Karl Fredrich Von Munchausen 18. yüzyılda yaşamış bir Alman Baronuydu ve Rus ordusunda paralı süvariydi. Rus-Osmanlı savaşından dönüşte arkadaşlarına, komşularına kahramanlıklarıyla ilgili hikayeler anlatmaya başladı. Hikayeleri o kadar abartılıydı ki, sonunda palavra olduğu ortaya çıkınca yalancılığıyla ünlendi. Bu nedenle palavra hastalık hikayeleri anlatanları tanımlayan sendroma ismi verildi.
Pek çok doktor, meslek yaşamında yapay bozukluk olgusu ile karşılaşmıştır. Munchausen Sendromu yapay bozuklukların en uç tipidir. Hastalık taklidi, patolojik palavra (pseudologia fantastica) ve daima dolaşma üçlemi karakteristiktir. Destekleyen etmenler ise hudutta (borderline) ya da antisosyal kişilik bozuklukları, çocukluktaki mahrumluk (ya da mahrumiyet), tanısal süreçler, tedavi ya da operasyon için sukunet, kendi kendine yapılmış fizikî süreçlerin ispatları, tıbbi geçmiş hakkında bilgi, erkek olma, bir çok defa hastaneye yatma hikayesi, bir çok yara izi (genellikle abdominal), polis kayıtları, alışılmamış ya da dramatik sunum olarak sayılabilir. Olgular sıklıkla alt sosyoekonomik seviyedeki erkeklerdir. Genelde erken adult hayatta görülür.
Munchausen Sendromlu hastalar doktorların karşısına değişik biçimlerde çıkabilirler. Yapılan bir çalışmada yaklaşık 5 yıllık bir dönemde HIV enfeksiyonu ya da AIDS’i taklit eden hastaların tüm müracaatların %1,7’si olduğu bildirilmiştir. Bir öteki çalışmada ise orak hücreli anemi ağrılı krizleri nedeniyle başvuran hastalar içinde bu bozukluğun prevalansı yaklaşık %0,9 olarak bulunmuştur. Literatürde seksüel hücum formunda gelen olgu dahi bulunmaktadır.
Kronik yapay bozuklukların yaygın görülme biçimleri organ sistemlerine nazaran; abdominal, kardiyak, dermatolojik, genitoüriner, hematolojik, enfeksiyöz, nörolojik, psikiyatrik ve kendi kendine ilaç (özellikle insülin, vitamin, diüretik ve laksatif) alan küme olarak sınıflanabilir.
Munchausen Sendromu birinci defa 1951’de hastane hastane dolaşıp hastalık hikayeleri uyduran ve kendilerine gereksiz yere cerrahi teşebbüsler uygulanmasına razı bir küme hastayı belirtmek için Asher tarafından kullanılmıştır.
Asher ve arkadaşlarının “Munchausen Sendromu” olarak tanımladığı durumda hasta, hekimin muayenehanesine ya da acil servise sıklıkla klinik manifestasyonlarla desteklenen uydurma bir hikaye ile gelmektedir. Hasta sonuç alamadan hastaneden ayrılmakta ve birebir tabloyu yineleyerek tekrar tekrar hastaneye başvurmaktadır. Bu hastalar en zeki gözlemcileri bile aldatabilecek psikiyatrik meseleleri olan bireylerdir. Nazofarinksini keskin bir aletle yaralayıp kanı yutabilir ve hematemezmiş üzere kusabilir. Anal ya da vajinal mukozalarını ustalıkla delebilir, gereksiz yere dijital(kalp ilacı) alarak kalp atımında düzensizliğe neden olabilir ya da büyük ölçüde havuç yiyerek karotenemi üzere görünebilir.
Hastanın hikayesi ekseriyetle palavralarla doludur. Şaşırtan sayıda hastaneye gittiği ve sıhhat çalışanını aldattığı görülür. Çabucak her vakit tabipler ve hemşirelerle şiddetli tartışmalardan sonra kendi kendine ayrılır. Çok sayıda skar karakteristiktir. Palavra söyleme besbelli bir özelliktir (pseudologia fantastica). Tıbbi hikayeyi uydurabilirler, kayıt sırasında yanlış isim verebilirler. Sıklıkla akut abdominal ağrı, hemorajik bozukluklar, romatolojik manifestasyonlar, geçersiz ateş ve deri yaraları üzere yakınmalar görülür.
Bu hastalar sık olarak hayatın erken periyotlarında mahrumluk ve çocukluk travmaları tanımlamaktadırlar. Bu travmanın sonucu olarak, bir kişi, ebeveynleri ile uydurma hastalığa yol açan çözülmemiş meselelere sahip olabilir. Altta yatan sebepler şunlar olabilir:
*Kendilerini hasta ederek cezalandırmak için bir kendini zorlama
*Kendini kıymetli hissetmek ve dikkatin merkezi olmak
Ayrıca, kapsamlı tıbbi prosedürleri olan yahut çocukluk yahut ergenlik devrinde uzun süren tıbbi yardım alan şahısların ileri yaşlarda Munchausen sendromunu geliştirme mümkünlüğü daha yüksek olduğunu gösteren birtakım ispatlar da bulunmaktadır. Bunun nedeni, çocukluk anılarını bakıma duyma hissiyle ilişkilendirmeleri olabilir. Yaşlandıkça, hasta üzere davranarak birebir itimat hissini elde etmeye çalışırlar.
Munchausen sendromunun tedavisi güç olabilir zira birçok insan bir sorunu olduğunu kabul etmeyi reddeder ve önerilen tedavi planlarıyla işbirliği yapmayacaktır. Sıhhat çalışanlarının, hasta kişinin karmaşık sıhhat ihtiyaçlarına sahip olduğunu ve bir psikiyatriye sevk edilmesinden yararlanabileceğini öne sürerek, yumuşak bir yüzleşmeyle yaklaşmayı önermelidir.
Munchausen sendromuyla ilgili en büyük ironilerden biri, sahip olanların nitekim akıl hastası olmalarıdır, lakin ekseriyetle yalnızca fizikî bir hastalığa sahip olduklarını kabul ederler. Birtakım uzmanlar Munchausen’in sendromunun gereğince tanınmadığını düşünüyor zira birçok kişi sıhhat çalışanını aldatmakta başarılı oluyor.
