30 Temmuz’da TBMM Genel Konseyinde kabul edilen ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından onaylanan sahipsiz hayvanlara yönelik düzenlemeler içeren kanun Resmi Gazete’de yayımlandı. Kamuoyunun yakından rakip ettiği sokak hayvanları kanunu unsurları de Resmi Gazete’de yer aldı. Kanunun 5. unsurunda, 5199 sayılı Kanunun İkinci Kısım Dördüncü Kısım başlığında yer alan “Öldürülmesi” ibaresi “Ötanazisi” biçiminde ve 13 üncü hususunun başlığı “Hayvanların ötanazisi” formunda değiştirilmiştir.” ibaresi yer aldı. İşte, detaylar.
SOKAK HAYVANLARI YASASI YÜRÜRLÜĞE GİRDİ Mİ?
Sahipsiz hayvanlara yönelik düzenlemeler içeren Hayvanları Müdafaa Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete’de yayımlandı
İnsan ile hayvanların hayatı ve sıhhati için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları denetim edilemeyen, bulaşıcı yahut tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olan hayvanlara, Veteriner Hizmetleri, Bitki Sıhhati, Besin ve Yem Kanunu’nun 9. hususundaki kararlar uygulanacak.
Belediyeler, 31 Aralık 2028’e kadar hayvan bakımevleri kurmak ve rehabilitasyon süreçlerini gerçekleştirmek için katılaşmış en son bütçe gelirlerinin binde 5’ini; büyükşehir belediyeleri binde 3’ünü kaynak olarak aktaracak, belediyelerce bu oranların üzerinde yapılan harcamaların yüzde 40’ı Hazine ve Maliye Bakanlığınca belediyeye aktarılacak.
Yükümlülüklerini yerine getirmeyen belediye yetkililerine 6 aydan 2 yıla kadar mahpus cezası verilecek, sahipli hayvanlarını terk edenlere yönelik idari para cezası 2 bin liradan 60 bin liraya çıkarılacak.
HAYVANLARI MUHAFAZA KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN
Resmi Gazete’de yayımlanan kanunun unsurları şöyle;
MADDE 1- 24/6/2004 tarihli ve 5199 sayılı Hayvanları Muhafaza Kanununun 1 inci unsurunun birinci fıkrasında yer alan “Kanunun emeli;” ibaresinden sonra gelmek üzere “insan, hayvan ve etraf sıhhati gözetilmek kaydıyla” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 2- 5199 sayılı Kanunun 3 üncü hususunun birinci fıkrasının (f) ve (j) bentleri aşağıdaki formda ve (k) bendinde yer alan “ve hayvanların rehabilite edileceği” ibaresi “, hayvanların sahiplendirilinceye kadar barındırıldığı ve rehabilite edildiği” halinde değiştirilmiştir.
“f) Sahipsiz hayvan: Sahipli hayvanlar dışında kalan evcil hayvanları,”
“j) Sahipli hayvan: Bir kişi, kuruluş, kurum ya da hukuksal kişilik tarafından sahiplenilen, bakımı, aşıları, periyodik sıhhat denetimleri yapılan ve Bakanlık bilgi tabanına kaydedilen mesken hayvanlarını,”
MADDE 3- 5199 sayılı Kanunun 4 üncü unsurunun birinci fıkrasının (b) bendi yürürlükten kaldırılmış, (d) bendinde yer alan “hayvanlara bakan veya bakmak” ibaresi “hayvanları sahiplenmek” formunda ve (j) bendinde yer alan “ve güçten düşmüş hayvanların korunması” ibaresi “hayvanların sahiplendirilinceye kadar bakılmaları” biçiminde değiştirilmiştir.
MADDE 4- 5199 sayılı Kanunun 6 ncı unsurunun birinci fıkrasında yer alan “, 3285 sayılı Hayvan Sıhhati Zabıtası Kanununda öngörülen durumlar dışında” ibaresi “kanuni istisnalar hariç” halinde, üçüncü fıkrasında yer alan “çevreye olabilecek” ibaresi “insan ve etraf sıhhati için oluşabilecek” biçiminde ve “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı” ibaresi “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı” biçiminde, dördüncü fıkrasının son cümlesi aşağıdaki biçimde ve altıncı fıkrasında yer alan “hayvanlara bakan veya bakmak” ibaresi “hayvanları hayvan bakımevi kurarak sahiplenmek” formunda değiştirilmiştir.
