarda bile karıştığında patlayıcı olabilir. Kanalizasyon sisteminde çalışma olduğunda ve hidrojen sülfit, metanla doğal olarak karıştığında metanın kokusu alınabilir. Şayet güzel olmayan, çürük yumurtaya benzeri bir kokuyu alabiliyorsanız metan düzeyi patlamaya sebep olacak kadar yüksek olabilir. Yüksek konsantrasyonda metan gazı tutuştuğunda ölümcül olabilir. Toprağın altından gelen doğal metan madenlerde trajik patlamalara sebep olmuştur.
b- Asfiksasyon
Zehirli olmamasına karşın metan kolay asfiksantlardandır (boğucu madde). Zira nefes almak için gerekli olan oksijenin yerini alır. %16’dan düşük oranlarda oksijen tehlikeli, %10’dan düşük oranlarda oksijen ölümcül olabilir. Mesken yahut iş yerlerinde müsaade verilebilir metan gazı oranını belirleyenbir standart yoktur lakin insanların nefes alması gereken yerlerde gereken oksijen ölçüsü en az %18’dir.
c- Karbonmonoksit Zehirlenmesi
Metan kendi başına zehirli olmasa da diğer hususlarla karıştığında zehirli olma tehlikesi taşır. Bu potansiyel %97 oranında metan içeren doğal gaz meskenlerde ve iş yerlerinde kullanılınca kelam hususudur. Doğal gazın hakikat havalandırma olmadan yakılması, fark edilmesi sıkıntı ve zehirli bir gaz olan karbonmonoksit üretebilir. Karbonmonoksitin görece düşük bedelleri 20 dakikada baş dönmesi ve mide bulantısına, 2 saat içinde mevte yol açabilir. Daha yüksek düzeyde 3 dakika içinde vefat görülebilir.
