Türker İnanoğlu, 1936 yılında Safranbolu’da Nazmiye Hanım ile tıp hekimi Hakkı Nevin Bey’in birinci çocuğu olarak dünyaya geldi. Onu ikiz kardeşleri Sezer ile Berker izledi. İnanoğlu ailesi Sezer’i ne yazık ki üç aylıkken kaybettiler. Çocukluğu ve birinci gençliği İstanbul-Safranbolu ortasında mekik dokuyarak geçiren İnanoğlu, Hürriyet Gazetesi’nden Zeynep Bilgehan’a tedavi gördüğü hastane odasında röportaj vermişti.
İnanoğlu kendi öyküsünü şöyle anlatıyordu.
““İkinci Dünya Savaşı yılları… Türkiye savaşa girmemişti fakat savaşan ülkelerin kıyısındaydı. O denli ki vakit zaman Alman uçakları semalarımızda uçar, İstanbul’u bombalar diye herkes endişelenirmiş. Bilhassa de geceleri… Tüm İstanbul’da uçaklardan korunmak için karartma uygulanırmış. Babam tıp tabibiydi. İstanbul’da muayenehanesi vardı. Bizi inançta olmamız için Safranbolu’ya göndermiş. O hastalarını bırakamadığı için İstanbul’da kalmış. Biz bir mühlet Safranbolu’da kaldıktan sonra döndük; sahibi olduğumuz Kanlıca’daki yalımızda yaşamaya başladık. 88 yıllık ömrüm işte bu yalıda geçti.”
İLK FAVORİ SİNEMASI: RÜZGÂR ÜZERE GEÇTİ
En büyük merakı futbol ve sinema. Bilhassa Amerikan sinemalarını izlemeyi seviyor; Rüzgâr Üzere Geçti, İhtiras Tramvayı… Bu filmin ünlü yönetmeni Elia Kazan’la yıllar sonra sette karşılaşacaktı. Futbol hayatı 19 yaşında başına yediği bir tekmeyle son buluyor. Liseden sonra artık Marmara Üniversitesi olan Tatbiki Hoş Sanatlar Akademisi Grafik Bölümü’ne giriyor.
“Babam beni sık sık Taksim’e, İstiklal Caddesi’ndeki tiyatrolara, konserlere götürürdü. Şovları büyük bir zevkle izlerdim. Bilhassa Ses Opereti, İstanbul Opereti binalarında sergilenen oyunlar bende unutulmaz izler bırakmıştır. Çocukluğumda da gençliğimde de hoş sanatların her kısmına eğilimim vardı. Yükseköğrenim çağında en uygun seçim Tatbiki Hoş Sanatlar olacaktı”
SENE 1936 Annesi Nazmiye Hanım’ın kucağında
‘YOSMANIN KIZI’NA ASİSTAN OLUR
Derken bir gün… Sene 1957… İnanoğlu üniversite ikinci sınıftayken telefon çalıyor. Arayan Kanlıca’daki komşu yalının sahibi Kadri Cenani Bey… Türker Bey’den dinleyelim:
“Kadri Bey vakit zaman oturduğu yalıyı çekim için sinemacılara tahsis ediyordu. Tekrar bu türlü bir grupla randevusu vardı lakin yetişemeyeceğini, benden kendileriyle ilgilenmemi rica etti. Gelenler Ozon Film’in sahibi Necil Ozon ve direktör Nişan Hançer’di. Bizim bahçede ağırladım. Laf lafı açarken bana bir teklifte bulundular; Nişan Hançer, Halk Film’in sahibi Fuat Rutkay’a ‘Yosmanın Kızı’ ismiyle bir sinema çekiyormuş. Ona asistan olmak ister miydim? Aklım yatar üzere oldu…”
SENE 1920’ler Babası tıp tabibi Hakkı Nevin Bey
YEŞİLÇAM’A BİRİNCİ ADIM
İnanoğlu, sonraki pazartesi günü Halk Film’in meşhur Yeşilçam Sokak’taki ofisine gitti. Çabucak o gün işe başladı. Sinemanın çekildiği Yakacık’ın Soğanlı Köyü’ne gittiler. Birinci iş; dağın başına reflektör taşıma! Türker Bey devamını şöyle anlatıyor:
“Reflektörleri oradan oraya taşıyıp durunca ‘Ulan asistanlık bu muymuş? Hamallığa mı geldim ben buraya?’ diye söylendim. Çok geçmedi sahne sırasını belirten klaketi de bana tutturmaya başladılar. Devamlılığı da bana yüklediler; sahneler değiştikçe bir evvelki hareket nasıldı, kimin üstünde ne kıyafet vardı; bunları not alıyordum. Sevmiştim bu işi… Sinema sette çekiliyordu ancak kurgu masasında şekilleniyordu. Sinema ağır basınca okulu yolun yarısındayken bırakmak zorunda kaldım…”
SENE 1957
