Narsisizmin Türk lisan kurumuna nazaran karşılığı ‘özseverlik’ tir. Özseverliği ise TDK, “kişinin kendi bedensel ve ruhsal benliğine karşı duyduğu hayranlık ve bağlılık, narsistlik, narsisizm” biçiminde açıklar.
Narsisizmin ileri boyutu “narsistik kişilik bozukluğu” olarak karşımıza çıkar. “Narsistik Kişilik Bozukluğunun ölçütlerini özetleyecek olursak; temelde fantezi ve davranışlarda süperlik, takdir edilme ihtiyacı ve empati eksikliğinin yaygın örüntüsü olarak inceleriz (Butcher…, 2013, s. 652).
Narsistik bireyler takdir alma gereksinimlerini karşılayabilmek için kendi muvaffakiyetlerini, yeteneklerini ziyadesiyle abartırlar. Bunu yaparken de diğerlerini yermeyi ihmal etmezler. Kibirli ve kendini beğenmişlikleriyle davranışlarını sergilerken, birilerinin kendisini daima kıskandıklarına inanırlar. Zira narsist bireyler kendilerine nazaran o kadar eksiksiz özelliklere sahiptirler ki, öteki insanların kıskanmaması elde değildir. Ama bu inancı irdeleyecek olursak, bu durumun aslında tam aykırısı olabileceğiyle karşı karşıya kalırız.
Narsist bir bireyle irtibat kurarken hayli zorluk yaşayabilirsiniz. Zira narsist bireyler;
• Kendilerinin çok özel, her şeyin en güzelini hak eden bir varlık olarak gördükleri için, etrafındaki insanlardan ağır ilgi ve ayrıcalık beklerler. Umduğunu bulamaz ise, bu onları öfkelendirebilir. Umduğunu bulur ise de, karşılık verme ihtiyacı hissetmezler. Zira bu muameleyi hak eden sadece kendisidir.
• Gayelerine, amaçlarına ulaşmak ismine öteki insanları kullanır, onları yalnızca bir basamak olarak görürler. Bu evredeyken bireye kendinizi çok yakın hissedebilir ve bu ilginin bu türlü devam edeceğinizi sanırsınız. Fakat narsist birey, işi sizinle bittiği vakit tam aksisi bir tutum sergileyebilir, sizi takdir etmesi bir anda yerme davranışına dönüşebilir.
• Giysi kuşamına, fizikî görünümüne ihtimam gösterirler. Bağlantıya geçtiği bireylerde de bu özelliklere çok dikkat ederler. Karşısındaki birey şayet kendisi üzere giysi kuşamına dikkat ediyorsa, kendine yakın bir kategoride olduğunu hisseder ve başkalarına nispeten daha saygılı, nazik irtibat kurabilirler.
• Empati hissinden mahrum oluşu da, insan münasebetlerindeki bozulmalarında değerli tesire sahiptir. Narsist bireyler öncelikle kendi hislerini amaç alırlar ve kendi amaçlarına ulaşırken gerekli olan her şeyi yasal görürler. Bu kademelerde başka insanların nelere maruz kalacağı ya da ne hissedeceği ile ilgilenmezler. Olay ve durumların merkezinde sırf kendisi vardır.
• Narsist bireyler eleştirilmekten çok pohpohlanmayı isterler. Çok alıngan bireyler oldukları için eleştiriyi tehdit olarak görebilirler. Bu yüzden çok gerekli olmadıkça bu bireyleri eleştirmeyin, eleştireceğiniz durumlarda ise çok detaylı ve açık bir formda eleştirinizi yöneltin. Ayrıyeten sahiden takdir edilecek bir durum varsa takdir edin, fazlası size karşı beklentisini yükseltebilir.
• Size uygunluk yaparken tetikte olmalısınız. Zira minnet duygusu aşılayıp bunu her fırsatta önünüze koz olarak serebilir. Haliyle sizde karşılığını vermek maksadıyla attığınız her adımda farkında olmadan kendinizi kullandırtmış olursunuz. Mümkün olduğunca narsist bir bireyden yardım almamaya ve zayıf noktalarınızı ona göstermemeye ihtimam gösterin.
Narsistik Kişilik Bozukluğu Nedir?
