Ara orta tekrarlayan ve insanı dehşet içinde bırakan endişe nöbetleridir. Panik atağın en temel özelliği beklenmedik bir anda ortaya çıkmasıdır. Hastalarımızın birçok vakit “kriz” ismini verdiği bu nöbetlere biz “PANİK ATAĞI” diyoruz.
Panik Atağı, ansızın başlar, giderek şiddetlenir ve 10 dakika içinde şiddeti en ağır seviyeye çıkar; birden fazla vakit 10-30 dakika (seyrek olarak da 1 saate kadar) devam ettikten sonra tabiatıyla geçer.
Panik atak belirtileri nelerdir?
Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma,
Çarpıntı, kalbin kuvvetli ya da süratli vurması
Terleme,
Nefes darlığı ya da boğulur üzere olma,
Soluğun kesilmesi
Baş dönmesi, sersemlik, düşecek ya da bayılacak üzere olma
Uyuşma ya da karıncalanma
Üşüme, ürperme ya da ateş basması ,
Bulantı ya da karın ağrısı
Titreme ya da sarsılma
Kendini ya da etrafındakileri değişmiş, tuhaf ve farklı hissetme
Denetimini kaybetme ya da çıldırma korkusu
Mevt korkusu
Bu belirtilerden en az 4 ya da daha fazlası oluyorsa buna panik atak diyoruz. Dörtten daha az belirtiler görülüyorsa Kısıtlı Panik Atağı tarifini kullanırız.
Panik Ataklar Nasıl Oluşur?
Kaygı aslında tehlikeli durumlarda bize avantaj sağlayan bizi müdafaaya yönelik hizmet eden gerekli bir histir. Mesela, karşımıza bir hayvan çıktığında (kedi, köpek üzere…) korkarız. Endişeyle bedenimizde sempatik sistemimiz devreye girer. Sempatik sistem tehlikeli durumlarda ya da tehlikeli olduğunu düşündüğümüz durumlarda alarm veren meseleyle savaşmak ya da kaçmak için bedenimizi hazırlayan bir sistemdir. Sonra;
Süratli nefes alıp vermeye başlarız: Bu da nefesimiz daralıyor ya da boğuluyormuş, soluğumuz kesiliyormuş üzere hissetmemize, göğüs ağrısı ya da göğüste kasvet hissine neden olabilir.
2. Kalp atışlarımız hızlanır:Çarpıntı hissedebiliriz ya da kalp atımlarımızı duyumsayabiliriz.
3. Kan basıncımız artar ve kalbimiz bilhassa kaslarımıza bol ölçüde kan pompalar:Terleme, titreme ya da sarsılma, ateş basması hissederiz.
4. Derimize daha az kan pompalanır:Uyuşma ya da karıncalanma hissetmemize yol açabilir.
5. Sindirim sistemimize daha az kan pompalanır:Bulantı ya da karın ağrısı hissedebiliriz.
6. Kanımızdaki oksijen artar karbondioksit azalır ve beyin kan sirkülasyonu değişir:Kendimizi ya da etrafımızı değişmiş, tuhaf ve farklı hissetmemize, denetimimizi kaybedebileceğimiz endişesinin oluşmasına neden olabilir.
Panik Bozukluğu Nedir?
1. Tekrarlayıcı beklenmedik Panik Atakları ile
2. Ataklar ortasındaki vakitlerde diğer Panik Ataklarının daha olacağına ait daima bir korku duyma,
3. Panik Ataklarının “kalp krizi geçirip ölme”, “kontrolünü yitirip çıldırma” ya da “felç geçirme” üzere berbat sonuçlara yol açabileceği inancıyla daima ıstırap duyma ya da Ataklara ve mümkün berbat sonuçlarına karşı tedbir olarak (işe gitmeme, spor, mesken işi yapmama, birtakım yiyecek ya da içecekleri yeyip içmeme, yanında ilaç, su, alkol, çeşitli yiyecekler taşıma gibi) kimi davranış değişikliklerinin görüldüğü RUHSAL BİR RAHATSIZLIKTIR.
Panik atak tek başına bir hastalık değildir. Panik bozukluğu hastalığının bir kriteridir.
Agorafobi Nedir?
Hastaların % 60 ‘ından fazlası, atakların geleceği yer ve durumlardan kaçınmaya başlarlar. Yalnız başına meskende kalamaz, sokağa yalnız çıkamaz, taşıt araçlarına, asansöre binemez, dar sokak ya da köprülerden geçemez, pazar yeri, büyük mağazalar üzere kalabalık yerlere ya hiç giremez olurlar ya da fakat yanlarında birisi ile ağır bir telaş ve rahatsızlık duyarak bu çeşit yerlere gidebilirler. Hastaların, yalnız başlarına “Panik Atağı” geleceğini zannettikleri yerlere gidememe, o cins yerlerde kalamama durumlarına Agoragobi ismi verilir.
Panik bozukluğu nasıl bir hastalıktır?
Toplum içinde rastgele 100 kişinin yaklaşık 3-4’ü bu hastalığı ya daha evvel geçirmişlerdir ya da hala bu hastalığı yaşamaktadırlar. Ekseriyetle birinci defa 20-35 yaşları ortasında başlar. Bayanlarda, erkeklere göre2-3 kat fazla görülür.
Panik bozukluğu neden oluşur?
Panik Bozukluğunun neden oluştuğuna ait iki bilimsel açıklama vardır:
1. Panik Bozukluğu, beynimizde nöron ismi verilen hudut hücrelerinden salgılanan, heyecan ve duygusal yaşantılarımızı düzenleyen kimi beyin hormonlarının olağandışı çalışması sonucu oluşmaktadır.
2. Panik Bozukluğu, günlük yaşantımızda yaptığımız birtakım davranışlarımızın sonucunda ortaya çıkan ve büsbütün “doğal ve zararsız” olan çarpıntı, terleme, nefes sıkışıklığı ya da baş dönmesi üzere bedensel belirtilerin, hasta tarafından makus bir hastalığın belirtileri olarak kıymetlendirilmesi ve bunun sonucunda da “kalp krizi geçiriyorum, öleceğim”, “çıldırıyorum”, “felç olacağım” halinde yanlış yorumlanması ile oluşur.
Panik bozuluğu tedavisinde neler yapılır?
Panik Bozukluğu, tedavisi mümkün bir hastalıktır. Panik Bozukluğunun tedavisinde, beyin hudut hücrelerindeki bozuk olan hormon faaliyetlerini düzelterek panik ataklarını önleyen ilaçlar kullanılmaktadır. Tabip denetiminde başlanan ilaçlar en az bir yıl kullanıldıktan sonra yavaş yavaş azaltılarak kesilecektir. Başka kullanılan tedavi yöntemide bilişsel-davranışcı terapi teknikleridir. Bu terapide hastanın, aslında büsbütün “zararsız”olan panik atağı belirtileri hakkındaki yanlış bilgi ve inanışlarının düzeltilmesi ve hastanın bu belirtiler ile korkmadan baş edebilmesinin öğretilmesi amaçlanır. Panik Atağı geleceğinden korktuğu için tek başına bulunmaktan kaçındığı yer ve durumlarla kademeli bir halde tekrar tekrar karşılaştırılması, böylelikle endişelerinin üstüne gitmesi sağlanarak dehşetlerini yenmesi amaçlanır.
