Spicomellus afer ismi verilen cins 165 milyon yıl evvel yaşamış ve ankylosaurus ismi verilen bir küme zırhlı dinozorun en eski örneği.
Fas’ta bulunan dinozorun detaylı dikenleri uzmanları şaşırttı ve bu zırhlı dinozorların nasıl evrimleştiğini yine düşünmek zorunda bıraktı.
Araştırmayı yöneten Birmingham Üniversitesi’nden Profesör Richard Butler, bu dinozoru “punk rock” olarak tanımladı.
KEŞFEDİLEN EN GARİP DİNOZORLARDAN BİRİ
1970’lerde ortaya çıkan punk rock bir müzik şekli ve bu üslubu takip edenler çoklukla saçlarında ve aksesuarlarında dikenli görünümü tercih etmeleriyle biliniyor.
Prof. Butler, “Bu şimdiye kadar keşfedilen en garip dinozorlardan biri” dedi.
Butler’ın proje ortağı Londra Tabiat Tarihi Müzesi’nden Prof. Susannah Maidment, sivri uçların direkt kemiğe kaynaşmış olmasının şaşırtan olduğunu belirtti.
“Bunu, yaşayan ya da soyu tükenmiş öbür hiçbir hayvanda görmüyoruz” dedi.
“Dinozorun sırtının her tarafı, boynunu saran kemik ve kuyruğunun ucu nitekim tuhaf sivri dikenler ve çıkıntılarla kaplı, yani çok sıra dışı bir dinozor.”
Keşif o kadar sıra dışı ki, iki profesör bu keşfin ankylosaurusun nasıl evrimleştiğine dair teorileri yine düşünmeye zorlayabileceğini belirtiyor.
Bu hayvanlar, dinozorların var olduğu vaktin sonlarına gerçek Kretase olarak bilinen periyotta hayatta kalmıştı.
145 ila 66 milyon yıl öncesini tabir ediyor. Devrin sonunda T Rex üzere büyük etobur yırtıcılar ortaya çıkmıştı. Bu nedenle ankylosaurusların sırtlarında kolay küçük zırhlı plakalar oluşturduğu ve daha sonra kendilerini bu büyük canavarlardan korumak için bu dikenimsi yapıların daha büyük ve gelişkin hale geldikleri düşünülüyordu.
Prof. Butler bu durumu şöyle tabir ediyor:
“Bana bilinen en eski ankylosaurusun neye benzediğini sorsaydınız, hayli kolay zırhlı bir şey derdim. Bunun yerine, kirpi üzere sivri dikenleri olan, rastgele bir hayvanda şimdiye kadar bulduğumuz en tuhaf zırha sahip ve daha sonraki ankylosauruslarda görülen zırh aralığının çok dışında bir hayvan bu.”
Araştırmacılar dinozorun boyutlarını tam olarak belirleyecek kadar iskelet kalıntısına sahip değil lakin yaklaşık dört metre uzunluğunda, bir metre yüksekliğinde ve yaklaşık iki ton yükünde olduğunu varsayım ediyorlar.
Prof. Maidment’e göre bu keşif, ankylosaurusların Jura olarak bilinen daha evvelki bir dinozor devrinde detaylı bir zırhla başlayıp on milyonlarca yıl içinde evrimleşerek daha kolay ve muhtemelen daha fonksiyonel hale gelme mümkünlüğünü artırıyor.
“Tahminimize nazaran, tahminen de bu dikenler aslında korkutma hedefiyle teşhir için kullanılıyordu ve lakin Kretase devrinin daha sonraki evrelerinde, dev çenelere sahip devasa dinozorları görmeye başladığımızda, bu teşhir hedefli yapıları zırh olarak kullanmaya gereksinim duydular.”
Dinozor kalıntısı, Fas’ın Boulemane kasabasında bir çiftçi tarafından bulundu.
Bu Afrika kıtasında bulunan birinci ankylosaurus.
Prof. Butler fosilleri ilk gördüğü anı şöyle anlatıyor:
“Tüylerimi diken diken eden çok şaşırtan bir andı, tahminen de mesleğimdeki en heyecan verici andı. Bu hayvanın hayal ettiğimizden çok daha tuhaf olduğunu anlamak için elimizde gereğince kalıntı vardı.”
Araştırmaya katılan Faslı takımın başında bulunan Sidi Muhammed Bin Abdullah Üniversitesi’nden Prof. Driss Ouarhache, “Bu çalışma Fas biliminin ilerlemesine yardımcı oluyor. Daha evvel hiç bu türlü dinozorlar görmemiştik ve bu bölgenin sunabileceği daha çok şey var” dedi.
Araştırma Nature mecmuasında yayınlandı.
