Sedef hastalığı cilt hücrelerinin süratli bir biçimde birikmesiyle sonuçlanan kronik bir otoimmün hastalıktır. Bu süratli birikme cilt yüzeyinde pullanma gibisi manzaraya yol açar.
Pullanmalar etrafında kızarıklık ve iltihaplanma hayli yaygındır. Tipik sedef hastalığı yaraları kırmızı kabarık bir doku üstünde yükselen beyaz-gri pullar halindedir. Birtakım durumlarda bu pullar çatlaklar oluşturur ve kanamaya neden olabilir.
Sedef hastalığı temel olarak cildin kendini muhafaza döngüsünün hızlanmasıyla oluşur. Olağanda cilt hücreleri cildin derinine gerçek büyür. Yavaş yavaş yüzeye çıkarlar. Ömürlerini tamamladıktan sonra da dökülürler. Bu cilt hücrelerinin her ay yaşadıkları döngüdür.
Sedef hastalığı olan insanlarda ise bu süreç birkaç gün içinde tamamlanır. Cilt hücreleri dökülmeye vakit bulamaz. Bu süratli yenilenme sonucu cilt hücreleri üst üste binmeye başlar. Bu yaralar tipik olarak dirsek ve diz üzere eklemlerde meydana gelir fakat vücudun
El
Ayak
Boyun
Saçlı deri
Yüz üzere kısımlarında da görülebilir.
Sedef az olarak tırnak, ağız ve genital bölgeleri de tutabilir. Araştırmalara nazaran sedef hastalığı bulunan hastalar ek olarak kimi ortak rahatsızlıklar da yaşamaktadırlar. Bunlar arasında
Tip2 diyabet
İnflamatuar bağırsak hastalıkları
Kalp rahatsızlıkları
Psöriatik artrit
Anksiyete
Depresyon bulunmaktadır.
Sedef hastalığının çeşitleri nelerdir ?
Sedef hastalığının toplamda 5 tipi bulunmaktadır.
Plak tipi sedef hastalığı
Sedef hastalığının en sık görülen formudur. Cildin makul alanlarında kabarık, irinli beyaz-gri sedefli pullarla birlikte olan kırmızı lezyonlar bulunur. Bu lezyonlar çoğunlukla dirsekler, dizler ve saçlı deride bulunur.
Gutat tip sedef hastalığı
Gutat tip sedef, çocukluk çağında daha sık olarak görülür. Küçük pembe noktalar halinde lezyonları vardır. Gutat tip sedef hastalığının lezyonları ekseriyetle göğüs kafesinde, ön kol ve uyluk bölgesinde görülür. Bu küçük noktacıklar plak tipi sedef hastalığındaki lezyonların küçültülmüş yahut kalınlaşmış halidir.
Püstüler tip sedef hastalığı
Genelde erişkinlerde görülür. Etrafı kızarmış deri kısımlarının ortasında beyaz, iltihapsız, sıvı dolu beyaz baloncuklar görülür. Genelde bedenin küçük kısımlarında bulunur. Ellerde ve ayaklarda sıklıkla görülür fakat bedenin geneline de yayılabilir.
İnvers tip sedef hastalığı
Çoğunlukla deri kıvrımlarının olduğu bölgelerde meydana gelir. Genital bölgede, göğüs altında, koltukaltı ve kasıklarda görülür. Parlak ve kırmızı renkte hudutları düzgün lezyonlardır.
Eritrodermik tip sedef hastalığı
Eritrodermik tip sedef hastalığı önemli ve epeyce az görülen bir tiptir.
Bu tipteki sedef hastalığında tıpkı anda bedenin çok geniş alanları fiyat. Cilt tamamiyle güneş yanığına uğramış üzeredir. Pullar geniş bir biçimde gelişir. Eritrodermik tip sedef hastalığına sahip bireyler önemli enfeksiyonlara karşı risk altındadır. Ölümcül olabilen bir tiptir. Süratli bir biçimde tedavi edilmesi gerekir.
Sedef hastalığının belirtileri nelerdir ?
Sedef hastalığının belirtileri şahıstan şahsa değişmekle bir arada sedefin tipine de bağlıdır. Sedeften etkilenen alanların büyüklüğü toplu iğne başından bedenin tamamını kaplayacak boyuta kadar değişebilir. Plak tipi sedef hastalığının en sık görülen belirtileri
Kırmızı, kabarık, iltihaplı cilt alanları
Bu alanların üstünde beyaz-grimsi lekeler
Kuru ciltte çatlaklar ve kanamalar
Lezyonlar etrafında ağrı
Kaşıntı ve yanma hissi
Ağrılı eklemler
Tüm sedef hastaları bu belirtileri bulundurmaz. Hastalar sahip oldukları sedef hastalığı tipine nazaran belirtiler verirler.
Sedef hastalığı bulunan beşerler belirtilerini döngüler halinde geçirirler. Yani hastalığın alevlendiği ve bulguların azaldığı devirler bulunmaktadır. Alevlenme periyotları tetiği çeken faktörlerin varlığına bağlıdır.
Sedef hastalığı bulaşıcı değildir. Şahıstan şahsa cilt teması ile geçmez. Lakin insanların birçok sedef hastalığının bulaşıcı olduğunu düşünmektedir. İnsanları bu bahiste eğitmek hastalıkla gayrette değerli bir yere sahiptir.
Sedef hastalığı neden olur ?
Doktorların sedef hastalığının neden geliştiğine dair bir bilgisi bulunmamaktadır. Lakin araştırmalara nazaran genetik ve immün sistem hastalığın oluşmasında değerli bir rol oynamaktadır.
İmmün sistem
Sedef hastalığı bir otoimmün rahatsızlıktır. Yani beden kendi hücrelerine saldırmaktadır. T hücreleri cilt hücrelerine kazara saldırarak sedefe neden olmaktadır.
Normalde T hücreleri bakteriler ve öbür enfeksiyonlarla savaşmak için farklılaşmışlardır. Lakin sedef hastası şahıslarda bu hücrelerin cilt hücrelerine kusurlu bir biçimde saldırması sonucu çok üretim ve pulluluk meydana gelir.
Genetik
Bazı beşerler genetik olarak sedef hastalığına daha yatkınlardır. Örneğin ailesinde sedef hastalığı olan bireyle için risk 2.5-3 kat artmıştır.
Sedef hastalığı tanısı nasıl konulur?
Fizik muayenede var olan lezyonların incelenmesi sonucu sedef tanısı konulabilir. Muayene sırasında bedendeki tüm lezyonlar incelenmelidir.
Eğer lezyondan teşhis konulamadıysa yahut teşhis kesinleştirilmek isteniyorsa cilt biyopsisi yapılabilir. Cilt biyopisisi bölgesel uyuşturucu uygulanarak yapılan küçük bir süreçtir. Endişelenmenize gerek yoktur. Hekiminizin tavsiyelerine uymanız kafidir.
