Narsistik kişilik bozukluğu, bireyin çok bir halde kendine odaklı, empatiden mahrum, öteki insanları manipüle etmeye ve kendi kıymetini daima vurgulamaya eğilimli olduğu bir kişilik bozukluğudur. Narsistik beşerler, ekseriyetle büyüklenme, üstünlük taslama, diğerlerini kullanma ve duygusal bağ kurmada zorluk üzere bariz özelliklere sahiptirler. İşte narsist kişilik bozukluğunu tanımlayan birtakım özellikler:
Empati eksikliği: Narsistik bireyler, diğerlerinin hislerini manaya yahut oburlarının bakış açılarını anma konusunda zorlanabilirler. Empati eksikliği, münasebetlerde meselelere ve çatışmalara yol açabilir.
Büyüklenme ve üstünlük taslama: Narsist bireyler, kendilerini öbür insanlardan üstün görmeye eğilimlidirler. Diğerlerini küçümsemek, eleştirmek ve kendilerini övmek üzere davranışlar sergileyebilirler.
Sürekli övgü ve onay muhtaçlığı: Narsist bireyler, daima dikkat çekme, övgü ve onay alma gereksinimi duyarlar. Bu nedenle, diğerlerinin kendilerini gereğince takdir ettiğini düşünmezlerse, huzursuz olabilirler.
Manipülasyon yeteneği: Narsist bireyler çoklukla öbür insanları manipüle etmeye eğilimlidirler. Kendi çıkarları doğrultusunda diğerlerini etkileme yahut kullanma teşebbüsünde bulunabilirler.
İlişki zorlukları: Empati eksikliği ve daima olarak kendi gereksinimlerine odaklanma, narsist bireylerin sağlıklı ve karşılıklı destekleyici münasebetler kurmalarını zorlaştırabilir.
Narsist ebeveynlik ise bir ebeveynin narsistik özelliklere sahip olduğu bir durumu tabir eder. Narsist ebeveynler, ekseriyetle çocuklarını kendi muhtaçlıklarını karşılamak yahut çocuklarını kendi başarılarıyla övünmek için kullanma eğilimindedirler. İşte narsist ebeveynin belirtileri:
Çocukları onaylanma kaynağı olarak görmek: Narsist ebeveynler, çocuklarının muvaffakiyetleri üzerinden kendi muvaffakiyetlerini göstermeye çalışabilirler. Çocukları, yalnızca ebeveynin muhtaçlıklarını karşılamak için bir araç üzere görülebilir.
Duygusal reaksiyonlar ve utanç: Narsist ebeveynler, duygusal reaksiyonlarda bulunabilir lakin çocuklarının hislerinden utanabilirler. Çocuklarını eleştirel yahut meydan okuyan şahıslar olarak görebilirler.
Kendi muhtaçlıklarını her vakit önde tutma: Narsist ebeveynler, çocuklarının kendi isteklerini yerine getirmelerini bekleyebilirler. Çocuklarından daima fedakarlık yapmalarını isteyebilirler.
Zayıf hudutlar: Narsist ebeveynler, müdahaleci ve sonları zayıf olabilir. Çocuklarına karşı müdahaleciliğin artmasına eğilimli olabilirler.
Favoritizm: Narsist ebeveynler, favori oynayarak güçlerini sürdürebilirler. Öbür çocukları kötüleyebilir ve bir çocuğu övebilirler.
Suçu çocuklarına atma: Kendi yanlışlarının sorumluluğundan kaçınabilirler ve çocuklarını suçlayabilirler. Eleştirildiklerinde acımasız olabilirler.
Çocuklarından bakım bekleme: Narsist ebeveynler, çocuklarından bakım ve takviye sağlamalarını bekleyebilir.
Bu belirtiler, bir kişinin yalnızca aşikâr bir davranış sergilediği manasına gelmez; kişilik özellikleri ekseriyetle bir spektrumda bulunur ve bireyden bireye değişebilir. Lakin, bir kişi narsistik eğilimlere sahipse ve bu eğilimler alakaları olumsuz tarafta etkiliyorsa, profesyonel yardım almak değerlidir.
