Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), kişinin istemsiz olarak rahatsız edici kanılar (obsesyonlar) yaşadığı ve bu niyetlerden kurtulmak gayesiyle tekrarlayan davranışlar (kompulsiyonlar) sergilediği bir ruh sıhhati bozukluğudur. OKB, bireyin günlük hayatını değerli derecede etkileyebilir ve önemli anksiyete yaratabilir.
OKB Belirtileri
OKB’nin belirtileri obsesyonlar ve kompulsiyonlar olarak ikiye ayrılır:
Obsesyonlar:
Kontaminasyon Korkusu: Mikrop, kir yahut toksinlerle temas etmekten çok korkma.
Şüpheler: Kapıyı kilitleyip kilitlemediğini veya ocağı kapatıp kapatmadığını daima sorgulama.
Düzen ve Simetri: Eşyaların makul bir sistemde olmasını isteme.
Agresif Kanılar: Kendine yahut diğerlerine ziyan verme korkusu.
Kompulsiyonlar:
Aşırı Paklık: Daima elleri yıkama yahut paklık yapma.
Kontrol Etme: Kapıların, pencerelerin ya da aygıtların tekrar tekrar denetim edilmesi.
Tekrar Etme: Muhakkak sözleri, sayıları yahut hareketleri belli bir sayıda tekrar etme.
Düzenleme: Eşyaları makul bir sistemde sıralama.
OKB’nin Nedenleri
OKB’nin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, çeşitli faktörlerin bu bozukluğun gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir:
Genetik Faktörler: Ailede OKB hikayesi olan bireylerde risk daha yüksektir.
Beyin Yapısı ve İşlevi: Beyindeki kimyasal dengesizlikler ve yapısal anormallikler OKB ile ilişkilendirilebilir.
Çevresel Faktörler: Travmatik olaylar yahut kronik gerilim OKB semptomlarını tetikleyebilir.
OKB Tanısı ve Tedavi Yöntemleri
OKB tanısı, bir ruh sıhhati uzmanı tarafından konur ve çoklukla ilaç tedavisi ile psikoterapi prosedürleri uygulanır:
İlaç Tedavisi:
Antidepresanlar: SSRI ve SNRI çeşidi ilaçlar OKB semptomlarını hafifletmede tesirli olabilir.
Anksiyolitikler: Anksiyete semptomlarını hafifletmek için ek ilaçlar kullanılabilir.
Psikoterapi:
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): OKB tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir sistemdir ve kişinin obsesif niyetlerini ve kompulsif davranışlarını tanımasına yardımcı olur.
Maruz Bırakma ve Reaksiyon Tedbire (ERP): Şahısların obsesyonlarını tetikleyen durumlara maruz bırakıldığı bir BDT tekniğidir.
Alternatif Tedaviler:
Destek Kümeleri: OKB ile yaşayan bireylerle bir ortaya gelmek takviye sağlayabilir.
Mindfulness: Gerilimi azaltmaya ve obsesif fikirleri yönetmeye yardımcı olabilir.
OKB ile Yaşamak
OKB kronik bir rahatsızlık olabilir, lakin yanlışsız tedavi ile semptomlar denetim altına alınabilir. Sistemli idman, sağlıklı beslenme ve gerilimi yönetme, OKB ile başa çıkmak için kıymetli stratejilerdir.
Sonuç
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), bireyin hayatını önemli formda etkileyebilen bir rahatsızlıktır. Erken teşhis ve uygun tedavi ile OKB semptomları denetim altına alınabilir. Şayet OKB belirtileri yaşıyorsanız, bir ruh sıhhati profesyoneline başvurmanız kıymetlidir.
