Obezite nedir?
Bireyin gündelik ömründe; yaşa, cinsiyete, fizikî hareketliliğe, genetik ve fizyolojik özelliklerine nazaran değişen güç gereksinimi vardır.
Sağlıklı bir hayatın sürdürülmesi için alınan güç ile harcanan gücün istikrarda tutulması gerekmektedir. Gündelik ömürde alınan gücün, harcanan güçten fazla olması, harcanamayan gücün bedende yağ olarak depolanmasına neden olmaktadır. Fazla gücün bedende yağ olarak depolanması da obezite riskini doğurmaktadır. Daha genel bir tanımla obezite bedende çok oranda yağ birikmesidir. Obezite bunun dışında başta genetik, ailevi, ruhsal ve çevresel tesirlerle direkt alakası bulunan bir problemdir.
Obezite günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin en değerli sıhhat sorunlarının başında gelmektedir.
Obeziteye neden olan faktörler nelerdir?
Günümüzde teknolojide yaşanan değişimlere ve ilerlemelere bağlı olarak hem iş, hem de toplumsal hayat kolaylaşmaktadır. Bu kolaylaşma da bireylerin gündelik hareketlerini değerli ölçüde kısıtlamaktadır.
Hareketsiz hayat obezitenin en büyük nedenlerindendir. Bireyin hareketsiz ömrü dışından sistemsiz ve berbat beslenerek çok kilo alması da obezite riskini doğurmaktadır. Dünya Sıhhat Örgütü obeziteyi, sıhhati bozacak oranda bedende çok yağ birikmesi olarak tanımlamıştır.
Obezitenin neden olduğu sıhhat sorunları
Obeziteye karşı tedbir alınmazsa kişi çeşitli sıhhat meseleleri da yaşayacaktır. Bunlar:
- Kalp krizi riski ve koroner arter hastalığı
- Ağır uyku apneleri ve çeşitli teneffüs problemleri
- İnme riskine bağlı olarak felç geçirme
- Şeker hastalığı
- Yüksek tansiyon
- Damar tıkanıklıkları
- Karaciğer yağlanması
- Kan yağları yüksekliği ( trigliserit ve kolesterol )
- Cinsel işlev bozuklukları
Obezite nasıl tedavi edilir?
1. Tıbbi beslenme tedavisi (Diyet tedavisi)
Tıbbi beslenme obezite tedavilerinde başrol oynamaktadır. Bu beslenme sistemiyle;
• Beden tartısının boya nazaran olması gereken seviyeye indirilmesi hedeflenmektedir. Tıbbi beslenme tedavileri bireye mahsustur.
• Tedavide uygulanacak olan zayıflama diyetleri kâfi ve istikrarlı beslenme prensipleri ile uyumlu olmalıdır.
• Tıbbı beslenmenin hedefi şahsa gerçek bir beslenme alışkanlığı kazandırarak bu alışkanlığını ömür boyunca sürdürmesidir.
2. İdman tedavisi
Egzersiz tedavisindeki emel, fizikî aktiviteyle yağ dokusunu ve karın bölgesindeki yağlanmayı azaltmaktır. İdman tedavisi tıbbi beslenme tedavisine destekleyici nitelikte bir tedavi usulüdür. Antrenman tedavisiyle obezite sorunu yaşayan hastaların tartı kazanımları engellenmekte ve zayıflamaları sağlanmaktadır.
Egzersiz tedavisinde yetişkin bireylerin her gün 30 ile 45 dakika ortasında idman yapmaları gerekmektedir. Orta tempoda sistemli yürüyüşler antrenman tedavisinin en baş faktörüdür. Antrenman tedavisi ile obezite sorunu yaşayan bireyin fizikî olarak her gün hareketli kalması amaçlanmaktadır.
Obez bireye önerilen idman programı bireye mahsus olmalıdır. Birebir vakitte programın kişiyi sıkmaması ve bireyin günlük ömür alışkanlıkları ile uyumlu yapılması gerekmektedir.
3. Farmakolojik tedavi (İlaç tedavisi)
Obez bireylere uygulanacak olan farmakolojik tedavideki ilaçların lakin doktor kontrolünde kullanılması gerekmektedir. Kişinin bilinçsizce alacağı ilaçlar birçok yan tesire sebebiyet verebilir. Kullanılan ilaçların sıhhat istikametinden güvenirliliğinin saptanmış olması, obeziteye sebep olan nedene uygun olmalı ve bağımlılık yapmaması gerekmektedir. İlaç tedavisinin başarılı olması için hastanın tıbbi beslenme alışkanlıklarını ve antrenman tedavisini de sürdürmesi gerekmektedir. Tıpkı biçimde tertipli olarak doktor kontrolüne gidilmesi de çok değerlidir.
4. Cerrahi müdahale
Obezitede uygulanan cerrahi tedavi ikiye ayrılmaktadır:
- Bariyatrik cerrahi uygulaması
Cerrahi tedavide temel amaç besinlerle alınan besin ölçüsünü azaltmak , hastanın iştahını baskılamak ve yenilen besinlerin bir ölçüsünün emilimini bozmaktır. Tüm bu süreçlerde temel hedef kişinin daha az besinle daha kolay doymasını sağlamaktır günlük güç teşebbüsü kısıtlanacağından bu sayede kişi yağ depolarından yakmaya başlar hasebiyle da kilo kaybeder.
Obezite cerrahisinde muvaffakiyetinin %95 lerde olmasının ve bilinen kilo verme yolları içinde en başarılı tedavi olmasının nedeni süreci bireyin ferdî tercihlerinden çok mide hacmi ve yapılan cerrahi operasyonun yönetmesidir yani klasik tedavilerde motivasyon bozulduğunda kişi istediğini yer ve mide hacmi yemeğe müsaittir. Fakat cerrahi operasyon sonrası kişi hem çok az bir porsiyonla çabuk doyacak hemde açlık hissetmeyecektir. bu nedenle obezite cerrahisi en başarılı ve sağlıklı kilo verdirme tekniğidir.
- Rekonstrüktif cerrahi uygulaması
Rekonstrüktif tedavinin emeli bedenin çeşitli bölgelerinde meydana gelmiş yağ dokularının lokal olarak uzaklaştırılmasıdır. Rekonstrüktif tedavisi estetik yüklüdür. Bu tedavi ile hastanın yalnızca muhakkak vücud lokalizasyonundaki fazla yağlarların azaltılması amaçlanır yoksa genel manada bir kilo verdirme usulü değildir.