“Bakımevlerine alınan hayvanlar Bakanlık bilgi sistemine kaydedilir ve rehabilite edilen köpekler, sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevlerinde barındırılır.”
MADDE 5- 5199 sayılı Kanunun İkinci Kısım Dördüncü Kısım başlığında yer alan “Öldürülmesi” ibaresi “Ötanazisi” biçiminde ve 13 üncü unsurunun başlığı “Hayvanların ötanazisi” biçiminde değiştirilmiş, hususa birinci fıkrasından evvel gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiş ve mevcut ikinci fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan “Öldürme temel ve usulleri” ibaresi “Öldürme ve ötanazi sürecine ait temel ve usuller” formunda değiştirilmiştir.
“Bakımevine alınan köpeklerden; insan ve hayvanların hayatı ve sıhhati için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları denetim edilemeyen, bulaşıcı yahut tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olanlara 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sıhhati, Besin ve Yem Kanununun 9 uncu unsurunun üçüncü fıkrasında belirtilen önlem uygulanır.
Yerel idareler sahipsiz köpeklere ait yürüttüğü iş ve süreçlerde Bakanlar Konseyinin 28/8/2003 tarihli ve 2003/6168 sayılı Kararı ile onaylanan Konut Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Mukavelesi kapsamında gerekli idari önlemleri almaya yetkilidir.”
MADDE 6- 5199 sayılı Kanunun 14 üncü unsurunun birinci fıkrasının (h) bendinde yer alan “Tıbbî” ibaresi “Kanunî ve tıbbî” formunda değiştirilmiş ve fıkraya aşağıdaki bent eklenmiştir.
“o) Mahallî idareler ismine toplanan sahipsiz hayvanları bakımevi dışında bir yere terk etmek yahut bakımevinde barındırılan köpekleri bakımevi dışında bir yere bırakmak.”
MADDE 7- 5199 sayılı Kanunun 16 ncı hususunun birinci fıkrasının (b) bendi aşağıdaki biçimde değiştirilmiş ve (f) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.
“b) Vilayet hudutları içinde hayvanların korunmasına ait ve sahipsiz hayvanlardan kaynaklı problemleri belirleyip, sıkıntıların tahlil tekliflerini içeren yıllık, beş yıllık ve on yıllık plan ve projeler yapmak, yıllık maksat raporları hazırlayıp Bakanlığın uygun görüşüne sunmak, Bakanlığın olumlu görüşünü alarak insan, hayvan ve etraf sıhhatine ait her türlü tedbiri almak,”
MADDE 8- 5199 sayılı Kanunun 19 uncu unsurunun birinci fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki biçimde değiştirilmiştir.
“İnsan, hayvan ve etraf sıhhatinin korunması hedefiyle bakımevleri, hastaneler ve ameliyathaneler kurmak, bunlara ait ilaç, alet ve ekipmanları temin etmek ile bakımevlerinde bakım, rehabilitasyon ve sahiplendirme üzere faaliyetleri yürütmek için, başta mahallî idareler olmak üzere öteki ilgili kurum ve kuruluşlara teşvik yahut Bakanlıkça uygun görülen ölçülerde mali takviye sağlanır.”
MADDE 9- 5199 sayılı Kanunun 24 üncü hususunun birinci fıkrasında yer alan “ve bu suretle bulundurduğu” ibaresi “veya sahiplendiği” biçiminde ve fıkranın son cümlesi aşağıdaki halde değiştirilmiştir.
“Söz konusu hayvanlardan sahiplendirilme niteliği olanlar sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevinde barındırılır.”
MADDE 10- 5199 sayılı Kanunun 28 inci unsurunun birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan “ikinci” ibaresi “dördüncü” biçiminde, (j) bendinde yer alan “hayvan başına iki bin” ibaresi “hayvan başına altmış bin” biçiminde ve birebir bentte yer alan “idarî para cezası.” ibaresi “; (o) bendine ters davrananlara hayvan başına elli bin Türk lirası idarî para cezası.” halinde değiştirilmiş, ikinci fıkrasında yer alan “hayvan muhafaza gönüllüsü,” ibaresi unsur metninden çıkarılmıştır.
