Psikoloji insan davranışlarını, zihinsel süreçleri ve bunların altında yatan
nedenleri kapsar. İnsanların olayları anlamlandırma ve yorumlama biçimlerini, artık ve
daha sonrasında olaylara verdikleri reaksiyonları, insan ilgilerini, ömür biçimlerini ve
tarzlarını tesirler.
Her sabah aynada gördüğümüz insanın bu sabah bize biraz sevimsiz ya da pırıl
pırıl bir gülümsemeyle bakmasını, kahvemizin tadının daha yeterli ya da berbat olmasını,
komşumuzla kapıda karşılaştığımızda kocaman bir gülümsemeyle günaydın dememizi
ya da bakışlarında farklı manalar arayıp itici bulmamızı belirleyen şey nedir? Ruh
halimiz günlük hayatımızdan profesyonel hayatımıza, bağlantılarımızdan tavırlarımıza
kadar her şeyle yakından ilgilidir. “İş arkadaşıma neden hız astım aslında yetiştirmem
gereken proje yüzünden gerginim.” halinde kendimizi sorgularken ruh halimizin
davranışlarımıza yansıdığı anları bazen yakalayabiliyoruz. Bazense bu süreçler
davranışlarımızda o kadar otomatikleşiyor ki dikkatimizi yöneltmeden fark edilmesi
imkansız bir hal alıyor. Bu süreçlerin en sık gözlendiği alanların başında beslenme
geliyor.
Hiçbirimiz ömrümüzün günlük akışında yemek yemeden evvel kendimizi
sorgulamayız. Yemek yemek hayati ve haz veren bir aksiyondur. Bu nedenle
birçoğumuzun mottosu “Canımız istediğinde o yemek yenmeli”dir. Bunu prensip edinir son
raddeye gelene kadar asla sorgulamayız. Burada söz ettiğim son radde kimilerimiz
için yaz aylarında bikiniden taşacak bir göbek bazılarımız içinse nefes almamızı
zorlaştıracak kadar yağlanmış bir beden olabilir. Zirve noktamız ne olursa olsun tam bu
anda yeme davranışlarımızı sorgulamaya başlamamız gerekir. Masaya otururken
gerçekten fizyolojik bir açlıkla mı oturuyoruz yoksa kendimizi daha âlâ hissetmek,
rahatlamak için mi yiyoruz?
Ruh hallerimiz yeme davranışımızda, aldığımız kilolarda hayli tesirlidir.
Farkında olmadan üzüldüğümüzde, kızdığımızda, stresliyken ya da kendimizi mutlu
hissetmek istediğimizde yeme davranışına yönelebiliyoruz. Bu süreç o kadar
otomatikleşmiş ki fizyolojik açlığımızla duygusal açlığımızı ayıramıyoruz. Sonuç mu?
Aslında tok olan bedeninize muhtaçlığımız olamayan besinleri doyurulması gereken
duygularımız için yük olarak kabul ediyoruz. Bu süreçte bizi kaçınılmaz sona
götürüyor. Artan kilolarımıza deva olarak diyet yapmaya başladığımızda da duygusal
yememiz ruh hali değişimlerimizde “Beni ye, yemelisin, yemezsen keyifli olamazsın.”
şeklinde koşuşturan abur cubur figürleriyle bizi zorlamaya başlıyor. Karşı konulması
zor bir sistemle çalışan bu sistem motivasyon sorunlarına sebep oluyor,
başarısızlık hissini tetikliyor, diyet sürecimizi ve benlik algımızı olumsuz etkiliyor.
Psikolojimizin tüm hayatımızı münasebetiyle beslenme alışkanlıklarımızı da
derinden etkilediğinin şuuruna varabilirsek his dalgalanmalarımızda karşımıza
çıkacak açlık ataklarımızın önüne daha kolay geçebiliriz. Biz hislerimizle,
davranışlarımızla, vücudumuzla bir bütünüz. Bu bütünden biri ziyan gördüğünde diğer
parçalarımız da otomatik olarak süreçten etkileneceğini bilmeliyiz. Unutmayın,
bedeninizi doyururken ruhunuzu aç bırakmayın.
Sevgiyle,
Psikolog Melisa Yener
