Normal DoğumNormal doğum sürecini bekleyen hamilenin ruhsal durumu nasıldır ? Bu durumun denetimi nasıl sağlanır ?
38 – 41 hafta ortası gebelik süreci tamamlandı. Artık doğum vakti geldi. Hormonların tesiri ile psikolojik olarak inişli çıkışlı bir gebelik süreci geçirmiş olabilirsiniz. Gebelik başlarında düşük tehtidi geçirmiş olabilirsiniz, tarama testleri başınızı ağrıtmış olabilir, 7.-8. aylarda erken doğum riski yaşamış ve çok korkmuş olabilirsiniz. Lakin bu süreçler artık bitti. Artık sadece doğumu bekliyoruz ve dünyanın en büyük aşkı ”evladınızla” müsabaka anı geldi. Bu anın hoşluğunu ne gebelikte yaşayadığınız sorunları düşünerek kapatın ne de doğum nasıl olacak? komplikasyon olacak mı? soruları ile kapatın. Artık artık bekleme vakti. Ve bu anda sizin yapağınız aslında hiç bir şey yok. Her gün nasıl gün doğuyor ve ne olup biter ise bitsin, sonra gün batıyor ise doğumda zaten olacak. Bebeğiniz doğuma kendi yönelecektir. Doğumu başlatan tekrar sizin bebeğiniz. Vakti geldiğinde bebeğinizin böbrek üstü bezinden bir hormon salgılanacak ve doğum vaktini, artık yanınıza gelme anını kendi seçecek. Karar bebeğinize ilişkin ise size kalan bu süreçte yalnızca hoş hisler ile beklemek. Bilin ki bu sürecin tekrarı olmayacak. Bebeğinizde heyecanlı sizde. Bebeğiniz artık dünyaya hazırım dediğinde, doğum kanalına yönelecek. Bize kalan o kavisli kanalda bebeğimiz ahenk sağlıyor mu? badire yaşayıp kalp atımları ile bize işaret veriyor mu? bunları takip etmek. Bu süreçte huzurlu bir bekleme odası olan bir hastane seçmek ve hem insani istikametten hem de tıbbi istikametten size güven verecek düzgün bir tabip seçmek çok kıymetli.
Normal doğum tarifi nedir ?
Doğum; nizamlı rahim kasılmalarının başlangıcından plasentanın çıkışına kadar olan bir süreçtir. Bu süreç olağan olarak gerçekleştiğinde normal doğum eylemi olarak isimlendirilir.
Normal doğumun başlangıç bulguları nelerdir ? olağan doğumun başladığını nasıl anlarız?
Bebeğiniz doğum kanalına girdiğinde bunu 3 halde anlayabiliriz. Birincisi ağrı eşiğimiz yüksektir, ağrıları algılamayız, kanama ile fark ederiz. Bu kanama 9 ay boyunca kapalı olan rahim ağzının birinci açılma kanamasıdır. Halk ortasında ”loşi” yada ”nişan” olarak söz edilir. Kanama olduğunda doğum yapacağımız hastaneye gitmek ve doktorumuza haber vermek gerekir. İkincisi birdenbire su gelişi ile doğumun başladığını farkedebiliriz. Su gelişi biraz daha acil bir durumdur. Rahim ağzı açıklığına bakmak gerekir ve NST bağlamak gerekir. Üçüncüsü ki çoğunlukla doğum başlangıcı bu halde daha çok farkedilir, sancılardır. Faal sancılar başladığında hekiminize haber vermeniz gerekir.
Normal doğum ağrısı nasıl söz edilir?
Doğum ağrısı hamilelerde farklı biçimlerde söz edilir. Epey zorlayan bel ağrısı, şiddetli adet ağrısı, kasık ve üst bacak ağrısı.
Normal doğum ağrıları başlayınca çabucak hastaneye gitmelimiyim ?
Ağrı, kanama yada su gelişi üzere doğumu başlatan durumlardan biri olunca doğum yapacağımız hasteneye başvurmanız gerekir. Doğum çantasını unutmayınız. Bebeğinizin bu üç bulguya yanıtını NST de göreceğimiz için, hastaneye başvurmakta gecikmenizi istemiyoruz.
Normal doğum öncesi hastaneye birinci başvurmanızda neler yapılır?