YUMURCAK, KARA MURAT, GIRGIRİYE…
İnanoğlu süratle asistanlıktan direktör yardımcılığına, oradan da direktörlüğe yükseldi… Yönettiği birinci sinema ‘Senden Farklı Yaşayamam’ oldu. Yeşilçam’da çeşitli üretimcilere on sinema çektikten sonra 1960’ta kendi şirketini kurdu: Erler Sinema. Birinci sineması gençliğinde sevdiği Amerikan sinemalarından uyarlama ‘İçimizden Biri’ oldu. Oyuncuları Orhan Boran ve Turan Seyfioğlu’ydu. Onu Kalp Yarası ve Hancı izledi. ‘Hancı’, gişede büyük sükse yaptı, şöhreti yurtdışına taştı. İnanoğlu daha sonra Ayhan Işık, Göksel Arsoy, Filiz Akın, Saygıdeğer Parıltı, Fatma Girik üzere periyodun en parlak yıldızlarını bünyesine kattı. O günlerden bugüne 200’ün üzerinde siyah-beyaz ve renkli sinema çekti. Bunların ortasında Yumurcak Serisi, Bitirim Kardeşler, Kara Murat serisi, Gırgıriye üzere Türk sinemasının en unutulmaz yapıtları var.
SENE 1970’ler Kara Murat serisi Cüneyt Arkın ve Hale Soygazi
KES, YAPIŞTIR EKLE, ÇIKAR
Sinemanın en çok nesini sevdi? Şöyle yanıtlıyor:
“Her şeyden evvel yoktan var ettiğin bir sanat yapıtını gerçekleştirmenin memnunluğunu yaşatıyordu sinema bana. Sonra perdedeki başarısı oranında geri dönüşleri oluyordu emeğinin. Hem maddi, hem manevi geri dönüşlerdi bunlar. Yararı bir yana sinemanın beğenilmesi, bu beğeninin çeşitli bağlantı araçlarıyla duyurulması; senin bu muvaffakiyet nedeniyle tanınır, bilinir, sevilir, sayılır olman az şey mi? Ben sayısını hatırlayamayacağım kadar çok sık yaşamışımdır o memnunluğu. Bir de öncesi var; yazım, takım kurma, çekime hazırlık. Sonra çekim. Çekim başlı başına bir macera. Vee, bana nazaran en zevk aldığım evre; kurgu! Direktörle kurgucu, kurgu masasının başında bir ortaya gelirler. Direktör oradan “Kes, şuraya yapıştır, olmadı üç kare ekle, 5 kare çıkar” üzere komutlarla sinemaya taraf verirken saatler, günler, geceler geçer, kurgu tamamlanır. Sinema için her şey kusursuz olsa da kurgu başarılı değilse o sinema beklenen başarıyı getirmez. Uzun sürdüğünden öbürleri için can sıkıcı olsa da benim için süper bir keyif ortamıdır kurgu.”
SENE 1977 Tarık Akan ve Gülşen Bubikoğlu ile ‘Bizim Kız’
TÜRK FİLMLERİ GEÇMİŞE TANIK
Yeşilçam sinemaları Türk toplumunu nasıl etkiledi? Diyor ki:
“Yeşilçam sinemaları devrin ömür üslubunu, toplumsal münasebetlerini, aile yapısını, hayat biçimini sergileyen sinemalardı. ‘Fakir kız, varlıklı oğlan’ ya da “Amca size baba diyebilir miyim” sözleri bugün tebessüm yaratıyor insanlarda lakin bunu sinemanın çekildiği ve vizyona girdiği yıllarda hiçbir seyirci yadırgamıyordu. Bilakis etkileniyordu. Bugünün jenerasyonları geçmişi geri getiremeyeceklerine nazaran o günleri fakat bu sinemaların tanıklığı ile görecek, anlayacak ve değerlendirecektir. Bu büyük bir imkândır onlar için…”
SENE 1950’ler Lise yılları
“KÜLT SİNEMAM YOK”
Dünden bugüne Türk izleyicisi nasıl evrildi? Türker Bey diyor ki:
“Ben sinemaya başladığımda dansözlerin, mezarlıkların, mescitlerin çoğunlukta olduğu sinemalar çekiliyordu. Daha sonra Türk sinemasında parlayan bir Ömer Lütfi Akad, Osman Seden, Memduh Ün, Atıf Yılmaz sinemalarıyla diğer bir havaya büründü sinema. Benimkiler ortasında kült olarak tanımlanacak sinemaya rastlamak pek mümkün olmaz; ister dram olsun ister güldürü, ister macera olsun ister müzikal kült değildir. Zira seyirci, çektiğim o sinemalarda her vakit kendini bulur. Acısını, sevincini, öfkesini, isyanını perdede canlandıranla eşleştirir; onu benimser.”
