Psikozda görülen olağan olmayan davranışlar kişinin kendisinin ve etrafındaki insanların hayatını değerli ölçüde tesirler. Her yüz şahıstan üçü hayatı boyunca psikotik bir devir yaşamaktadır. Başka hastalıklar üzere psikoz da tedavi edilebilir ve herkesin başına gelebilir. Psikoz cinsiyet, ırk, toplumsal sınıf ya da kültür ayrımı yapmaz.
Psikoz Nedir?
Psikoz kişinin beyninin önemli formda fonksiyonunun bozulduğu bir durumdur. Bu durum kişinin kanılarını, algılamasını, hislerini ve davranışlarını tesirler.
Uyarıcı belirtiler şunlardır:
Sosyal soyutlanma ve geri çekilme
Tuhaf konuşmalar ya da düşünceler
Şüphecilik: daima başkalarının davranışlarını sorgulama
Duygusuzlaşma
Madde ya da alkol kullanımı
İsteksizlik
yersiz gülmeler
Uykusuzluk ya da çok uyku
Fiziksel görünüşlerine dikkat etmeme, ferdî hijyenin zayıflaması
Halüsinasyon nedir?
Gerçekte olmayan şeylerin algılanmasıdır. 5 cins halüsinasyon vardır:
Görüntü: psikozu olan kişi renkler, formlar ve hayal eseri olan bireyler ve hayvanlar görebilir.
Sesler: Psikozu olan kişi öfkeli ya da dalga geçen sesler duyabilir.
Dokunma: Böceklerin derilerinde yürümesi gibi
Koku: Tuhaf ya da beğenilen olmayan koku
Tat: Ağzında daima güzel olmayan bir tat olduğunu söyleyebilir.
İç Görü Azlığı:
Psikozda olan hastalar davranışlarının tuhaf olduğunun neredeyse hiç farkında değildirler. Tahminen diğerlerinin davranışlarının tuhaf olduğunu anlayabilirler ama kendi davranışlarını değerlendiremezler.
İntihar Riski
Psikozda olan her üç şahıstan birisi intihar teşebbüsünde bulunmaktadır. Lakin psikozda olan bireyler bu fikirlerini başkalarıyla paylaşmazlar. Bazen duydukları buyruk verici sesler de intihar teşebbüsüne sebep olabilir.
Aile Üyeleri için İp Uçları
Açık bir biçimde irtibat kurun
Eğer gerekirse söylediklerinizi tekrarlayın ve yanıt almak için sabırla bekleyin
Yapmasını istediğiniz şeyleri adım adım söyleyin.
Bazen yalnızca aile ve yakın bireyler tuhaf davranışların farkına varabilirler.Bu yüzden ailenin ayrıntılı bilgi vermesinde yarar vardır.
Özellikle hastaneden çıkan bir hasta için tedaviye ahenk sağladığından emin olmak gerekmektedir. İlaçları kullanmayı bırakma ya da denetimlere gitmeme psikotik belirtilerin geri gelmesine sebep olabilir.
Hastayı tedavi alması için cesaretlendirmek güzelleşmeyi olumlu tarafta etkilemektedir.
Psikoz hastalarına nazaran sanrıları ve halüsinasyonları gerçektir. Niyetlere meydan okumamak çok değerlidir.
Hastayı tanıyan kişinin ne çeşit belirtiler görüldüğü konusunda kayıt tutması kıymetlidir.
Tedavinin yanı sıra aile ve arkadaş kümeleri hastayı birtakım hünerlerini geri kazanabilmesi için destekleyebilirler. Maksatların kolay ulaşılabilir olması kıymetlidir.
Anti-psikotik ilaçların yan tesirleri:
Ağız kuruluğu
Sersemlik
Kaslarda gerginlik
Huzursuzluk
El ve ayaklarda titremeler
Konuşmada değişmeler
Kilo artışı: bu durumda beslenmeye dikkat edilmeli ve spor yapılmalıdır. Gece geç saatlerde daha düşük kalorili ve iştahı bastıracak yiyecekler tercih edilmelidir.
Uykuda artış
Tardif diskinezi: En önemli yan tesirlerden biridir lakin çok yaygın değildir. Daha çok yaşlılarda görülür. Yüzde kasılmalar, bacaklarda ve gövde de eğilmeler.
