20 yaşın altındaki şahıslarda ender olmakla birlikte her yaştan beşerde görülebilen sjögren sendromu, otoimmün bir rahatsızlıktır. Otoimmün rahatsızlıklarda, bedenin savunma sistemi kendisiyle yüzleşerek faaliyet göstermektedir.
Bağışıklık sistemi, bedenin yabancı unsurlara karşı doğal savunma halidir. Düzgün çalışmayan bağışıklık sistemi, beden hücreleri ve antijenlerini birbirinden ayırma kabiliyetini de kaybetmektedir.
Sjögren sendromu iki formda ortaya çıkabilmektedir. Birincil Sjögren Sendromu, tek başına görülmekte ve öbür hastalıklarla hiçbir teması bulunmamaktadır. İkincil Sjögren Sendromu; lupus, polimiyozit, romatoid artrit üzere birtakım enflamatuar romatizmal hastalıklarla baş göstermektedir. Bayanlarda daha yaygın olan sjögren sendromunda,10 hastadan 9’u bayandır.
Peki, Sjögren sendromu nedir, belirtileri nelerdir? Sjögren sendromu tedavisi var mı?
SJÖGREN SENDROMU NEDİR?
Sjögren sendromu, ekseriyetle kendini göz ve ağız kuruluğuyla belirli eden bir bağışıklık sistemi rahatsızlığıdır. İnsan bedenini mikroplardan koruyan beyaz kan hücrelerinin, bedeni nemlendiren bezlere saldırması sonucunda bu bezler gözyaşı ve tükürük üretemez hale gelmektedir.
Sjögren sendromu nedeniyle akciğer, böbrek, sonlar, karaciğer, tiroit bezi, beyin ve eklemlerde iltihap ortaya çıkabileceğinden ciddiye alınması gereken bir hastalıktır.
SJÖGREN SENDROMU BELİRTİLERİ NELERDİR?
Ağız kuruluğu: Sjögren sendromlu hastalarda olağandan daha az tükürük üretildiğinden çiğneme, yutma ve konuşmada zorlanırlar. Bu durum tat alma hissini da azaltabilmektedir.
Kuru gözler: Kuru ve kumlu üzere hissedilen gözlerde yanma ve kızarıklık olabilmektedir. Uyurken göz etrafında çok çapak birikebilir ve gözler güneş ışığına daha hassas hale gelebilmektedir. Sjögren sendromu tedavi edilmediğinde, gözlerde kör noktalara ve kornea ülserine (göz küresinin dış kısmına sarılmış) neden olabilmektedir. Nadiren de olsa bu durum görme kaybı yaşanabilmektedir.
Şişmiş tükürük bezleri: Şişen tükürük bezlerine ateş yükselmesi de eşlik edebilmektedir. Sjögren sendromu hastalarının yarısında şişmiş bezler görülmektedir.
Diş çürüğü: Bu durum, ağız kuruluğunun neden olduğu bir problemdir. Tükürükte bulunan bakterisidal unsurlar (enzimler) bakterilerle savaşmaktadır. Böylelikle diş çürümesine karşı hami vazifesi bulunmaktadır. Tükürük azaldığında, daha az enzim üretileceğinden diş çürümesi daha kolay gerçekleşmektedir.
Ağızda mantar enfeksiyonu: Ağız kuruluğu olan birden fazla şahısta, ağızda yanma ve kızarıklık meydana gelmektedir. Bu sorun, ağızda Candida ismi verilen küçük bir mantardan kaynaklanmaktadır.
Burun, boğaz ve akciğerlerde kurutma: Kuru öksürük ses kısıklığına, koku duyusunun azalmasına ve burun kanamasına neden olabilmektedir. Yaşanan bu kuruluk nedeniyle zatürre, bronşit ve kulak sorunları meydana gelebilmektedir.
Kuru vajina: Sjögren sendromu, kuruluktan ötürü vajinada ağrı ve tahrişe neden olabileceğinden bayan için cinsel münasebet, acılı bir durum haline gelebilmektedir.
Yorgunluk: Hastalığın kendisi nedeniyle ortaya çıkabilmekte yahut kronik hastalığın neden olduğu fizikî ve duygusal gerilimin bir sonucu olarak gelişebilmektedir.
SJÖGREN SENDROMU TEDAVİSİ VAR MI?
Sjögren sendromunda uzun periyodik bir tedavi planlamasına muhtaçlık duyulmaktadır. Hidroksiklorasin içeren ilaç, hastalığın tedavisinde tesirlidir. Başlangıçta sıtma tedavisinde otoimmün mekanizmayı ve kendi beden hücrelerini yok etmek için kullanılan bu ilaç kas ve eklem ağrısı için epeyce tesirlidir.
Ağız kuruluğunu hafifletmek için tükürük salgısını artıran ilaçlar da bulunmaktadır. Hassas dişler için uygun diş macunu, gargara, pastil ve sakız önerilmektedir. Yapay gözyaşı damlaları yahut jeller ile göz kuruluğu önlenebilmektedir. Kornea hasarı varsa, göz tabibi tarafından diğer prosedürler uygulanabilir.