SENE 1980’ler Gırgıriye
YONCALARI JÖNLERİ O KEŞFETTİ
Türk sinemasının jönleri Ayhan Işık, Göksel Arsoy, Cüneyt Arkın, Kartal Tibet… Bayanlarda Filiz Akın, Türkan Şoray, Hülya Koçyiğit, Fatma Girik… Düzgün oyuncu nasıl keşfedilir?
Yanıtı:
“Sinemada makul bir mühlet çalışmışsan, sinemalar yönettiysen, birinin yeteneğini çabucak anlarsın. Herkesin kendine nazaran özellikleri vardır ve o özellikleriyle öne çıkmıştır. Sonra biri çıkar. O denli bir stantlar ki oyununu; vurur geçer… Türkan Şoray mesela. Sonra Cüneyt Arkın. Baştan sona özel beşerler onlar.”
MUTLU SON İÇİN…
İnanoğlu, 1964 yılında Filiz Akın’la evlendi. Çiftin, ileride çocuk yıldız olarak ‘Yumurcak’ sinemalarıyla ünlenecek İlker isimli bir oğulları oldu. 1975 yılında ise hala evli olduğu Gülşen Bubikoğlu ile ömrünü birleştirdi. Bu evlilikten de kızları Zeynep dünyaya geldi. Pekala uzun evliliğin sırrı nedir?
“Aynı kesimin çalışanlarıyız. İşin gerilimini ikimiz de yaşıyoruz. Yani gerginliklerimizi birbirimize anlatmamıza gerek kalmıyor. Kaideler ve zorluklar taraflarca bilinince uyuşmazlık nedenleri de azalıyor. Genç çiftler bizim dalın renkli dünyasıyla baş etmeyi bilsinler. Sabırlı ve anlayışlı olmaya çalışsınlar.”
SENE 2000’ler Türker İnanoğlu ve eşi Gülşen Bubikoğlu
Önce kendi öyküsüyle başlayalım… Türker İnanoğlu, 1936 yılında Safranbolu’da Nazmiye Hanım ile tıp tabibi Hakkı Nevin Bey’in birinci çocuğu olarak dünyaya geliyor. Onu ikiz kardeşleri Sezer ile Berker izliyor. Ne yazık ki Sezer’i üç aylıkken kaybediyorlar. Çocukluğu ve birinci gençliği İstanbul-Safranbolu ortasında mekik dokuyarak geçiyor. İnanoğlu, “İkinci Dünya Savaşı yılları…” diye anlatıyor: “Türkiye savaşa girmemişti lakin savaşan ülkelerin kıyısındaydı. O denli ki vakit zaman Alman uçakları semalarımızda uçar, İstanbul’u bombalar diye herkes endişelenirmiş. Bilhassa de geceleri… Tüm İstanbul’da uçaklardan korunmak için karartma uygulanırmış. Babam tıp tabibiydi. İstanbul’da muayenehanesi vardı. Bizi inançta olmamız için Safranbolu’ya göndermiş. O hastalarını bırakamadığı için İstanbul’da kalmış. Biz bir müddet Safranbolu’da kaldıktan sonra döndük; sahibi olduğumuz Kanlıca’daki yalımızda yaşamaya başladık. 88 yıllık ömrüm işte bu yalıda geçti.”
İLK FAVORİ SİNEMASI: RÜZGÂR ÜZERE GEÇTİ
En büyük merakı futbol ve sinema. Bilhassa Amerikan sinemalarını izlemeyi seviyor; Rüzgâr Üzere Geçti, İhtiras Tramvayı… Bu filmin ünlü yönetmeni Elia Kazan’la yıllar sonra sette karşılaşacaktı! Futbol hayatı 19 yaşında başına yediği bir tekmeyle son buluyor. Liseden sonra artık Marmara Üniversitesi olan Tatbiki Hoş Sanatlar Akademisi Grafik Bölümü’ne giriyor. İnanoğlu, “Babam beni sık sık Taksim’e, İstiklal Caddesi’ndeki tiyatrolara, konserlere götürürdü. Şovları büyük bir zevkle izlerdim. Bilhassa Ses Opereti, İstanbul Opereti binalarında sergilenen oyunlar bende unutulmaz izler bırakmıştır. Çocukluğumda da gençliğimde de hoş sanatların her kısmına eğilimim vardı. Yükseköğrenim çağında en uygun seçim Tatbiki Hoş Sanatlar olacaktı” diye anlatıyor.
