Doç. Dr. Taha Can Tuman, hastalık hastası olarak da bilinen sıhhat anksiyetesi hakkında ihtarlarda bulundu.
Doç. Dr. Tuman, sağlık anksiyetesinin rastgele bir bedensel hastalığı bulunmadığı halde ya da bedensel bir hastalığı olsa bile bununla orantısız olarak, kişinin önemli bir hastalığı olduğuna ya da olacağına dair daima telaş duyması olduğunu belirterek, “Sağlık anksiyetesi olanlar, bedensel duyumlara çok hassastır. Bedenlerini daima tararlar, en ufak bir belirtiye bile hassastırlar, bedensel duyumalar önemli bir hastalığın belirtisi üzere yorumlanır. Vücutlarındaki en küçük değişikliğin bile nedenini bilmek isterler. Sıhhatleri ile ilgili çok endişelenirler. Önemli bir hastalıkları olduğu korkusu yaşarlar. Hastalıkla ilgili fikirleri zihinlerinden atmakta zorlanırlar. Hastalığa yakalanma risklerinin yüksek olduğunu düşünürler. Sıhhatle ilgili tehdit algıları yüksektir. Hastalığa dayanamayacaklarını, baş edemeyeceklerini düşünürler” diye konuştu.
“FİZİKSEL BELİRTİLER DURUMUN VAHAMETİNİ ARTIRABİLİR “
Bu şahısların hasta olurlarsa sonucun felaket olacağını düşündüklerine dikkati çeken Doç. Dr. Tuman, şöyle devam etti:
“Bedenlerini zayıf, güçsüz olduğunu ve hastalıkla baş etme güçlerinin düşük olduğunu düşünürler. Terleme, titreme, çarpıntı, göğüs ağrısı, uyuşma, karıncalanma üzere olağan bedensel belirtiler felaketleştirilir. Hastalıkla ilgili fikirler zihinlerini çok fazla meşgul ettiği için dikkatlerini günlük aktivitelere vermekte zorlanırlar. Etraflarındaki şahıslar tarafından ‘hastalık hastası’ olarak isimlendirilebilirler. Önemli bir hastalığı olursa her şeyin biteceğini düşünürler. Bir hastalıktan bahsedildiğinde, kendilerinde de olduğunu düşünebilirler. Sıhhat telaşı ile baş etmek için geliştirmiş oldukları uygunsuz ve fonksiyonsuz baş etme davranışları, sıhhatle ilgili tasaların daha da artmasına neden olur. Sık analiz ve tetkik yaptırma, tabipten hasta olmadığına dair onay alma gereksinimi, internetten daima hastalık araştırma üzere fonksiyonsuz baş etme davranışları ve hastalıkla ilgili konuşmalardan ve hasta ziyaretlerinden kaçınma, hastaneye gitmek istememe üzere kaçınma davranışları sıhhat tasasını daha da artırır.”
“ÇOCUKLUKTAKİ ANNE BABA TAVRI RİSKİ ARTIRABİLİR”
Doç. Dr. Tuman, bu durumun altında yatan nedenleri şu biçimde açıkladı:
“Çocukluktaki anne baba tavırları, uzun müddet kronik hastalığı olan birisi ile birlikte yaşama, hasta rolünü benimseme, salgın devrindeki üzere tehdit algısını arttıracak dış etmenler, bilişsel olarak dayanıksız olduğunu, hastalık ile baş edemeyeceğini düşünme sıhhat anksiyetesinin gelişiminde rol oynar. Tedavide bedensel belirtilere çok odaklanmanın önlenmesi, dikkatin vücuttan etrafa yönlendirilmesi, beş duyu organına odaklanma üzere farkındalık antrenmanları, felaketleştirme ve başka bilişsel çarpıtmalara yönelik delil inceleme, alternatif niyet geliştirme üzere bilişsel müdahaleler, fonksiyonsuz ve uygunsuz davranışların ve kaçınma davranışlarının önlenmesi üzere bilişsel davranışçı teknikler kullanılabilir. Sıhhat anksiyetesi, hem kişinin ömür kalitesini, toplumsal, mesleksel ve ailevi fonksiyonelliğini olumsuz etkilemekte, hem de sıhhatle ilgili ferdî harcamalarda artışa, gereksiz analiz ve tetkik nedeniyle toplumsal güvenlik kurumları üzerinde mali yüke neden olmaktadır.”
