İnsan psikopatolojilerini belirleyen en kıymetli etken katılıktır, çok seçenekli düşünmek her vakit yaşamsal bir kurtarıcı olmakta…
KATILIK NEDİR? NASIL ÇOK SEÇENEKLİ DÜŞÜNECEĞİZ?
İnsanlık tarihinin başlarına kadar uzayan ve günümüze gelen süreçte ruhsal sorunlar farklı cins ve biçimlerde ortaya çıkmıştır. Gündelik hayatın akışında güçlü olarak tabir edilen beşerler; en sert yapıda olan, otorite kurabilen, sonları çok keskin olan, halinden ödün vermeyen şahıslar olarak tasvir edilebilir. Biz bu duruma kısaca katılık, sabitlik, besbelli bir ön kabulle hareket etmek de diyebiliriz.
Farz edelim hoşnut olmadığınız bir durum yaşıyorsunuz örneğin; paha verdiğiniz bir insanın apansız değiştiğini ve bu durumunun sizi çok üzdüğünü düşünelim. Bunun nedenini de kendinize bağladığınızı, öz kıymetinizle alakalı bir sorunun içinde kendinizi bulduğunuzu hayal edin…
Hissettiğiniz şey mütemadiyen karşı tarafa karşı bir öfke yahut kendinize yönelttiğiniz suçlamalar olacaktır.
Bu noktada tek bir fikir kalıbı içerisinde ve kendinizi o kanıyı desteklerken, başka tüm seçenekleri yok sayarken bulabilirsiniz. Yani o insanın değişmesini şahsi algıladığınızdan karşı taraf için farklı bir ön kabul geliştiremeyebilirsiniz. Ya da kendiniz için…
İnanılmış olan o niyet kalıbı bir bireye karşı -kendinize de olabilir- %100 oranında öfke barındırır. İşte bu noktada Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ekolünün temelini oluşturan çok seçenekli düşünme yeteceğiniz devreye girerse katı niyetten sıyrılıp hissettiği o ağır his yoğunluğunu (örn:öfke) bölebilirsiniz.
Tıpkı örnek üzerinde çok seçenekli düşünerek ilerleyelim; paha verdiğiniz kişinin değişimini kabul de edebilirdiniz ya da bunun çok doğal bir süreç olduğunu ömrünün başkalaştığını, değer sıralamasının değiştiğini, ağır bir periyotta olduğunu… Kısaca bu durumda düşünülecek öteki opsiyonları da devreye koyarsanız birden teğe o %100 lük öfkenin bölündüğünü fark edeceksiniz…
Unutulmamalıdır ki; ömürde salt siyah ya da beyaz yoktur. İstikrarda olabilmek iki uçtan birini seçmek zorunda hissetmemektir. Karşılaştığımız tüm meselelerinin nedeni, sorumlusu, hatalısı ya da mağduru olarak hissetmemek elzemdir. Katılık beraberinde birçok şeyi kişiselleştirmeyi getirmekte, bir insanın reddedilmesi ile bir olayın reddinin tıpkı şey olmadığını manalandırmak sağlıklı yaşamak için olmazsa olmazlardandır.
Sevgilerimle…
