Bebeklerde rastlanan akciğer, kalp damar rahatsızlıkları, ağır enfeksiyonlar ve beyinde yaşanabilecek sorunlar ROP riskini arttırmaktadır. Erken teşhiste tedavisi olan lakin geç kalındığında her iki beğenilen de körlüğe yol açan prematüre retinopatisi (ROP) nedir? Bilinmesi gerekenleri haberimizde sizler için derledik…
PREMATÜRE RETİNOPATİSİ (ROP) NEDİR?
Prematüre retinopatisi (ROP), öncelikle gebeliğin 31. haftasından evvel doğan yaklaşık 12 kilo (1250 gram) yahut daha düşük yüke sahip prematüre bebekleri etkileyen potansiyel olarak kör edici bir göz bozukluğudur. Bir bebek doğumda ne kadar küçükse, bebeğin ROP geliştirme mümkünlüğü o kadar yüksektir. Ekseriyetle her iki beğenilen de gelişen bu bozukluk, çocuklukta görme kaybının en yaygın nedenlerinden biridir ve ömür uzunluğu görme bozukluğuna ve körlüğe yol açabilir. ROP birinci olarak 1942’de teşhis edilmiştir.
ROP’lu bebeklerin, daha sonra ömürlerinde retina dekolmanı, miyopi (miyop), şaşılık (çapraz gözler), ambliyopi (tembel göz) ve glokom üzere birtakım göz sorunları geliştirme riski daha yüksek olarak kabul edilir. Birçok durumda, bu göz sorunları tedavi yahut denetim edilebilir.
PREMATÜRE RETİNOPATİSİ BELİRTİLERİ
Prematüre retinopatisi belirtilerinin birçok gözün derinlerinde gerçekleşir, yani yalnızca çocuğunuzun gözlerine bakarak onları göremezsiniz. Çocuğunuzun retinasını özel aletler kullanarak yalnızca ROP’u tanımak ve tedavi etmek için eğitilmiş bir göz hekimi bu işaretleri tespit edebilir.
Foto: shutterstock
ROP EVRELERİ
ROP’ta retina katmanının damarları etkilenir ve 5 evresi bulunmaktadır. Evre 1 ve Evre 2’dekilerkendiliğinden gerileyebilir. Bu bebekler retina olgunlaşmasını tamamlanıncaya (yani çoklukla doğması gereken tarihe) kadar takip edilmelidirler. Lakin 3’üncü evreden itibaren lazer yahut dondurma tedavisi (kriyo) gerekmektedir. Bu yapılmadığında hastalık ilerler ve son evrede yani Evre 4-Evre 5’de retina katmanı geri dönüşümsüz olarak ziyan görür. Ameliyatla düzelme talihi azalır. En sonunda körlük oluşur. Sonuçta prematüre retinopatisi vaktinde teşhis ve tedavisi yapılmadığında körlüğe kadar gidebilen önemli bir sıhhat sıkıntısıdır.
Evre 0: ROP’un hafif formu iken evre 5 tam retina dekolmanını söz eder.
Evre 1: Retina dış kenarı olağan kan beslenmesini alamamaktadır. Olağan ve olağandışı damarların buluştuğu bölgede bir demarkasyon hatı mevcuttur.
Evre 2: İki bölgeyi ayıran demarkasyon sınırı ridge bölgesine kadar devam eder.
Evre 3: Ridge büyümeye devam eder ve damarlar vitreye yayılır. Nedbe oluşumu ve sıvı sızıntısı olabilir.
Evre 4: Kısmi retina dekolmanı oluşmuştur.
Evre 5: Tam retina dekolmanı gelişmiştir.
PREMATÜRE RETİNOPATİSİ TEDAVİSİ
Bebeklerin %80’inde ROP bizatihi geriler lakin gerilemeyen olaylarda vaktinde müdahale için tarama ve tertipli takip kaidedir. Damar gelişimleri tamamlanmış lakin ROP bulguları yoksa çocuklar 2–3 hafta orta ile izlenmelidir. Evrelere nazaran tedavi formu değişir. Eşik hastalık olarak isimlendirilen tabloda 3 gün içinde acil lazer tedavisi yahut dondurma tedavisi uygulanmalıdır. Aksi halde körlük riski %50’dir.
Evre I ve II’ de izleme tavsiye edilir. Bizatihi gerileme ihtimali vardır.
Evre III’te lazer tedavisi ve kriyoterapi uygulanır. En sık uygulanan lazer tedavisidir. Laser fotokoagülasyonu ile retina dekolmanına sebep olmadan olağandışı damarlar ortadan kaldırılır.
Evre IV ve V olgularda ise vitrektomi operasyonu uygulanır.