MADDE 11- 5199 sayılı Kanunun 28/A hususunun ikinci fıkrasına “birinci” ibaresinden sonra gelmek üzere “, ikinci ve üçüncü” ibaresi eklenmiş ve yedinci fıkrasında yer alan “hayvan müdafaa gönüllüsü,” ibaresi husus metninden çıkarılmıştır.
MADDE 12- 5199 sayılı Kanunun 31 inci unsurunda yer alan “3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu, 4631 sayılı Hayvan Islahı Kanunu” ibaresi “5996 sayılı Kanun” formunda değiştirilmiştir.
MADDE 13- 5199 sayılı Kanunun ek 1 inci hususunun başlığı “Yerel idarelerin sorumluluğu” halinde değiştirilmiş, birinci fıkrasında yer alan “büyükşehir ilçe belediyeleri ile diğer” ibaresi unsur metninden çıkarılmış, fıkraya “korunması ve” ibaresinden sonra gelmek üzere “sahiplendirilinceye kadar” ibaresi, ikinci fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan “olmayan belediyeler” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile vilayet özel idareleri” ibaresi eklenmiş ve fıkranın üçüncü ve dördüncü cümleleri ile üçüncü fıkrası aşağıdaki halde değiştirilmiştir.
“Bakımevlerine alınan hayvanlar Bakanlık data sistemine kaydedilir. Rehabilite edilen köpekler, sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevlerinde barındırılır.”
“Büyükşehir belediyeleri, vilayet belediyeleri ve nüfusu yirmi beş bini aşan belediyeler bakımından, süreksiz 4 üncü unsurun ikinci fıkrasında belirtilen kaynağı ayırmayan belediye başkanı ve meclis üyeleri ile ayrılan kaynağı hayvan bakımevi kurmak, sahipsiz hayvanları toplamak, rehabilite etmek yahut sahiplendirilinceye kadar bakmak için sarf etmeyen ya da bu kaynağı öteki maksatlar için sarf eden belediye başkanı ve belediye yetkililerine altı aydan iki yıla kadar mahpus cezası verilir.”
MADDE 14- 5199 sayılı Kanunun süreksiz 4 üncü unsuru aşağıdaki formda değiştirilmiştir.
“GEÇİCİ UNSUR 4- Büyükşehir belediyeleri, vilayet belediyeleri ve nüfusu yirmi beş bini aşan belediyeler 31/12/2028 tarihine kadar ek 1 inci hususun birinci fıkrasında belirtilen hayvan bakımevlerini kurmakla ve mevcut bakımevlerinin şartlarını güzelleştirmekle yükümlüdür.
Belediyeler 31/12/2028 tarihine kadar birinci fıkra mucibince hayvan bakımevleri kurmak, rehabilitasyon süreçlerini gerçekleştirmek ve sahipsiz hayvanlara sahiplendirilinceye kadar bakmak için mutlaklaşmış en son bütçe gelirlerinin binde beşi oranında kaynak ayırır. Bu oran büyükşehir belediyelerinde binde üç olarak uygulanır. Bu fıkra uyarınca ayrılan ödenekler diğer bir hedef için kullanılamaz.
Belediyelerce bu hususun ikinci fıkrasında belirlenen oranların üzerinde yapılan harcamaların yüzde 40’ı, tevsik edilmesi kaydıyla ilgili belediyeye Hazine ve Maliye Bakanlığınca aktarılır. Fakat, aktarılacak fiyat hiçbir formda ikinci fıkrada belirlenen oranların yüzde 40’ını geçemez. Bu fıkranın uygulanmasına ait adap ve temeller Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.
Kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını en geç 31/12/2025 tarihine kadar dijital kimliklendirme prosedürleriyle kayıt altına aldırmak zorundadır.”
MADDE 15- 5199 sayılı Kanunun;
a) 5 inci unsurunun birinci fıkrasında yer alan “veya ona bakan” ibaresi, dördüncü fıkrasında yer alan “ve denetimli hayvanları bulundurma ve” ibaresi ile 17 nci hususunun üçüncü fıkrasında yer alan “ev hayvanları ile” ibaresi metinden çıkarılmış,
b) Üçüncü Kısım İkinci Kısım başlığında yer alan “ve Hayvan Müdafaa Gönüllüleri” ibaresi kanun metninden çıkarılmış ve 18 inci unsuru yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 16- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 17- Bu Kanun kararlarını Cumhurbaşkanı yürütür.
