Danışan merkezli oyun terapisi kuramcısı Gary Landerth, ‘kuşlar uçar, balıklar yüzer, çocuklar oyun oynar’ der. Aslında yalnızca bu kelam üzerine saatlerce konuşulabilir. bir kuşun uçması, bir balığın yüzmesi nasıl engellenemezse, bir çocuğun da oyun oynaması engellenemez bir gerekliliktir. Çocuk kendi dünyasında kıymetli oyuncaklar, hatta oyuncak bile olmayan metaryallerle kendi dünyasında oyun oynayabilir. Bu oyun sırasında kendi dünyasını yansıtır dünyasındaki sorunlarla baş eder ve bu oyunlarla gerçekte yenemediği zahmetleri yener.
Oyun terapisi seanslarında terapist çocuğun konteyner’ı olur ve onu kapsar. 45 dakika boyunca terapistin İlgisi büsbütün çocuğun üzerinedir. Oyun terapisi seanslarında çocuğun gerçekliği kabul edilir. Çocuk burada bardağa fil diyorsa bu onun gerçekliğidir ve kabul edilir. Bu sebepledir ki biz, ebeveynlere katiyetle seans sırasında neler olduğu hakkında çocuklarına soru sormamalarını isteriz. Zira çocuk da farkındadır bardak olduğunu ancak o odada onun için fildir ve onun bu gerçekliği bir yetişkin tarafından kabul edilmiştir, bunun dışardan ebeveyni tarafından sorulması çocuğu rahatsız eder ve üzerinde baskı oluşturur, terapi sürecini olumsuz tesirler. Terapi sürecinde terapist, muhakkak tekniklerle çocuğa, hislerini, kanılarını fark etmesine ve davranışlarını kendi kendine denetim etme marifeti kazanmasına fırsat verir.
Neden oyun terapisi?
Biz yetişkinler, konuşarak kendimizi tabir edebilir, bağlantı kurabiliriz lakin çocuklarda bu bu türlü değildir. Biz bağlantıda sözleri kullanırken çocuklar oyunu kullanır. Çocuklarla konuşarak onları etkileyemezsiniz yalnızca tesirli olduğunuzu düşünür ve kendinizi kandırırsınız. Çocuklar davranışlarımızdan öğrenirler hayatı. Çocuğa bir milyon defa ‘yapma yanarsın’ deseniz bile çocuk tekrar de kaynak suyun olduğu çaydanlığa dokunmayı başına koyduysa yapar; Lakin bir kere çocuğun elinden tutarak bizim güvenliğimizde çaydanlığa yaklaştırıp o sıcağı deneyimlemesine fırsat verirsek çocuk bir daha çaydanlığa yaklaşmaz. Çocuklar tecrübeyle öğrenir.
Oyun terapisi çocuklara hangi hususlarda yardımcı oluyor?
Duygusal davranışsal problemler, Sorumluluk alma, Sonları bilme, Dikkat dağınıklığı, hiperaktivite Sendromu, Çalışma alışkanlığı kazandırma, Dürtü, Denetim sorunu, Öfke denetim sorunu, Anne- babalara yönelik tesirli ebeveynlik küme çalışmaları, Toplumsal ahenk meseleleri, Çocuklardaki tasa ve dehşetler, Takıntı, Ebeveyn çocuk çatışmaları, Kardeş kıskançlığı, Kendine inançta yetersizlik, Çekingenlik, Kaka kaçırma/ tutma (enkoprezis), Alt ıslatma (enürezis), Boşanma ve çocuk, Tırnak yeme Üzere pek çok hususta çocuklara ve ailelerine danışmanlık hizmetli vermektedir.
Oyun terapisi eğitimi almış biri olarak ailelere teklifiniz var mı?
Pek çok teklifim var tabiki zati çocuğu için oyun terapisine başladığımız ailelerde birinci iki seans yalnızca ailelerle görüşme yapılıyor. Ebeveynlik hakkında bilgilendirmeler yapılıyor. Berbat anne baba yoktur lakin makus ebeveyn vardır. Allah’ın bize verdiği meleklerimizi biz ebeveynler şekillendiririz. Çocuklar bizim ebeveynlik tarzımıza nazaran şekillenir. Neden arkadaşınızın çocuğu annesinin kelamını dinliyorken sizin çocuğunuz sizi dinlemiyor? Ebeveynliğimizi tekrar gözden geçirmek gerekir bu manada. Bir bulaşık makinası aldığımızda yanında kullanma kılavuzu veriliyor. Fakat çocuğumuz dünyaya geldiğinde ona nasıl davranacağımıza dair bir yol gösterici yok!! Dolayısı ile büsbütün âlâ niyetle yaptığımız yanlışlar var. Örneğin; çocuğumuz bize yaptığı resmi, Legolardan yaptığı kuleyi vs.. gösteriyor.
Genelde pek çoğumuz bu resmi görünce, ‘ mükemmel yapmışsın, kusursuz olmuş.’ Diyoruz. Bu ne demek çocuk için, kendisi için değil ebeveyni için yapmaya başlamak demek! ebeveynine kendini kabul ettirmeye çalışmak demek! Halbuki oyun, fotoğraf üzere şeyler kendini tanıması, kendini tabir etmesi için yapılan bir etkinliktir. Birilerinden onay almak için olabilecek bir şey olmamalı. Çocuk bir otomobil çizdiğinde onun çok da olağanüstü olmadığını aslında biliyor, ebeveyni onun her yaptığında ‘harika olmuş’ derse çocuğun kendini söz etmesini engellediği üzere ‘benim her yaptığım nasıl olsa onaylanıyor’ fikri ile çocuğun eforunun da önü kesiliyor, bu durum narsizim’e kadar gidebiliyor.&
Kreşe başladığında kendisinden daha uygun yapanları görünce çocuk kendi içinde çatışmalar yaşıyor. Huysuzlaşabiliyor, okula gitmek istemeyebiliyor. Çocuğunuz yaptığı aktifliği ‘çok hoş olmuş, olağanüstü..’ üzere engelleyici sözler yerine; yaptığını tanımlayın; ‘ aa buraya ağaç çizmişsin, yapraklarını boyamışsın, yanına kırmızı bir otomobil çizmişsin, yolunu da unutmamışsın, tam da istediğin üzere yapmışsın’ formunda konuşmanız çocuğunuzu daha çok destekleyecek tavırlardır
Bir de oyun terapisi, ailelere çocuklarına, ‘sınır koymak ve seçenek sunmak’ konusunda yardım ediyor. Bu çocuk yetiştirirken olmazsa olmaz bir gerekliliktir. Zira aileler çocuklarına hudut koyamazsa (ki bunun da bir formu vardır), çocuklarına yapabilecekleri en büyük kötülüktür. Oyun terapisinde bunları nasıl uygulanabileceğini aileler öğrenirler.
Oyun Terapisi Nedir?