Hastaneye birinci geldiğinizde tansiyon, nabız bakılır. Tam kan sayımı, kanama vakti ve biyokimya bakılır ( son muayenede evrak hazırlanamadı ise). Nst bağlanır. Ultrasonda amnion sıvısı bakılır, doopler usg ile uterin doopler ve umblikal doopler bakılır. Pelvik muayene yapılır.
- Normal doğum evreleri nelerdir?
- Sadece su gelişi olur, ağrılar olmaz ise, ne yapılmalı ?
- Bebek doğum kanalında bekler mi ?
- Bebeğin doğum kanalında beklemesi bebeği derde sokar mı?
Muayeneler sonucunda doğum başlangıç evresinin üç evresinden birinde olabiliriz. Birinci evre: hazırlık evresi. Bu evrede rahim ağzında değerli değişiklikler olur. Muhakkak sedasyon ve anestezi vermemek gerekir, doğum aksiyonunun bu evresini büsbütün durdurabilir. Muayene sonucunda bu evrede olduğumuz belirli olduğunda bizi iki yol bekler. Ya bebeğimiz kanala istikametlenmiş ve rahim ağzı açılma evresini başlatacaktır. Yada bu hazırlık evresinde bir kaç gün yada 1-3 hafta ortası bekleyecektir. Bebeğimiz hazırlık evresinde dinlenmeyi tercih etti ise, sancılar durur ve ultrason ve NST sonrasında inançlı bir halde konutunuza dönersiniz. Ama tek bir istisna var. Şayet su gelişi ile hazırlık evresini yakalamışsak, artık bebeğinizin suyu kalmıyacağı için hastanede kalmanız gerekir. Amnion zarı açık olduğu için rastgele bir enfeksiyon olmaması için uygun antibiyotikler başlarız. Doopler usg ile utein arter ve umblikal arter doopler yaparız. Aralıklı NST bağlarız. Bebeğiniz 24 saat içinde açılma evresini başlatacaktır. Şayet başlatmaz ise zar açık olduğu için enfeksiyon kapmamak ve bebeğinizin artık suyunun kalmadığını da görerek doğum indiksiyonu (suni sancı) başlarız.
Normal doğum beklerken yürümelimiyim ? ne vakit yürümeliyim ?
Açılma evresi; doğum başlangıç evresinin ikincisidir. Açılmanın en süratli olduğu evredir. Bu evrede aralıklı olarak NST bağlanır. Yer çekime uygun olması için hastamızı yürümesi için motive ederiz. Bu evrede rahim ağzı açıldığı için fetusun gelen kısmını ve durumunu tanımlamak mümkündür.
Normal doğum kanalı muayenesi nasıldır ?
Hastamız litotomi masasına geçer. Derin nefes almasını isteriz. Yapacağımız muayeneyi anlatarak hastamızı rahatlarız. Sonrasında iki parmağı vajene yerleştirip fetusun gelen kısmına ulaşırız. Başın aldığı tarafı belirleriz.Fetusun fontanelini muayene ederiz. Fetusun önde gelen kısmının ne kadar pelvise inmiş olduğunu saptarız.
Normal doğum sürecinde sık muayene ziyanlı mıdır ?
Açılma evresinde ne sıklıkla muayene yapacağımızı NST’ de takip ettiğimiz kasılmalar belirler. Açılma evresinde çok muayene yapmıyoruz. Sık muayeneler vajende ödeme yol açıp, yumuşak dokuyu artırarak bebeğin çıkacağı pelvisi gereksiz daraltacaktır. Doğum sonrası laserasyonları arttırıcı bir anatomiye de yer hazırlayacaktır.
Normal doğumda bebek nasıl ilerler ?
Pelvik evre: doğum başlangıç evresinin sonuncusudur. Bebeğiniz doğum kanalına ahenk sağlamak için temel fetal hareketleri bu evrede yapar. Angajman, fleksiyon, iniş, internal rotasyon, ekstansiyon ve eksternal rotasyon ( Çenesini öne yada geriye itmesi, yüzüne kanala nazaran açı vermesi üzere…) Bu evrede sıklıkla NST bağlanır. Çünkü bu evrede bebeğinizin bu hareketlerden birini yapamayıp, doğum kanalına ahenk sağlayamadığı durumlarda gerilime girecektir. Bu gerilim NST de kalp atımlarının düşmesi yada çok artması olarak karşımıza çıkabilir. Kalp atımlarının düşmesi yada yükselmesi rahimdeki kasılmalar ile eş vakitli kıymetlendirilir.
