Nedeni tam olarak bilinmeyen fakat genetik faktörlerin etken olduğu ve erkeklerde kızlara nazaran daha sık görülen ve dünya üzerinde her 59 bireyden birini etkileyen bir gelişim bozukluğu olan otizm nedir? Otizm belirtileri ve tedavisi hakkında bilinmesi gerekenler haberimizde…
OTİZM NEDİR?
Otizm ya da otizm spektrum bozukluğu (OSB), toplumsal maharetler, tekrarlayan davranışlar, konuşma ve kelamsız irtibat üzere zorluklarla karakterize edilen çok çeşitli şartları tabir eder. Ömür uzunluğu devam eder ve hayatın birinci üç yılında ortaya çıkar. OSB’nin tesirleri ve semptomların şiddeti her beşerde farklıdır.
Otizm göstergeleri ekseriyetle 2 yahut 3 yaşlarında ortaya çıkar. Birtakım alakalı gelişim gecikmeleri daha erken görünebilir ve birçok vakit 18 ay üzere erken bir vakitte teşhis edilebilir. Araştırmalar erken müdahalenin otizmli beşerler için daha sonraki hayatta olumlu sonuçlara yol açtığını göstermektedir.
Foto: shutterstock
OTİZM BELİRTİLERİ
Otizm tanısı konulabilmesi için aşağıda sayılan belirtilerden en az 6 adedinin görülmesi gerekir.
– Göz teması ya yoktur yada kısıtlıdır.
– İsmi ile seslenince reaksiyon vermezler
– Çok hareketli yahut hareketsiz olabilirler.
– Alakaları geliştirme ve sürdürme zahmeti çekerler.
– Etrafları ile ilgilenmezler.
– Sarılmayı ya da dokunulmayı sevmezler.
– Konuşma lisanının gelişiminde gecikme ya da hiç konuşmama.
– İnsanların yerine cansız varlıklarla ilgilenirler.
– Topluluk içinde yaşıtları ile diyalog kurmazlar, oyunlara katılmazlar, kendilerini izole ederler.
– Konuşmayı öğrenseler bile daima tıpkı kelimeyi tekrar ederler.
– Konuşmayı bağlantı aracı olarak kullanmazlar
– Uygun olmayan cümleler kurar kalıp üzere konuşurlar.
– Konuşma formları ve ses tonları tekdüzedir.
– İlgisiz halde her şeye gülebilir ve kıkırdayabilirler.
– Objelerin modüllerine olan ısrarlı saplantı( örneğin daima otomobilin tekerleği ile oynamak)
– Birtakım nesnelere çok bağlanabilirler.
– Sistem takıntıları vardır. Rutinleri bozulduğunda hırçınlaşabilirler.
– Tekrarlayan bir hareketi örneğin el çırpma, zıplama, kendi etrafında dönme, daima öne geriye sallanma, kanat çırpma üzere yaparlar.
– Olağan çocuklar üzere hayal kurarak oyun oynamazlar.
– Toplumsal ortamlarda çok dehşete kapılıp reaksiyon verebilirler.
– Sıklıkla yemek yeme bozukluğu gösterirler.
– Kendilerine ve etrafındaki eşyalara ziyan verebilirler.
– Tehlikeye ve acıya karşı duyarsızdırlar.
– Espri yahut imayı manaya yetenekleri yoktur.
– Olağan öğrenme metotlarına duyarsızdırlar.
OTİZM TEDAVİSİ
Otizm hayat uzunluğu süren bir durumdur ve temel belirtilerini tedavi eden bir ilaç tedavisi yoktur. Otizm tedavisinde erken teşhis ve tedavi büyük değer taşır. Tedavinin hedefi otizmli bireyin toplumsal ve ferdî yeteneklerini geliştirmektir. Bu emelle davranışsal eğitim ve özel terapiler uygulanır. Uygulanacak tedavide aile faktörü ve tedavinin aileye uygun olması çok kıymetlidir. Konuşma terapisi, motor yetenekleri artırmaya yönelik terapiler, toplumsal irtibat marifetini kazandırmaya yönelik terapiler uygulanan tedaviler ortasındadır.
