Şeker Hastalığı Nedir?

İnsulin pankreastan salgılanan ve kan şekerini düşüren tek hormondur. İşte bu

hormonun pankreastan çok yetersiz salgılanması yahut hiç salgılanmaması halinde ortaya

çıkan şeker hastalığına tip I diabet denir. Tip I diabet çocuklarda görülebildiği gibi

erişkinlerde de görülebilir. Hastalığın ortaya çıkmasında genetik eğilim değerlidir. Bağışıklık

sistemi bozukluğu da hastalığı ortaya çıkaran bir diğer değerli etkendir. Bağışıklık sistemimiz

(immun sistem) bedenimize ziyan vermeye çalışan bakteri-virüs üzere mikroplar ile alerji

yapıcı yahut kansere yol açabilecek ziyanlı moleküllere karşı gayret halinde olan bir

sistemdir. Bağışıklık sistemimizin gücü sayesinde sağlıklı kalırız. Bu sistemin bozulup kendi

vücut dokularını düşman kabul etmesi halinde o vakit organizma kendine ziyan vermeye

başlar. Buna “otoimmun bozukluk“ denir. Otoimmun bozukluğu cephedeki askerin dost

kuvvetleri düşmanla karıştırarak silahı düşmana değil de dost kuvvetlere çevirmesine

benzetebiliriz. Tip I şeker hastalığında da bu türlü bir bozukluk sonucu amacını şaşıran

bağışıklık sistemi faaliyetleri pankreastan insulin salgılayan “ beta ” hücrelerini hasara uğratır

veya büsbütün tahrip eder. Böylece kanda şekeri düşürmek üzere salgılanması gereken

insulin ya çok az salgılanır ya da hiç salgılanmaz ve kan şekeri düşürülemez. Genetik eğilimin

yanı sıra kimi virüsler bağışıklık sisteminin bozulmasını tetikleyebilirler. Tip II diabetin

özelliği ise insulin salgısının yetersiz olmasından fazla insulinin tesirini göstermesine karşı

vücutta direnç gelişmesidir (aşırı kilo buna örnektir). Tip I diabetin kesin tedavisi bu gün için

yoktur. Mevzuyu yeterli bilen bir uzman tabibin idaresinde hastanın tedaviye ve diabetli

yaşama gereken ahengi sağlaması halinde uzun ve kaliteli hayat mümkündür. Susuzluk hissi,

sık idrara çıkmak, çok acıkmak, kilo kaybı, halsizlik, görmede bulanıklık üzere belirtiler

hastanın birinci şikayetleridir. Tip I şeker hastalığına yol açan birtakım risk faktörleri vardır. Örneğin

ailesinde her hangi bir şahısta tip I diabet olan şahısta tip I şeker hastalığı riski artar. Bebeklerde

erken inek sütüne başlamak tip I diabet riskine davetiye çıkarabilir. Bebeğin diyetine tahılı

çok erken eklemek de tip I diabet riski yaratabilir. Annelik yaşının çok erken olması, bebeğin

sarılıkla doğması, doğumdan sonra bebekte teneffüs yolu enfeksiyonu ortaya çıkması

(özellikle virüs enfeksiyonu) tip I diabet riski yaratan başka faktörlerdir. Annenin gebeliğinde

preeklampsi geçirmesi de tip I diabet riski bakımından bebek için çok değerlidir (

preeklampside gebeliğin 20. haftasından sonra yüksek tansiyon ortaya çıkar , idrarla protein

kaybı ile ödem ve sara nöbeti üzere kasılmalar olur. Hayati tehlike yaratabilir. Halk arasında

gebelik zehirlenmesi denir). Epstein-Barr virüsü, koksaki virüs, kızamık virüsü üzere bazı

virüsler ya bağışıklık sistemini bozarak (otoimmun bozukluk) ya da direkt pankreasa zarar

vererek insulin salgılayan beta hücrelerini tahrip ederler. Tedavisi düzgün gitmeyen tip I

diabet hastalarında kalp-kan damarları-böbrekler-sinir sistemi geri dönülmez hasara

uğrayabilir. Kan şekeri ne kadar düzgün giderse bu organ ve sistemler o kadar düzgün çalışır,

korkulan komplikasyonlar olmaz. Tedavisi düzgün gitmeyen hastalarda ilerleyici damar

sertliği , kontrola alınamayan tansiyon yüksekliği, kalp damarlarında tıkanma ve kalp krizi,

beyin damarlarında tıkanma ve inme (felç), ayaklardan başlayıp üstlere çıkan uyuşma-

karıncalanma- keçeleşme, bilhassa gece gelen dayanılmaz ayak ağrıları, ağrı ve ısı duyusu

kaybı, kabızlık yahut önü alınamayan gece ishalleri, kusma, idrar tutamama yahut idrar

yapamama, böbrek yetmezliği ve dializ zaruriliği, görme bozuklukları, erken gelen

katarakt, göz tansiyonu yüksekliği ve körlüğe götürebilen retina damarlarının hasarı, ayak-

bacak damarlarında daralma yahut tıkanma yüzünden gangren riski ve uzvun kesilme tehlikesi,

ayaklardan-genital bölgelerden eksik olmayan mantar enfeksiyonları, inatçı kaşıntılar, diş

çürükleri ve diş eti hastalıkları, işitme kaybı, kemiklerde zayıflama ve daha bir çok

komplikasyon kapıda bekler. Bu diabetli kişi bir bayan ve hamile ise hem kendisi hem bebeği

için olağandan daha çok gebelik ve doğum riskleri taşır. Tek tahlil diyete-tedaviye riayet

etmek ve diabetle barışık yaşamaya ahenk sağlayarak hayatını ona nazaran düzenlemektir. Böyle