Psikoz sözü ekseriyetle gercegi degerlendirmenin bozulması, gerceklikle bagin kopması halinde kullanılan bir sözdür. Psikotik bozukluklar olarak Şizofreni Spektrum Bozuklukları ve Bipolar Bozukluktan bahsedilebilir.
Klasik manasıyla psikoz, Şizofreni Spektrum Bozuklukları ile bağlıdır ve belirtileri çoklukla aşağıdaki durumlarda ortaya cikmaktadir.
Şizofreni
Şizoaffektif bozukluk ve şizofreninin başka alt türleri
Akut ve süreksiz psikotik bozukluklar
Bipolar bozukluk (daha evvel manik depresyon olarak bilinirdi)
Psikotik özelliklere sahip majör depresif bozukluk
Postpartum (postnatal olarak da adlandırılır) psikoz (postnatal depresyonun şiddetli bir formu)
Madde kaynaklı psikoz (alkol, yasadışı uyuşturucular ve steroid ve uyarıcı içeren kimi reçeteli ilaçlar dahil)
Psikotik belirtiler bazen digger bozukluklara seconder olarak da ortaya çıkabilmektedir. Bunlar,
Beyin tümörü yahut kist
Demans (örneğin Alzheimer hastalığı)
Parkinson hastalığı ve Huntington hastalığı üzere nörolojik hastalıklar
HIV ve beyni etkileyebilecek öbür enfeksiyonlar
Bazı epilepsi türleri
İnme
PSIKOZUN NEDENLERI
Psikozun kesin sebepleri yeterli anlaşılamamıştır; lakin şunları içerebilir:
Genetik: Araştırmalar,şizofreninin ve bipolar bozukluğun ortak bir genetik nedeni paylaşabileceğini gösteriyor.
Beyin değişiklikleri: Beyin yapısındaki değişiklikler ve muhakkak kimyasal değişmeler psikoz hastalarında görülür. Beyin taramaları, psikoz hikayesi olan, fikir sürece üzerindeki tesirleri açıklayan kimi bireylerin beyninde azalmış gri maddeyi ortaya çıkarmıştır.
Hormonlar yahut uyku: Doğum sonrası psikoz, doğumdan sonra çok kısa müddette ortaya çıkar (normalde 2 hafta içinde). Kesin nedenler bilinmiyor, lakin kimi araştırmacılar bunun hormon seviyesindeki değişikliklerden ve bozuk uyku tertibinden kaynaklanabileceğine inanıliyor.
PSIKOZ BELIRTILERI
Psikotik belirtiler ayrılabilir ve muhakkak açıklamalar yapılabilir. Psikozun klasik belirtileri şunlardır:
Halüsinasyon: Var olmayan şeyleri hissetme, görme yahut işitme.
Sanrılar: Geçersiz inançlar, bilhassa de gerçek olmayan kuşku yahut dehşet üzerine konseyi.
Şizofreni üzere bozukluklardaki psikotik belirtiler ortasında aşağıdakiler de olabilir:
Dağınık niyet, konuşma yahut davranış
Bozuk fikir (ilgisiz bahisler ortasında atlama, kanılar ortasında garip ilişkiler yapma)
Katatoni (tepkisizlik)
Sebeplere bağlı olarak, psikoz süratli yahut yavaşça ortaya çıkabilir. Şizofreni hastalığında da tıpkı durum kelam konusuyken, semptomlar yavaş başlangıçlı olma eğilimindedir ve birtakım durumlarda tam bozukluğa dönüşmeyen daha hafif psikoz ile başlar.
Şizofreninin yavaş başlangıcı (prodromal faz olarak da bilinir) ekseriyetle hasta ya da aileleri ve arkadaşları tarafından fark edilmez. Psikozun hafif, başlangıçtaki belirtileri şunları içerebilir:
Şüpheci hisler
Bozuk algılamalar
Depresyon ve intihar hisleri
Takıntılı düşünce
Uyku sorunları
Halüsinasyonlar, psikozlu bireylerin duyularını (görme, ses, koku, zevk ve dokunma) etkileyebilir. Lakin şizofreni hastalarının yaklaşık üçte ikisinde, halüsinasyonlar işitseldir; işittiğinde ve onları gerçek olduklarına inandıklarında içermez.
Genellikle isitsel halüsinasyonlar su sekildedir
Birçok sesi, çoğunlukla olumsuz olarak, hastayla konuşurken işitmek
Hastanın ne düşündüğünü tekrar etmesi
Hastanın ne yaptığına dair bir yorum yapması
Tuhaf sanrılar psikoz sırasında yaşanır.
PSIKOZUN TEDAVISI
Psikoz tedavisinde antipsikotik kullanımı temeldir. Bunun yanında ilaç kullanımı ile birlikte hastanın iç görü kazanması ve kendini anlaşıldığı bir mecrada söz ediyor olabilmesi açısından psikoterapi yararlı olabilecek bir tedavi seçeneğidir.
