OKB(Obsesif Kompulsif Bozukluk) Nedir?

Vaka örneği ile…

Not: Olay örneği için danışandan yasal müsaade ve beyan alınmıştır. Olay örneğini danışan kendisi rahat edeceği halde kendi kaleminden kendi yaşantılarını yazmıştır. Bu yazının gayesi benzeri sorunu olan bireylere ulaşmak onların yalnız olmadığını hatırlatmak ve bir umut ışığı olmaktır.

Okb Nedir?

“OKB ile yaşamak insan zihninde açık kalmış bir radyo sesi ile yaşamaya benzeri.”

Obsesyonlar insan zihnine istemsizce dürtüsel olarak beklenmedik bir anda gelen ve tesirinin sürdürmeye devam eden rahatsız edici niyetlerdir. Birden fazla insanın aklına kanılar gelmektedir ancak bunların hepsi obsesyon değildir. Obsesyonun başka kanılardan temel farkı onları düşünmek istemeyerek o niyetleri daha çok düşünmeniz ve zihninizden atamamızdır. Vakitle bu düşünme davranışı zihinsel geviş getirme olarak isimlendirdiğimiz ruminasyona dönüşür. Bu kanılar günlük hayata yayılmaya ve şiddetini arttırmaya başlar. Aslında bu durum ufak bir kanser hücresinin müdahale edilmemesi durumunda başka organlara ve uzuvlara sıçrayarak daha önemli bir hale bürünmesine benzetilebilir. Vakitle odak sorunu, erteleme sorunu, motivasyon düşüklüğü, depresyon üzere his ve davranış durumları ile kendini daha şiddetli bir biçimde belirli eder.

Düşüncelerden kaçmak ya da üzerine gitmek için ise belirli başlı ritüeller gereklidir ve birey kendi derdini regüle etmek için bir grup tekrarlayan davranışlar geliştirir. Kanısının yarattığı tasadan kurtulmak için yapılan ve tekrarlayan bu davranışlara ise kompulsiyon denmektedir.

Her okb sorunu yaşayan kişinin kompulsif davranış geliştirmesi kural değildir. Bireylerin kanılar ile baş etme tarzları birbirinden farklıdır. Lakin soyut bir dünyayı(düşünceleri) somut bir dünyaya dökmesi( davranış) ruhsal takviye süreçlerinde okb ile çalışılmasını kolaylaştıran bir öge olarak karşımıza çıkar. Zira yalnızca soyut bir kısım ile çalışmak çok daha zorlayıcı olabilmektedir.

Çeşitleri

Simetri-Düzen ile ilgili obsesyon ve kompulsiyonlar
Cinsel içerikli düşünceler
Hijyen-Temizlik ve bulaşma ile ilgili olanlar
Dini içerikli düşünceler
Kuşku ve denetim temelli düşünceler
Dokunma ile ilgili obsesyonlar
Sayma ile ilgili içerikler
Biriktirme ve saklama ile ilgili obsesyon ve kompulsiyonlar
Batıl itikatlar, uğurlu, uğursuz sayılar ve renkler

Dini İçerikli Obsesyonlar

Özellikle dini inançları ağır yaşayan ya da dine yen giren, ibadetlere yeni başlayan toplum kesitlerinde sık görülen bir obsesyon tipidir. Kişi kendini inanç ve görüşlerine tam ters bir biçimde ve çok ağır badire yaratacak biçimde dini içerikli takıntılı kanıları düşünmekten alıkoyamaz. Ekseriyetle buna ek olarak ya ibadetten kaçarak pasif bir kaçma ya da daha çok ibadet ederek faal bir kaçma davranışı gösterebilir.

