Başta Anadolu, Orta Asya ve çeşitli coğrafyalarda kutlanan Nevruz Bayramı’nın ritüelleri de jenerasyondan jenerasyona aktarılıyor. Pekala, Nevruz Bayramı nedir? Nevruz Bayramı ritüelleri neler?
NEVRUZ BAYRAMI NEDİR?
Türk coğrafyasında yeni yılın başlangıcı ve baharın müjdecisi olarak kabul edilen Nevruz Bayramı, coşkuyla kutlanıyor. Her yıl 21 Mart’ta kutlanan nevruz, yeni yılın başladığı gündür. Nevruz, Türkiye başta olmak üzere Türk dünyası ortasındaki türlü Türk uzunlukları ortasındaki kültürel bağları güçlendirip kardeşlik ve dostluğu pekiştirmede, bölgesel barışın tesis edilmesinde son derece değerlidir.
Kış aylarından sonra tabiatın baharla yine canlanmasını sembolize eden nevruz, Orta Asya’dan Anadolu’ya birçok coğrafyada toplumsal birliği, dayanışmayı, yardımlaşmayı sağlayan içeriğiyle yaşatılıyor.
Çin kaynaklarında, milattan evvel 3. yüzyılda Hunların bahar aylarında şenlik düzenlediğinin yer alması hasebiyle geçmişi o yıllara kadar dayandırılan nevruz, Türklerin Ergenekon’dan çıkış günü olarak da kabul ediliyor.
NEVRUZ RİTÜELLERİ
Eski yılın bittiği, yeni yılın başladığı o güne günahlarından arınmış girmek isteyenler ateşten atlıyor. Yıkanmak ve sudan atlamak da arınmak için yapılan adetler ortasında bulunuyor. Ateş ve sudan atlamak tüm nevruz kutlamalarındaki ortak ögelerden biri olarak dikkati çekiyor. Eşya ve hayvanların da ruhlarının arınması için eşyalar tütsüleniyor, hayvanlar ateş ortasından geçiriliyor.
Bugüne özel “nevruz sofrası” kuruluyor. Toplu halde oturulan sofrada, bugüne özel 7 çeşit yemek bulunuyor. Tüm yılın bolluk ve rahmetle geçmesi için kurulan varlıklı sofrada, herkes her yemekten yiyerek, yılın o rahatlıkta geçmesini diliyor.
“Semeni” geleneği de uzun yıllardır yaşatılıyor. Bu gelenekte, tarımda bereketli bir yıl dileğiyle, nevruzdan evvel kaplarda arpa, buğday çimlendiriliyor ve bunlar sofralara konuluyor.
Yeni yılı yeni kıyafetler giyerek karşılayan beşerler, öncesinde meskenlerini temizliyor, varsa yıkılan yerleri onarıyor, badanalarını yapıyor. Beşerler, böylelikle yeni yılda her şeyin yeni olmasına itina gösteriliyor.