Açılma evresi ve pelvis evre birbiri içine geçer. Biri bitip çabucak gerisinden öbür evre başlamaz. Rahim ağzı bir taraftan açılırken bebeğinizde bu açılmaya ahenk sağlayarak hem dahada aşağı inecek ve doğum kanalındaki yeni yerine ahenk sağlamak için yeni bir hareket yapacaktır.
- Normal doğum müddeti uzar mı ?
- Doğum eylemi neden yavaşlar ?
- Epidural anestezi ne vakit yapılmalıdır?
- Epidural anestezi ağrılı mıdır?
- Dışardan müdahale ile su kesesi açılmalı mı ?
Açılma evresinde ortalama 3-5 cm olana kadar kısma latent faz denir. Latent fazda yapılan uygun epidural aneljezi hem doğumu hızlandırır, hemde ağrıların hissedilmemesini sağlar. Yalnızca bası hissi algılanır. 3-5 cm açıklığa kadar olan latent faz önceden doğum yapmamışlarda en fazla 20 saat, önceden doğum yapmışlarda 14 saatten fazla sürmemelidir. Fazla sürmesi bebeğinizin kalp atımları düşmesede bebeğinizin doğum kanalına inişinde ve ahenginde sorun olduğunu gösterir. Bu müddetin uzama nedenleri bebeğe ilişkin de olmayabilir. Verilen çok epidural analjezide süreyi uzatabilir, hatta doğumu durdurabilir. Şimdi yalancı hareket de olmuş olabilir. Bu fazda dışardan müdahale ile amnion zarı açılmamalıdır. Amnion zarının açılması enfeksiyon riskini arttırır ve suyun baskı tesirinden faydalamamıza mani olur.
Normal doğumda ne vakit besin alımı sonlandırılmalıdır ?
Latent faza geçince kesinlikle besin alımı sonlandırılmalıdır ( rahim ağzı açıklığı 3 cm’ e ulaşınca)
Aktif doğum aksiyonu nedir ? etkin doğum hareketi ne kadar sürer ?
3-5 cm açıklıktan sonra aktif doğum aksiyonu başlar. Bu etkin doğum fazının daha süratli ilerlemesini, NST de kasılmaların daha sık ve en üst seviyede olmasını bekleriz. Bu fazda evvelden doğum yapmamışlarda saatte 1.2′ cm den fazla açılma ve 1 ‘cm den daha fazla inme bekleriz. Evvelce doğum yapmışlarda saatte 1,5 cm’ den fazla açılma, 2 cm’ den fazla inme bekleriz. İlerlerme istediğimiz kadar değil ise ( daha yavaş ise) aşırı verilen epidural analjezi nedeni olabilir. Tekrar bebeğinizin baş ve doğum kanalı ahengi kıymetlendirilir ve beklenir. Büsbütün ilerleme durdu ise katiyen bebeğinizin baş ve doğum kanalı ahengi tekrar kıymetlendirilir ve sorun yok ise oksitosin dayanağı verilebilir ( NST’ ağrı seviyesine değerlendirilecek).
Normal doğumda bebek ne kadar müddette doğar ?
Doğum hareketin ikinci evresi; artık fetusun doğması. Bu evre servikal açılma 10 cm tamamlanınca başlar ve fetusun doğumu ile sonlanır. Evvelce doğum yapmışlarda ortalama 20 dakika, evvelden doğum yapmamışlarda ortalama 50 dakikadır.
Normal doğum nasıldır ?
Her kasılma ile birlikte perinenin gerilmesi artar. Bunun öncesinde bebeğin gelen ksımına bası uygulamaması için mesane boşaltılmalıdır. Vajinal açıklık fetal baş tarafından daha fazla genişletilir. Başın doğumu sırasında gebemize ıkınmaması söylenilerek doğum yırtıkları azalatılabilir. Hamilenin bir bacağı öteki bacaktan yüksekte olmamalıdır. Gereksiz yırtıklara yol açabilir. Bir elle üstten perine desteklenerek, öbür elle fetusun çenesine üst yanlışsız basınç uygulayarak bebeğin başının en küçük çapı ile doğumu sağlanır. Bebek sonrasında kafasınını annesinin uyluk kemiklerinden birine döner. Ön omuz doğar, sonrasında art omuz. Bebeğin geri kalan kısmı ekseriyetle zorlanmadan omuzları izleyerek doğar.