Vaka örneği

Ben K.. ve bu yazıda geçmişimden buraya kadar olan hayatımı ve okb serüvenimi anlatacağım. 2006’da doğdum ortalama bir mahallede keyifli ve huzurlu bir çocukluk geçirdim. Çizgi sinemalar, oyuncaklar, bilgisayar oyunları, parklar, bisiklet falan. Hayatımda okb daha küçükken kendini gösteriyordu. Hatırladığım kadarıyla birinci takıntım dokunma takıntısıydı, bir yere dokunduğum vakit şayet kendimi rahatsız hissedersem oraya bir kaç defa daha dokunmam gerekli üzere hissederdim. Yalnızca bir yeri ellemek değil bir yere elim kolum çarptığım vakitte tekrar oraya temas ederdim bu benim yaşadığım birinci okb tecrübesiydi.

Çocukken oyuncaklarıyla ya da bilgisayar başında, birçok vakit sessiz ve uyumlu bir kişiliktim ebeveynlerimle pek çekişmezdim, eğitim yıllarım pek üstün muvaffakiyet sayılmasa da ortalama seviyede geçmişti,

İlkokul yıllarımda da bir şeyi daima denetim etme takıntım vardı mesela tableti daima açar ve interneti kapatmış mıyım diye daima denetim ederdim farklı takıntılarım vardı.

Ortaokul oturduğum mahallenin ortaokuluydu. Orda da toplumsal, arkadaş canlısı bir çocuktum teneffüslerde bir tv gösterisi olan smackdowndan oynardık, yakalamaca ve yerden yüksek oynardık. Kantine iner yemek yer, vücut dersinde de ölesiye futbol oynardık derken 8.sınıfada gelmiştim ve hayatımda bir dönüm noktası olan, büyüdüğüm, bir sürü anı biriktirdiğim ve küçüklüğümden beri kendimi ilişkin hissettiğim mahalleme veda etmek zorunda kalacaktım babam geçmiş bir problemden ötürü tutuklanmıştı ve bizde ailecek halamın yanına taşınmıştık, oturduğumuz semtten uzak farklı bir bölgeye, içinde büyüdüğüm meskeni terk etmek hem de mecburî ve üzücü bir olaydan ötürü berbat hissettirmişti sonuçta büyüdüğün, her odasında her köşesinde bir yaşanmışlığın olduğu mesken, neyse halamın kızları her biri okumuş büyümüş meslek sahibi olup konuttan taşındıkları için konut boştu ve rahatça kalabilirdik, taşındık 4-5 ay sonra korona patladı derken lise imtihanına hiç çalışmayıp taşındığım bölgede ki liseye gitme kararı aldım o vakitlerde ki obsesyonum ise hastalık hastalığıydı internette semptom arar bir şeyler bulup doktora giderdim, kanser olabileceğimi falan düşünür kendimi derde sokardım, göğüs kafesi ağrıları, boğaz ağrıları yaşardım(Somatizasyon belirtileri) tahminen ruhsaldır fakat gittiğim tabiplerde tatmin edici yanıtlar veremeyince içim rahat olmazdı, annemle halamla konuşurdum daima “kendini dinleme” derlerdi, lisede büyüdüğüm mahalleden farklı bir yerde olduğu için garipsemiştim çocuklar farklıydı yani eskisine nazaran lakin tekrar alıştım arkadaşlar edindim kendi karakterime uygun beşerlerle yakınlık kurdum yine ortaokul üzere toplumsal bir kişiliktim neyse gelelim öteki bir takıntıma kul hakkı ve ziyan verme takıntısı, insanların sıhhatlerine, canlarına ya da mallarına ziyan vermekten çekiniyordum lakin çok saçma hallerde başıma geliyordu mesela absürt bir örnek randıman olayın saçmalığını daha uygun anlayın, yolda yürürken ayağım taşa çarpar ve önünde de park halinde bir otomobil vardır sonra ilerledikten sonra düşünürüm sanki o taşa çarptım otomobilin egzozuna girdide orayı tıkadıda falan filan otomobile bir ziyan gelir mi birisinin malına ziyan vermiş olabilir miyim gibisinden türlü türlü fikirler, o vakitlerde gereğinden çok denetim edici ve mükemmeliyetçi davranır yaptığım bir hareket bile birisinin ziyanına olmamalı diye hareket ederdim… gel vakit git vakit dine yöneldim

