Günümüzde çok sık karşılaştığımız panik atak sorunu nedeniyle oluşan ruh hali değişikliği hayatımızı olumsuz istikamette etkiliyor.Panik atak denetim edilebilir bir ruhsal sorundur.
Panik Atak nedir?
Panik Atak, algılanan tehlike karşısında ansızın gösterilen reaksiyona birtakım ağır bedensel duyumların eşlik ettiği en yaygın ruhsal sorunlardan biridir. Çeşitli yer ve vakitlerde karşılaşılan bu yaygın sorun olan Panik atak ülkemizde yüz bireyden birinde en az bir kere yaşandığı bilinmektedir. (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition [DSM-V] ) , panik atağı tanısı konulabilmesi için aşağıda sıralanmış olan on üç belirtiden en az dördünün ya da daha birçoklarının bulunması gerektiğini belirtmektedir.
Panik Atak Belirtileri Nelerdir?
Çarpıntı, kalp atışlarının hissedilmesi ya da kalp atış suratında artış olması
Terleme
Titreme ya da sarsılma
Nefeste darlık ya da boğuluyormuş üzere olma duyumları
Soluğun kesilmesi
Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma
Bulantı ya da karın ağrısı
Baş dönmesi, ayakta duramama, sersemlik ya da bayılacak üzere olma duyumları
Titreme, üşüme, ürperme ya da ateş basması duyumları
Uyuşmalar
Gerçekdışılık ya da kendine yabancılaşma, kendinden kopma duyumu
Denetimi kaybetme ya da çıldırma korkusu
Ölüm korkusu
Bilinçlenmek en güçlü çözümdür!
Panik atağı geçiren kişi kalp krizi geçirdiğini, bayılacağını, her şeyin sonunun geldiğini ve öleceği hissine bile kapılır lakin bu endişelerinin hiç biri hakikat değildir. Panik atak bedenin bir yanlış alarmıdır. Bu yanlış alarmın şiddeti 5-10 dakika içinde azamiye ulaşır ve en fazla yarım saat içerisinde düşüşe geçer. Yaşanılan durumun bir panik atak olduğunun bilinmesi ve sakin bir halde beklemek bir cins tahlildir.
“Panik atak bedenin yanlış bir alarmıdır” ne manaya gelir?
Korku, korku ve telaş durumlarında otonom hudut sistemi kişinin sıkıntı durumda olduğunu anlar ve ilgili organlara ihtar gönderir.Örneğin; bir kişi ona endişe veren bir canlıdan yahut durumdan kaçarken panikler, kaçması için böbrek üstü bezleri adrenalin salgılar, kalp atışı hızlanır ve kişiyi daha atak hale getirir. Atak ve kaçabilir hale gelmesi hayatta kalması talihini arttırır.Fakat bazen hudut sistemine yollanan sinyaller aldatıcı olabilir, bunun sebepleri ise çoklukla birikmiş dehşet ve korkulardır. Bu aldatıcı sinyaller hiçbir şey yokken kalp atışını nefes alımını ve öteki işlevleri harekete geçirir ve kendimizi bir panik haline sokarız. Öğrenci yahut öğretmenin okul zilini yangın alarmı sanarak panik içinde heyecanlanarak yangın merdivenine koşmak, hayatta kalma eforu içinde olmak panik atağa verilebilecek bir örnektir.
Panik Atak Tedavisi çeşitleri nelerdir?
Kişilerin bilgilendirilmesi değerlidir. Panik atak yüzünden ölmeyecekleri, çıldırmayacakları, bayılmayacakları, kalp krizi geçirmeyecekleri v.b. durumlara sebep olmayacağı konusunda yapılan bilgilendirmeler kişinin tedavisinde değerli yere sahiptir.
Nefes egzersizleri de bu sorunun tahlilinde kıymetli yere sahiptir. Kişinin aklına panik atak sırasında nasıl nefes idmanı yapacağı gelmeyebilir, bu sebeple panik atak dışındaki vakitlerde da nefes idmanı yapılmalıdır.
Nefes idmanına örnek verecek olursak; Oturur konumda ardınıza yaslanınız ve derin nefes alınız. Nefes alış müddetiniz 3 saniye ise nefesi birebir müddette yani 3 saniye içinide tutunuz, daha sonra nefesi alış sürenizin iki katı olacak formda yani 6 saniye olmalıdır.
Bir başka nefes antrenmanı örneğimiz ise şu haldedir; sırtüstü uzanıp bacaklarınızı düz bir formda uzatınız. Sol elinizi göğsünüzün üzerine, sağ elinizi karnınızın üzersine koyunuz. Burnunuzdan derin nefes alırken elinize dikkat edin. Karnınızın üzerindeki eliniz daha çok üst hareket ediyorsa hakikat nefes alıyorsunuz demektir. Karnınızda hayali bir balon olduğunu düşünün ve bu balonu şişirmeye çalışıyor üzere nefes almaya çalışın. Atak sırasında üstte anlatılan antrenmanları uyguladığında nabzını olağana döndürerek atağın kısa müddette atlatılmasına imkan sağlanır.
Fiziksel egzersizler de panik atak tedavisinde kıymetlidir. Haftanın 4-5 günü en az 30 dk yürüyüş, koşu yahut yüzme yapılması şahsa yarar sağlayacaktır.
İlaç Tedavisi birtakım panik atak sorunu yaşayan şahıslarda kullanılması mecburidir.İlaçların tümünün bağımlılığa sebep olacağı fikri yaygındır. Bu yanlış bilgi birden fazla kişinin ilaçla tedaviden kaçınmasına sebeptir.Bir kısım ilaçta bağımlılık riski vardır.Ancak ilaçların panik atak oluşumunu arttırma riski bulunmamaktadır. İlaçların tesiri 15-20 gün sonra başladığı için kişi bu periyotta; tekrar panik ataklar yaşayabilmektedir. Bu devirde panik yaşayan bireyler kendilerine öğretilen nefes idmanı tekniklerini kullanabilirler. Atağın çabucak öncesinde meşgul oldukları işe devam etmeyi denemelerinin de atağın kısa müddette geçmesine yararı olacaktır.
Psikoterapi bir öteki değerli tedavi tipidir. Panik atak tedavisinde en tesirli prosedür bilişsel-davranışçı terapi olduğuna görülmektedir. Bu terapide, panik atak belirtilerine ait yanlış inançların düzeltilmesi, ataklar ile baş edebilme eğitimi ve ‘Panik atak gelecek’ kaygısıyla geliştirilen davranışların sağlıklı olanlarla değiştirilmesine yönelik alıştırmalar gerçekleştiriliyor. Tüm bu uygulamaların psikolog veya psikiyatri uzmanı takibi altında yürütülmesi tahlile ulaşılmasında ve kişinin ömür kalitesinin yükseltilmesinde yararlı olacaktır.
