“Bir sinema izledim hayatım değişti” cümlesi size çok klişe gelebilir. Lakin sinemanın gücü psikologlar tarafından çoktan keşfedildi ve bir terapi metodu olarak uygulanmaya başladı.
Kaynak 1…
Kaynak 2…
Düşünsenize bir sorununuz ya da konuşmaya gereksiniminiz var. Psikologa gidiyorsunuz ve size 'Git şu sineması izleyip gel' diyor. Mükemmel bir şey değil mi?
Son vakitlerde sinemalar psikologlar tarafından bir terapi metodu olarak uygulanmaya başladı ve çok da işe yaradı. Bu sistemin ismine da Sinema Terapi dendi.
Sinema Terapi; sinemaların bireyler üzerinde oluşturduğu öfke, heyecan, endişe, sevinç, coşku ve aşk üzere hislerin açığa çıkması ile oluşmuştur. Psikolog tarafından bu duyguların işlenmesine, tahliline ve olumlu modelleme temellerine dayanan bir formüldür.
Bu formül birinci defa 1990'ların başında bir psikoloji profesörü olan Gary Solomon tarafından kullanılmıştır. Hatta kendisi bu hususta bir de kitap yazmıştır.
Sinema Sineması Reçetesi: Bu Sineması İzleyin ve Sabah Beni Arayın: Hayatın Problemlerini İyileştirmenize Yardımcı Olacak 200 Film
Film terapisini terapi seanslarında birinci uygulayanlar ise ABD’li psikiyatrist çift David Cambronne ve Jan Hasley olmuştur.
Gary Solomon yazdığı bu kitapta 200 sinemanın kıssasını, oyuncu takımını, terapide kullanılacak olan temaları kendi yorumları ile birlikte kaleme almış.
Peki süreç nasıl işliyor? Birinci olarak danışan psikologa gidiyor ve rahatsızlığına nazaran ona bir sinema listesi öneriliyor. O da bu sinemalardan birini seçip izliyor.
Mesela depresyon için 'Alone In The T-Shirt Zone' ve , 'Eraserhead' sinemaları var. Öz hürmet sorunu olanlara 'Billie Eliot', 'Forrest Gump', 'My Left Foot', 'Rain Man' sinemaları öneriliyor.
İlişkilerdeki çatışmalar içinse 'The Accidental Tourist', 'The War of the Roses' ve 'He Said, She Said' örneklerini verebiliriz.
Danışan sineması meskende ya da sinemada izleyebilir. Yalnız olmayı ya da bir arkadaşının ona eşlik etmesini tercih edebilir. Hatta terapistle birlikte izlemek bile mümkün. Buna terapist ve danışan duruma nazaran birlikte karar veriyor.
Hatta izlerken kimi notlar almak çok işe yarıyormuş.
Elbette danışanın izleyeceği sineması terapistin de daha evvelden izlemiş olması gerekiyor. Böylelikle bir sonraki seansta sinema üzerine konuşuluyor ve asıl Sinema Terapi süreci başlıyor.
Terapist danışana sinemayla ilgili sorular sormaya başlıyor: Sinemada en çok hangi karakteri sevdin, sevmediğin bir karakter oldu mu ve sebebi nedir? Sinemadaki temel sorun neydi ve nasıl çözüldü, sonunu beğendin mi, ne olsa bu son değişirdi?
Böylece Sinema Terapi Identifikasyon, Katharsis ve Insight halinde 3 kademede gerçekleşiyor.
1. Identifikasyon (özdeşleşme): Danışanın sinemadaki karakter/karakterlerle kendisi ortasındaki benzerlikleri görmesi yahut hissetmesidir. Karakterin davranışlarını ve fikirlerini inceleyerek kendi davranış ve sonuçlarını incelemeye başlamasına aracılık etmektedir.
2.Katharsis (İç boşaltma): Danışanın emsal sorunu yaşayan ve benzeri hisleri hisseden karakterin/karakterlerin gözlenmesi sonucu hastanın bastırdığı, farketmediği hislerinin ve iç çatışmalarının ortaya çıkması (katharsis) ve böylelikle rahatlama ve arınmanın sağlanmasıdır.
3. İnsight (İçgörü): Özdeşim kurulan karakter/karakterlerin his ve davranışlarına, yaşadıkları sorunlara ve sorunları çözüş hallerine bakarak (kişilerin kendi travmaları ve çelişkileri ile yüzleştiklerini görmek), kendi omurundaki bağlantılı durumların tahlilinde farkındalık kazanması (hastanın duyduğu yetersizlik, suçluluk ve utanç hislerinin azalması) ve misal yollara başvurması.
Psikiyatrist Fuat Ulus'a nazaran sinema seyrederken; izleyen kişi sinemadaki olay ve karakterlere ulaşmakta, karakterlerle özdeşleşerek (identifikasyon) ya algılamakta ya da reddetmekte. Farkında olmadan karakterlerin de yerine geçmekte.
Film bittiğinde ise öğrendiklerimizle öfke, huzursuzluğumuz ve depresyonumuz da hafiflemeye başlamaktadır. Ulus kaliteli bir psikolog elinde filmlerin bir ilaç kadar etki edebileceğini de öne sürüyor.
Oldukça tesirli olan yol yurt dışında ve ülkemizde sıkça kullanılıyor. Pekala siz ne düşünüyorsunuz, sinemanın düzgünleştirici bir istikameti olduğuna katılıyor musunuz?