Allah’ın isteğini ummak dine yönelmek ahiret için çalışmak âlâ geliyordu namaz kılmaya başladım hayata daha farklı istikametten bakmaya çalıştım Allah isteğini gözetmek kul hakkı takıntısını ve yanlış algıları gidermişti, tam 4 yıl halamda yaşadıktan sonra artık kendi konutumuza çıktık tekrar birebir bölgedeydi fakat taşınmıştık, araştırma, iman mevzularında din üzerinde ilerledikçe kimi dini obsesyonlara maruz kalmaya başladım Allah ı anınca akla gelen imgelerden rahatsız olmuştum ve aklıma gelmemelerini sağlamaya çalışmıştım ki bu galiba beni baya derin bir takıntıya sokacak bir yanılgıydı zira öteki hastalık hastalığı üzere kolay takıntılar üzere “boş ver ya” “ne olursa olsun” üzere telaffuzlarla kesip atıp kurtulamayacaktım zira kelam konusu Allah’a karşı fikirlerdi daima Allah’ı andığım vakit aklıma gelmemesi gereken manzaralar gelirdi bazen bir insan imajı ya da öbür bir şey bu bir şirk vesvesesiydi ve mani olamıyordum. (Bilimde OKB dinde vesvese olarak karşımıza çıkabilmektedir.)

Namazda ve her yerde bu çeşit vesveselere maruz kalıyordum ve Allah’a şirk koşuyor üzere hissediyordum aklıma Allah’a karşı gelmemesi gereken şeyler geliyordu ve inanılmaz rahatsız oluyordum, daha evvelden de fikir kaynaklı okb yaşamıştım ancak bu kadar hassas bir bahiste değildi ve ne yapacağımı bilmiyordum, yaklaşık 1 yıl bu sorunu yaşadıktan sonra ne namaz kılabilir ne ibadet edebilir nede dua edebilir hatta Allah’ın ismini bile anamaz oldum(pasif kaçınma durumu ) evet yaşadığım hayat boyunca farklı farklı bahislerde farklı farklı periyotlarda çeşitli obsesyonla takıntılar ve niyet sorunları yaşamıştım( obsesyonun yer değiştirmesi kalıcı bir müdahale yapılmadığı takdirde ekseriyetle bir obsesyonun yerini vakitle farklı bir obsesyon ve kompulsiyon alır. Kalıcı süreç bireyden bireye ve ekolden ekole değişmekle birlikte tedavi imkanları çeşitlilik gösterebilir.) lakin hiçbiri bu kadar ağır ve uzun sürmemişti bu yüzden okb ve niyet rahatsızlığı üzerinde çalışabilecek bir ruh sıhhati çalışanına başvurmak istedim ve randevu talebinde bulundum sürece başladık seanslar olarak ilerledik. Birinci seansta günah olur diye sorunumu bile lisana getirmekte zorlanırken artık konuşabiliyor hatta bu yazıyı yazabiliyorum. Bu sorunun şiddeti vakitle dindi lakin büsbütün geçmiş olmamasına karşın 1 yıl evvelki halimden farklıyım. Şu anda 5 haftada bir seanslara devam ediyorum. Lakin eskisi kadar beni rahatsız etmiyor.

Hayat ve okb öyküm bu kadar bu olayın bana öğrettiği şey hiçbir vakit aklınıza gelen niyet ne olursa olsun, sizi ne kadar rahatsız ederse etsin çekişmeyin ve kurtulmaya çalışmayın bu yazıyı da ben bu husus hakkında bilgilenebileceğim bir kaynak bulamadığımdan kendi başıma kendi sürecimde zorlandığım için diğerleri da benim üzere zorlanmasın kendilerini yalnız hissetmesinler diye yazmak istedim. Şayet ki benim yaşadıklarıma benzeyen öbür bir hikaye ve güzelleşme kıssası okumuş olsaydım ya da bulabilseydim bana daha fazla cüret ve umut verirdi.