Romatizma; eklemler, kaslar, kemikler, yumuşak dokular ve bağ dokusu olmak üzere çoğunlukla kas-iskelet sistemini tutan; ağrı, şişlik, kızarıklık, ısı artışı yahut işlev kaybına yol açan akut ya da kronik ağrılı durumlara verilen genel isimdir. Romatizmal hastalıklar dendiğinde akut yahut kronik, iltihaplı yahut iltihaplı olmayan, bölgesel yahut yaygın, eklem yahut eklem dışı doku tutulumu yapan olmak üzere birbirinden farklı 200’den fazla hastalığı içerir.
Romatizmal hastalıklar kıymetli iş gücü kaybına yol açar, hayat kalitesini bozar, geriye döndürülemeyen sekel bırakabilir, hatta kimi romatizmal hastalıklar erken tanısı ve uygun tedavisi yapılmadığında hastayı mevte kadar götürebilir.
Romatizmal hastalıklar ekseriyetle genetik, çevresel ve hormonal faktörlerin etken olduğu ve çoğunlukla bağışıklık sistemi bozuklukları ile ortaya çıkan hastalıklar kümesidir. Çoğunlukla eklemler, kaslar, kemikler ve yumuşak dokular başta olmak üzere kas-iskelet sistemini meblağ; lakin birtakım romatizmal hastalıklar cilt, teneffüs sistemi, sirkülasyon sistemi, göz, böbrek, barsak, hudut sistemi, üriner sistem ve gibisi başka doku ve organları da tutabilir.
Diğer birçok hastalıkta olduğu üzere romatizmal hastalıklarda da erken teşhis ve tedavi kıymetlidir. Eskiye nazaran teşhis ve tedavide çok kıymetli gelişmeler sağlanmıştır. Son birkaç dekadda bilimin sayesinde erken teşhis ve tedavi seçenekleri çok artmıştır. Evvelden hastalığın tam tedavisi, ilerlemesinin durdurulması yahut en azından kısmi güzelleşme sağlanması çok zordu, günümüzde artık hastalığın tam uygunlaşması yahut en azından ilerlemesinin durdurulması hedeflenmektedir. Semptomatik yahut palyatif tedaviden öte gayeye yönelik tedaviler geliştirilmiştir. Bununla birlikte kimi hastalıklarda teşhis ve tedavide hala zorluklar mevcuttur. Birçok romatizmal hastalığın başlangıcı, gidişatı, sonuçları ve doğal ki tedavileri de bireyden şahsa farklılık gösterir, bu nedenle birçok hastalıkta olduğu üzere romatizmal hastalıklarda yaklaşım da hastalığa ve daha da kıymetlisi hastaya özel olmalıdır.
Romatizmal hastalıklarla ilgili teşhis ve tedavi zorluklar, baş karışıklıkları, bilim dışı tedavi teknikleri, doktor ve uzman olmayanların yasal olmadığı halde yaptıkları yanlış uygulamalar hastalarda yanlış teşhis ve tedavilere yol açmakta, vakit kayıplarına yol açarak erken ve hakikat teşhis ve tedavi fırsatının kaçmasına yol açmaktadır. Erken ve yanlışsız teşhis, hastaya ve hastalığa en uygun tedavi ve takibi en değerli konudur
Romatizmal şikâyetler ya da kas-iskelet sistemi problemleri ile karşılaşıldığında erkenden uzmanına başvurmakta büyük fayda vardır.
En sık romatizma belirtileri nelerdir?
Eklem yahut başka kas iskelet sistemi yapılarında ağrı
Eklem yahut yumuşak dokularda şişlik
Eklem yahut etrafında tutukluk/katılık
Eklemlerde sıcaklık-ısı artışı
Eklem yahut etrafında kızarıklık-renk değişikliği
Eklem ve başka yapılarda işlev kaybı, hareket zorluğu
Diğer organlarla ilgili şikayetler (Cilt, mukoza, göz, solunum-dolaşım sistemi, hudut sistemi, böbrek, barsak…)
Ateş, halsizlik, güçsüzlük, yorgunluk, yaygın ağrı, iştahsızlık, kilo kaybı, sabah tutukluğu ve gibisi genel şikâyetler.
En sık görülen romatizmal hastalıklar hangileridir?
Kireçlenme (Artroz)
Yumuşak doku romatizmaları (Fibromyalji, bel, boyun, sırt ağrıları)
Romatoid artrit
Spondiloartropatiler ve ankilozan spondilit
Vaskülitler ve Behçet hastalığı
Gut Hastalığı (ve öbür kristal artropatiler)
Ailevi Akdeniz ateşi
Akut eklem romatizması
Reaktif artritler
İnfeksiyöz artritler
Bağ dokusu hastalıkları (SLE, polimiyozit-dermatomiyozit, skleroderma, miks bağ dokusu hastalığı)
Çocukluk çağı romatizmal hastalıkları
Bursit, tendinit, fasiit…
Romatizmal hastalıklarda hangi tedaviler uygulanır?
İlaç tedavileri (ağrı kesiciler, antienflamatuarlar, steroidler, immünsupresifler, biyolojik casuslar..)
Fizik tedavi ve rehabilitasyon, idmanlar, kaplıca tedavisi (bazılarında)…
İş-uğraşı tedavisi
Bazı romatizmal hastalıklarda beslenmenin düzenlenmesi
Tutulan organ yahut sistemlerle ilgili ek tedaviler
