Aniden başlayan ve vakit zaman tekrarlayan, insanı dehşet içinde bırakan ağır meşakkat ya da dehşet nöbetleri olarak tanımlanan panik atak nedir? Panik atak tasa, endişe, (ölüm korkusu gibi) külfet hislerini içinde bulunduran, nöbetler halinde ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Ruhsal problemlerle ya da birtakım hastalıklarla birlikte görülebilir. Hasta ani bir nöbette büsbütün endişe içindedir. Öleceğini, kalbinde bir sorun olduğunu, kalp krizi geçireceğini düşünür. Atak 10 dakika içinde en şiddetli halini alır. Hasta panik içinde doktora başvurur. Bayılacağını, çok makûs şeyler olacağını düşünür. Yarım saat kadar sonra atak geçmeye başlar. Kişi kendini çok yorgun ve bitkin hisseder. Hiç bir şey yapmak istemez. Tahammülü kalmamıştır, yalnız kalmak istemez. Birinin yanında kendini inançta hisseder.
PANİK ATAĞIN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Panik atağın 13 tane belirtisi vardır. Bunlardan en az 4 tanesi varsa panik ataklı olma ihtimali fazladır. Çarpıntı, kalbin sert ve fırlayacakmış üzere atması, Terleme (ateş basması, üşüme), Titreme, Nefes almada zahmet, boğulma korkusu, tıkanma, Baş dönmesi, bayılacağını düşünme, Bulantı, geğirme, karın ağrısı çekme, Nefesi kesilmek, aldığı havanın yetmediğini düşünerek derin nefes alma, Göğüs sıkışması, ağrı, Kendini hissedememe, kendine yabancılaşma, algılama zahmeti (depersonalizasyon), Etrafın gerçek olmadığını düşünme (derealizasyon), Ölmekten korkmak, Çıldıracağını düşünmek, diğerine ziyan verme korkusu, Bedende uyuşma,
karıncalanma. PANİK ATAK NERDEN ORTAYA ÇIKAR? TETİKLEYİCİLERİ NELERDİR?
Çoğunlukla nedensiz bir formda ortaya çıkar. Beyindeki kimyasal unsurlardan ya da beynin yan kısmının işlevini yitirmesi sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Tek başına ya da çeşitli hastalıklarla birlikte ortaya çıkabilir. Hastada belirtiler görülmeye başlar. Gerilimli bir hayat sürme panik atağı tetiklemektedir. Bunlar dışında şu durumlar panik atağın ortaya çıkmasına neden olabilir: Sara hastalığı (epilepsi), akciğer- kalp hastalıkları, Vitamin eksikliği, kafeinli besinlerle beslenme, Tiroid bezindeki sıkıntılar, fazla adrenalin salgılanması, Kan şekeri düşmesi, kansızlık, beyinde oluşan tümör, İlaçların yan tesiri sonucu, Kapalı yerlerde bulunma, kalabalık yerler, Depresyon, sinirsel bozukluklar, Uyarıcı unsur kullanımı ve bu unsurun apansız kesilmesi sonucu ortaya çıkabilir.
PANİK ATAK KİMLERDE GÖRÜLÜR? KİMLER RİSK ALTINDA?
Toplumda görülme sıklığı yüzde 1-3 ortasında değişmektedir. Genelde yirmili yaşlarda olmak üzere her yaşta ortaya çıkabilir. Bayanlarda görülme ihtimali biraz daha fazladır. Genetik özellikler de tesirlidir. Yakın akrabalarında panik bozukluk olanlarda görülme sıklığı daha çoktur. Birtakım beşerler kendilerini toplumda tabir etmekten çekinirler. Daima baskı altında yaşayanlar, içine kapanık, sıkıntılarını kimseyle paylaşmayanlar asosyal bir hayat süren şahıslarda görülebilir. İnsanın kendi dürtülerini baskılaması yanlıştır. Öfkesini, kederini, cinselliğini dışa vurmak zorundadır. Bunların baskılanması ya da öbürleri tarafınfan engellenmesi panik bozukluğa neden olur. Bağımlılık yapan hususları kullanan bireyler, kendini hatalı hissedenler, meseleleri başına çok takan bireyler, mükemmeliyetçi bir yapıya sahip olanlarda panik bozukluk görülebilir.
PANİK ATAKLA PANİK BOZUKLUK TIPKI MIDIR?
Panik atakla panik bozukluk tıpkı değildir. Panik bozukluk kalp krizi geçireceğini, öleceğini, atakların tekrar olacağını, felç geçireceğini düşünerek daima telaş, endişe içinde bulunma halindedir. Diğer bir rahatsızlığa bağlı olarak ortaya çıkmaz. Bu bozukluk iki biçimde bulunabilir: agorafobili ya da agorafobisiz. Agorafobi yalnız kalma kaygısıdır. Kapalı yerlerden kalabalık yerlerden uzak durma, konutta tek başına kalmak istememe üzere durumlar görülür. Dışarıya yalnız çıkmaktan korkar ve toplumsal olmaktan çıkar.
TEDAVİSİ NASILDIR?
Öncelikle muayene ve testler yapılıp rastgele bir kalp- damar ya da teneffüs rahatsızlığı olup olmadığı araştırılır. Lakin bu hastalıkların olması panik atak olmadığını göstermez. Panik atak bunlarla birlikte de olabilir. Tedavideki hedef panik atağı yok etmek, hastanın tasa endişe hislerini denetim altına almak, toplumsal hale getirmek ve bu hastalık sonucu oluşan ruhsal meseleleri önlemektir. Bunun için ilaç tedavisi yanında hastaya terapi de uygulanmalıdır. Hastayı rahatlatmak gerekirse idman yaptırmak gerekebilir. Tedavi için depresyonu engelleyici (antidepresan) ilaçlar kullanılır. Bunun yanında yatıştırıcı, gevşetici, sakinleştiriciler de kullanılabilir. İlaç yeni kullanılmaya başlandığında problemler gözükse de, bunlar vakitle azalır. İlacı bırakmamak gerekir. Hastalık geçse bile tekrarlamaması için bir süre daha ilaca devam edilmelidir. İlacın dozunu ve kullanım vaktini tabibin önerdiği halde gerçekleştirmelisiniz. Atak sırasında alınan ilaç işe yaramaz.
ATAK SIRASINDA HASTA NELER YAPABİLİR?
Bir yere oturmalı ya da uzanmalısınız. Kendi kendinize bunun yalnızca bir atak olduğunu, korkulacak bir durum olmadığını söyleyin ve atağın geçmesini bekleyin. Atak sırasında üzücü, heyecanlandırıcı tartışmalardan kaçmak gerekir. Kafeinli içecekler, sigara ve alkol kullanımından uzak durmalısınız. Kendinizi denetim etmeye çalışın. Atak sırasında derin nefes almayın, zira şikayetler artar. Nöbet geçene kadar bir torbaya soluk alıp verilebilir.