Normal doğumda plasenta ne vakit ayrılır ?
Bebek doğduktan sonra uterus fundus büyüklüğü ve kıvamı değerlendirilir. Bebeğin doğumdan ortalama 1-5 dakika sonra plasenta ayrılması başlayacaktır. Bu süreçte asla kuvvet uygulanmamalıdır, kordon çekilmemelidir. Kuvvet uygulama ve kordon çekilmesi tüm rahmin dışarı çıkmasına neden olabilir. Rahime masaj yapmak yeterlidir.
Plasenta çıktıktan sonra uterus masajı yapılarak rahmin kasılması sağlanır. Rahim kasılarak rahimde ağzı açık olan damarların kapanması sağlanır ve fazla kanamayı önler. Fazla kanama durumunda rahim masajı arttırılır ve gerekir ise rahim kasılmasını sağlayan serumlar verilebilir.
- Normal doğumda bebeğimi ne vakit görebilirim ?
- Normal doğum sonrası çabucak ayağa kalkabilir miyim ?
- Doğum sonrası ağrı olur mu?
Bebek doğar, plasenta ayrılır, rahim toparlanır. Sonrasında Rahim ağzı, vajen ve vulva laserasyonlar ( yırtıklar) açısından denetim edilir. Bu esnada anne bebek teması sağlanır. Yeni annemiz yürütülerek odasına alınır. Olağan doğum sonrası ortalama 8-12 saat süren, adet sancısı şiddetinde rahmin toplamasına bağlı kasılma hissedilir. Bu kasılma 40 gün daha devam eder, ancak ağrı olarak hissedilmez.
Normal doğumda bebeğin ıstırapta olduğunu nasıl anlarız ?
Sonuç olarak; rahim kasılmaları başlar. Bu az ve az kasılmalar hamilelerde mühleti değişken olacak biçimde rahim ağzını olgunlaştırır. Olgunlaşma bittikten sonra sancılar sıklaşır ve kuvvetlenir. Rahim ağzı bu sancılara karşılık olarak açılmaya başlar ve bebek bu açılma ile inmeye ve indiği yeni yere uygun hareketler yapmaya başlar. Sonra büsbütün kendi başlattığı süreç ile tabibin denetimi ile doğar. Doğumun tüm evrelerinde son evredeki kadar sık ve kuvvetli ağrılar yoktur. Bebeğin büsbütün kendi ilerlettiği bu yolda tek yapmamız gereken doğum kanalında ilerlemesini takip etmek. Aslında gidişte rastgele bir aksilik rahim ağzı açıklığında yavaşlama, durma yada NST de kalp atımlarının değişmesi ile muhakkak olacaktır. Yanlışlıkla doğumu hızlandırmak; tüm evreleri bozacaktır.
Normal doğum öncesi neden bebeğin doğum kanalına uygunsuzluğunu anlayamıyoruz ?
38-41 haftalar ortası yapılan doğum kanalı muayenesi sadece çatının uygunluğuna bakmak içindir. Bebeğinizin kafası ile doğum kanalı ortasındaki ahenk açılma evresi başladıkça ortaya çıkacaktır. Ve bu ahenk evre ilerledikçe değişkendir. O nedenle halk ortasında söylenen ” doğumdan evvel, doktor bebeğin kafa ile kanal uyumsuzluğunu anlamadı mı? ” sorusunun karşılığı budur. Bu daima değişken bir süreçtir.
Normal doğumu nerde yapacağıma nasıl karar vermeliyim ?
Rahim kasılmaları, bebeğinizin hakikat yerde gerçek hareket yapması ve doğum kanalına ahengi o kadar kompleks bir süreçtir ki; elbette aksilikler olacaktır. Elbette sıkıntı doğumlar, zor doğum hikayeleri duyacaksınız.,
Bebeğiniz ile karşılaştığınız an için bu süreçi âlâ yönetecek seçimler yapmak en doğrusu olacaktır.
