İsrailli askeri yetkililerin Lübnan’da Hizbullah’a karşı daha büyük bir savaş çıkması durumunda Gazze’de Hamas ile ateşkes sağlanmasını istediği ileri sürüldü. Ateşkesin Gazze’de rehin tutulan İsraillilerin özgür bırakılmasının da en süratli yolu olacağı söz edildi.
The New York Times (NYT) gazetesinin altı mevcut ve eski güvenlik yetkilisiyle yaptığı görüşmelere dayandırdığı haberine nazaran, İsrailli üst seviye generaller, bu türlü bir karar şu an için Hamas’ın gücü elinde bulundurmaya devam etmesini sağlasa dahi Gazze’de ateşkesin başlamasını istiyor. Bu sözlerin ise Hamas’ın bertaraf edilmesinin Gazze’ye yönelik atakların ana gayelerinden biri olduğunu söyleyen İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile ordu ortasında var olan çatlağı büyüttüğü yorumu yapıldı.
‘HİZBULLAH’LA SAVAŞ DURUMUNDA ORDUNUN TOPARLANMAYA MUHTAÇLIĞI VAR’
Gazeteye konuşan güvenlik yetkililerine nazaran, ateşkes, birebir vakitte yaklaşık 120 İsrailli rehineyi özgür bırakmanın da en yeterli yolu. İsrail’in son on yıllarda yürüttüğü en uzun savaşta daha fazla savaş için elindeki ekipmanın eksik olduğu söz edilen habere nazaran, generaller ayrıyeten Hizbullah’a karşı bir savaş çıkması durumunda ordunun toparlanmak için vakte muhtaçlığı olduğu görüşünde. Yetkililer, Hamas ile sağlanacak bir ateşkesin ayrıyeten Hizbullah’la bir mutabakata varmayı da kolaylaştıracağını düşünüyor.
‘ORDU, REHİNE MUAHEDESİ VE ATEŞKESE TAM DAYANAK VERİYOR’
NYT’ye konuşan eski ve mevcut güvenlik yetkililerinin birçok mevzunun hassasiyetini münasebet göstererek kimliklerinin paylaşılmamasını istedi. Geçen yıla kadar İsrail’in ulusal güvenlik danışmanlığını yapan Eyal Hulata, gazeteye yaptığı açıklamada, “Ordu, rehine mutabakatına ve ateşkese tam dayanak veriyor” diye konuştu. Üst seviye güvenlik yetkilileriyle sık sık irtibat halinde olduğu tabir edilen Hulata, “Her vakit geri dönüp gelecekte Hamas’la askeri olarak çarpışabileceklerine inanıyorlar… Gazze’de bir ortanın Lübnan’daki tansiyonun azalmasını daha mümkün hale getirdiğini anlıyorlar. Dahası, evvelden olduğundan daha az mühimmatları, yedek kesimleri ve güçleri var. Yani, Gazze’de bir ortanın bize Hizbullah’la daha büyük bir savaş patlak verirse hazırlık yapmak için daha çok vakit vereceğini düşünüyorlar” dedi.
‘ORDU, EBEDİ BİR SAVAŞTAN KORKUYOR’
Buna nazaran, Netanyahu, kamuoyuna yaptığı açıklamalarda, Gazze’yi işgal etmeye ya da denetimi alternatif Filistinli önderlere devretmeye isteksiz görünürken, ordu da gücünün ve cephanesinin yavaş yavaş tükeneceği ‘ebedi bir savaştan’ korkuyor. Hulata, bu türlü bir senaryo karşısında, rehinelerin özgür bırakılması karşılığında Hamas’ın Gazze’deki denetiminin şu an için devam etmesinin ‘İsrail için en az makus seçenek’ olduğunu anlattı. İsimlerinin verilmemesi kuralıyla konuşan dört üst seviye yetkili de bu görüşü onayladı.
İSRAİL ORDUSUNDAN ARGÜMANLARA YANIT
İsrail ordusu ise Gazze’de ateşkesi destekleyip desteklemediklerin ait soruya verdiği karşılıkta, soruyu direkt ele almadan, evvelki açıklamalara emsal biçimde, gayelerinin ‘Hamas’ın askeri ve yönetimsel kapasitesinin yok edilmesi, rehinelerin geri getirilmesi ve güney ile kuzeydeki İsraillilerin inançlı bir formda konutlarına geri dönmesi’ olduğunu belirtti.
Öte yandan, İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) sözcülerinden Daniel Hagari, 19 Haziran’da yaptığı açıklamada, “Hamas’ı yok edebileceğini düşünenler yanılıyor. Hamas bir fikirdir. Hamas bir siyasi partidir. Onun kökleri insanların kalbindedir” demişti. Hagari, bunun aksini söylemenin ‘halkın gözlerine bir avuç kum çalmak’ olacağını söylemiş, kelamlarını şöyle sürdürmüştü: “Yapabileceğimiz şey, öbür bir şey inşa etmektir; onun yerine geçecek, öteki birinin besin dağıttığından, öteki birinin kamu hizmetlerini sunduğundan halkı haberdar edecek bir şey. Bu biri, bu bir şey nedir; bu, karar vericilerin kararını vereceği bir şey.”
‘EĞER DAHA BÜYÜK BİR SAVAŞIN İÇİNE ÇEKİLİRSEK…’
İsrail Başbakanı Netanyahu’nun ofisi NYT’nin sorularına cevap vermezken, Netanyahu, haziran ayının sonunda televizyonda yayınlanan bir röportajda, savaşın bitmesi gerektiği görüşünü reddetmiş lakin İsrail ordusunun Gazze’deki mevcudiyetinin ‘güçlerin bir kısmının kuzeye kaydırılması için’ azaltılması gerektiğini kabul etmişti.
Askeri yetkililere nazaran de İsrail’in, yakın vakitte Lübnan’ı işgal etmeye hazırlanması hasebiyle değil, Hizbullah ile daha geniş bir savaşın başlaması durumunda kendisini toparlayabilmesi için bu türlü bir atağa muhtaçlığı var. Öte yandan, bilhassa Almanya basınına yansıyan haberlerde, İsrail’in Hizbullah’ın akınlarını durdurmaması durumunda bu ayın üçüncü ya da dördüncü haftasında Lübnan’a kara harekatı hazırlığında olduğu tez edildi.
Aralarında Haluta’nın da olduğu tüm yetkililer, öbür bir alternatifin olduğuna inanılmaması durumunda İsrail’in Lübnan’da savaşmak için ‘yeterli olanın üzerinde mühimmatı olduğunu’ söyledi. Haluta, bahse ait olarak, “Eğer daha büyük bir savaşın içine çekilirsek, kaynaklarımız ve insan gücümüz var. Fakat bunu yapabileceğimiz en yeterli şartlarda yapmak isteriz. Ve şu anda en âlâ şartlara sahip değiliz” diye konuştu.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
