Ortodonti, dişler ve çenenin olağan yapısı ve gelişimi, meydana gelen bozukluklar ve bu bozuklukların tedavisi ile ilgilenen diş hekimliği kısmıdır.
Ortodonti tedavisi süt dişleri devrinde uygulanarak, bu devirde görülen parmak emme, ağızdan teneffüs üzere alışkanlıklara bağlı olarak ortaya çıkan problemler ortadan kaldırılır. Ortodonti tedavisi ile çenenin iskelet yapısında kalıcı bir bozukluk meydana gelmesi engellenmiş olur.
Karışık dişlenme devri de ortodontinin kapsamındadır. Bu devirde hem süt dişleri hem de kalıcı dişler ağızda bulunur. Süt dişlerinin erken kaybedilmesi ve alttan gelen daima dişe rehberlik edememesi durumunda yer darlıkları ortaya çıkar. Ortodonti bu yer darlıklarının giderilmesi ile ilgilenir. Birebir vakitte bu devirde çene gelişimleri devam etmektedir. Alt ve üst çene gelişiminin birbiriyle uyumlu olarak meydana gelmemesi sonucunda ortaya çıkan çeneler ortası uyumsuzluk da ortodontinin kapsamındadır.
Kalıcı dişler periyodunda ortodonti diş dizilerindeki bozuklukların düzeltilmesi ile ilgilenir.
Dişeti hastalıklarına bağlı olarak meydana gelen düzensizliklerin tedavisi ve doğuştan eksik olan yahut sonradan kaybedilen dişlere bağlı olarak ortaya çıkan düzensizliklerin tedavisi de ortodontinin kapsamına girer.
ORTODONTİK TEDAVİ NASIL UYGULANIR?
Erken bir muayene çok yararlı olmasına rağmen birden fazla ortodonti hastası etkin bir tedaviye 9-14 yaşları ortası başlarlar.
Yetişkinlerin de ortodontik tedaviden faydalanabileceğini unutmayın. Yalnız erişkinlerde çene gelişimi tamamlandığı için çenesel değil, dişsel çapraşık durumları giderilmeye çalışılıri Bunlar,hareketli apareylerle tedavi edilebidiği üzere az görünen ve daha rahat kullanılabilen braketlerlerle de tedaviye edilebilirler.
Ortodontik tedavi uygulanma haline nazaran sabit ve hareketli ortodonti tedavisi olarak ikiye ayrılır:
Sabit Ortodonti Tedavisi
Sabit ortodonti tedavisi isminden da anlaşılacağı üzere hastanın çıkartamayacağı sabit apareylerin kullanıldığı ortodonti tedavisidir. Sabit ortodonti tedavisinde dişler üzerine braket olarak isimlendirilen oluklu bir metal (günümüzde porselen braketler de kullanılmaktadır) yapıştırılır. Bu oluktan bir tel geçer. 4-6 hafta aralıklarla bu tel değiştirilir.
Hareketli Ortodontik Tedavi ve Şeffaf Apareyler
Hareketli ortodonti tedavisi hastanın kendisinin takıp çıkartabileceği apareylerin kullanıldığı ortodonti tedavisidir. Hareketli ortodonti tedavide çenesel hadiseler 6-17 yaş ortası yapılabildiği halde; dişsel hadiseler ileri yaşlarda ve erişkinlerde uygulanabilmektedir. Birtakım durumlarda hem sabit hem hareketli her iki ortodonti tedavi halinin de uygulanması gerekebilir.
Şeffaf Apareyler İle Tedavi
Son yıllarda birtakım ortodontik bozukluklar, ağızda farkedilmeyen şeffaf aparey sistemi ile düzeltilebilmektedir. Doktorunuz ölçülerinizi aldıktan sonra onların üzerinde ilgili üniteye bireye özel tedavi planı hazırlatacak ve üç boyutlu bilgisayar sistemi ile dişlerinizde gerçekleşecek ilerlemeleri ve düzelmiş durumunu size gösterecektir. Şeffaf apareyler şahsa ve çeneye özeldir tedavisi de takılacak aparey sayısı da buna nazaran değişir. Doktorunuz belirli vakit aralıkları ile apareylerinizi değiştirecek ve ağzınızdaki gerekli denetimleri yapacaktır. Sizin yapmanız gereken tek şey ise doktorunuza çene ölçülerinizi aldırmak, apareyleriniz gelince de her takılan apareyi günde en az 22 saat kullanmak ve onları yemek yerken ihtimamla kutusuna koymak. Şeffaf apareyle tedavi 12 yaşından sonra , bilhassa yetişkinlerde uygulanabilmektedir..
ORTODONTİK TEDAVİ NE KADAR SÜRER?
Ortodonti tedavisinin mühleti pek çok faktöre bağlıdır. Fakat ortodonti tedavisinde süreyi etkileyen en değerli faktör, ortodontik sorunun şiddetidir. Diş hekimliğinde uygulanan öteki tedavilerle kıyaslandığında, ortodonti tedavisi uzun bir süreci kapsar. Bu nedenle, ortodonti tedavisinin en kısa müddette tamamlanabilmesi için, ortodontistinizin ikazlarını dikkate almalı ve randevularınızı aksatmamalısınız.
