Siyatik nedir? Siyatik nasıl tedavi edilir? Siyatik belirtileri nelerdir? Siyatik nedenleri nelerdir? Siyatik hastaları nelere dikkat etmelidir?
Siyatik Nedir?
Siyatik hudut, belin son omurlarından (4. ve 5. omur) çıkan hududa denir. Bu hudut kalçadan, diz ve ayak gerisinden ayakaltına gelen bir sinirdir. Hududun çıkış yeri bel bölgesidir. Hudut, kalça yahut dizin art bölgesinde sıkışmış, hasara uğramışsa buna siyatik denir.
Siyatik, uzunluklu boyunca ağrıya yol açar. Kalça, diz ve ayak bileğinde ağrıya neden olur. Siyatik ağrısı genelde yanıcı ve elektrik çarpar şeklinde bir ağrıdır. Bazen şiddetli ağrılarla bir arada güç kayıplarına, yürümede zorluğa yol açabilir.
Siyatik sonun hasarları yalnızca bel fıtığıyla bağlı değildir, kalça bölgesinde hudut sıkışmasıyla ya da enjeksiyonların kusurlu yapılmasına bağlı olarak siyatik hudut zedelenmesiyle ilgili siyatik ağrılar olabilir.
Siyatikte tip belirlendikten sonra tedavi ona nazaran uygulanır.
Siyatiğin Belirtileri Nelerdir?
Siyatik, kalça bölgesinde bası oluşmasına denir. Siyatik ağrısı genelde yayılan bir ağrıya yol açar. Beraberinde:
- Hissizlik,
- Uyuşma,
- İlerleyen basamaklarda güçsüzlük, hatta düşük ayak denilen ayak sürükleme kademesine kadar gelebilir. Bu olay yalnızca ikincil olarak zedelenmelerde görülmektedir.
Beraberinde kalça bölgesindeki kalçanın ortasında hudut sıkışmasıyla birlikte yahut diz bölgesinde kemiklerin baskısına bağlı olarak alt tarafa yayılan ağrıya, uyuşmaya neden olabilir. Siyatik, yürümeyi engelleyebilecek kadar ilerleyen patolojilere de yol açabilir.
Siyatik, şayet uzun müddet devam ederse yani müzminleşirse bacak, baldır kaslarında incelme, kısalma gibi belirtilerde verebilir.
Siyatiğin Nedenleri Nelerdir?
Siyatiğin nedenleri üç kümede incelenebilir. Birinci bölge, bel bölgesinden çıkan hududun basıya uğramasına bağlıdır. Bel bölgesinde, siyatik hudut basıya uğradığında yayılan ağrıya neden olur yani bel fıtığıyla tıpkı duruma yol açar.
Siyatik, kalça kaslarındaki hududun zedelenmesine bağlı ortaya çıkabilir. Dizin art tarafında bir travma aldığında, çarpma, düşme meydana geldiğinde siyatik ağrısına yol açar.
Siyatik hudut, ayakaltına kadar geldiği için rastgele bir yerdeki zedelenme siyatikle birebir tabloya neden olur.
Enjeksiyon zedelenmesi ağır olduğunda birinci olarak oradaki ödemi azaltmak için soğuk tedavi uygulanması gerekir. Öteki nedenlerde ise sıcak uygulama daha yararlıdır. Duruma nazaran tedavi değişkenlik gösterir.
Özetleyecek olursak:
- Ters,
- Ani hareket yapmak,
- Ağır kaldırmak,
- Aşırı kilo almak siyatiğe neden olur.
Siyatik Nasıl Teşhis Edilir?
Siyatiğin teşhisinde öncelikle hasta muayene edilerek kıymetlendirilmesi yapılır. Bu değerlendirmede kas lokomotor sisteminin gücünü, kasların gücünde rastgele bir azalma olup olmadığına, reflekslerde rastgele bir değişiklik olup olmadığı test edilir.
Muayenenin dışında birtakım laboratuvar sistemleri teşhis koymada yardımcı bir etkendir. Son yıllarda MR sistemi siyatik sonun hangi düzeyde bası altında göstermede son derece yardımcı olur. MR’ın dışında bilgisayarlı tomografi ya da direkt grafi üzere sistemlerden de faydalanılmaktadır.
Siyatik Ağrısı Hangi Ağrılarla Karıştırılabilir?
Siyatik ağrısı, siyatik hududunun geçtiği bölgelerdeki ağrılarla karıştırılabilir. Hudut, kalça, diz ve ayak bileğinden geçtiği için dizle ilgili kireçlenmeler, menüsküs yırtıklarıyla karıştırılabilir. Beraberinde kalçada kireçlenme ağırsa, kalçada rastgele bir zedelenme bulunuyorsa bu siyatik hududa baskı yapabileceğinden ötürü siyatik hudut ağrısıyla karışabilir.
Bel fıtığı yahut bel sorunları o bölgede lokalize mi, yoksa alt tarafta mı daha lokalize bunu belirlemek için EMG tetkiki yapılarak karışım engellenmiş olur. Ağır olarak kas spazmı, kramp tarzı ağrılar olduğunda bu durum siyatik ağrılarıyla emsal ağrılar yapabilmektedir.
Siyatik Kimlerde Görülür?
Siyatik, kalça bölgesinde ağır olduğundan ötürü daha çok oturarak çalışanlarda, sabit konumda kalanlarda yahut oturma konumunda kalça bölgelerinde çok yük binen şahıslarda görülür. Bu nedenle kilo artışı olduğu devirlerde dikkat edilmeli ve sık sık konum değişikliğine gidilmelidir. Bunların yanı sıra oturulan bölgeye yumuşak destekleyiciler kullanmak gerekir.
Sert yer, birebir konumda kalmak, ayak bileğinin birebir konumda kalması siyatiği tetikler. Bu yüzden sık sık konum değişimi gerekir, beraberinde de bel, sırt ve kalça dayanağı kullanmak gerekir.
Siyatik görülebilen bireyler:
- Obez bireylerde,
- Günlük hareketleri yanlış yapanlarda,
- Aşırı spor yapanlarda,
- Aşırı tartı taşıyanlarda,
- Ters hareket yapanlarda görülebilir.
Siyatik Hastaları Nelere Dikkat Etmelidir?
Siyatik hastaları bilhassa bel zorlayıcı, ağır kaldırma, ani ve aksi hareketler yapma üzere durumlarda çok dikkatli olmalıdır. Zira zorlama siyatik sonun üzerindeki basının artmasına ve bu basının artması da hastalığın ilerlemesine neden olmaktadır.
Kişinin verilen tedaviye harfiyen uyması gerekir. Zira tedavi gerçek yapılmadığı halde hastada, ileri devirlerde bacakta güç kaybı yani hafif felç üzere belirtilere sebep olmaktadır.
Ayakta iş yaparken bir ayağımızın altına tabure koymalıyız. Yatarken sırtüstü değil yan yatıp, dizlerimizi karnımıza hakikat çekmeliyiz. Oturarak çalışırken ayaklarımızın altına bir yükselti koymalıyız. Oturarak çalışırken ortopedik sandalyeler kullanmalıyız. Bel çukurluğu olan kısma yastıkla dayanak koymalıyız. Yer paklığı dizler bükülerek ve çömelerek yapılmalı.