SENE 1936 Annesi Nazmiye Hanım’ın kucağında
‘YOSMANIN KIZI’NA ASİSTAN OLUR
Derken bir gün… Sene 1957… İnanoğlu üniversite ikinci sınıftayken telefon çalıyor. Arayan Kanlıca’daki komşu yalının sahibi Kadri Cenani Bey… Türker Bey’den dinleyelim: “Kadri Bey vakit zaman oturduğu yalıyı çekim için sinemacılara tahsis ediyordu. Yeniden bu türlü bir takımla randevusu vardı fakat yetişemeyeceğini, benden kendileriyle ilgilenmemi rica etti. Gelenler Ozon Film’in sahibi Necil Ozon ve direktör Nişan Hançer’di. Bizim bahçede ağırladım. Laf lafı açarken bana bir teklifte bulundular; Nişan Hançer, Halk Film’in sahibi Fuat Rutkay’a ‘Yosmanın Kızı’ ismiyle bir sinema çekiyormuş. Ona asistan olmak ister miydim? Aklım yatar üzere oldu…”
SENE 1920’ler Babası tıp tabibi Hakkı Nevin Bey
YEŞİLÇAM’A BİRİNCİ ADIM
İnanoğlu, sonraki pazartesi günü Halk Film’in meşhur Yeşilçam Sokak’taki ofisine gitti. Çabucak o gün işe başladı. Sinemanın çekildiği Yakacık’ın Soğanlı Köyü’ne gittiler. Birinci iş; dağın başına reflektör taşıma! Türker Bey devamını şöyle anlatıyor: “Reflektörleri oradan oraya taşıyıp durunca ‘Ulan asistanlık bu muymuş? Hamallığa mı geldim ben buraya?’ diye söylendim. Çok geçmedi sahne sırasını belirten klaketi de bana tutturmaya başladılar. Devamlılığı da bana yüklediler; sahneler değiştikçe bir evvelki hareket nasıldı, kimin üstünde ne kıyafet vardı; bunları not alıyordum. Sevmiştim bu işi… Sinema sette çekiliyordu lakin kurgu masasında şekilleniyordu. Sinema ağır basınca okulu yolun yarısındayken bırakmak zorunda kaldım…”
SENE 1957
YUMURCAK, KARA MURAT, GIRGIRİYE…
İnanoğlu süratle asistanlıktan direktör yardımcılığına, oradan da direktörlüğe yükseldi… Yönettiği birinci sinema ‘Senden Farklı Yaşayamam’ oldu. Yeşilçam’da çeşitli üretimcilere on sinema çektikten sonra 1960’ta kendi şirketini kurdu: Erler Sinema. Birinci sineması gençliğinde sevdiği Amerikan sinemalarından uyarlama ‘İçimizden Biri’ oldu. Oyuncuları Orhan Boran ve Turan Seyfioğlu’ydu. Onu Kalp Yarası ve Hancı izledi. ‘Hancı’, gişede büyük sükse yaptı, şöhreti yurtdışına taştı. İnanoğlu daha sonra Ayhan Işık, Göksel Arsoy, Filiz Akın, Sayın Işık, Fatma Girik üzere periyodun en parlak yıldızlarını bünyesine kattı. O günlerden bugüne 200’ün üzerinde siyah-beyaz ve renkli sinema çekti. Bunların ortasında Yumurcak Serisi, Bitirim Kardeşler, Kara Murat serisi, Gırgıriye üzere Türk sinemasının en unutulmaz yapıtları var.
SENE 1970’ler Kara Murat serisi Cüneyt Arkın ve Hale Soygazi
KES, YAPIŞTIR EKLE, ÇIKAR
Sinemanın en çok nesini sevdi? Şöyle yanıtlıyor: “Her şeyden evvel yoktan var ettiğin bir sanat yapıtını gerçekleştirmenin memnunluğunu yaşatıyordu sinema bana. Sonra perdedeki başarısı oranında geri dönüşleri oluyordu emeğinin. Hem maddi, hem manevi geri dönüşlerdi bunlar. Çıkarı bir yana sinemanın beğenilmesi, bu beğeninin çeşitli irtibat araçlarıyla duyurulması; senin bu muvaffakiyet nedeniyle tanınır, bilinir, sevilir, sayılır olman az şey mi? Ben sayısını hatırlayamayacağım kadar çok sık yaşamışımdır o memnunluğu. Bir de öncesi var; yazım, takım kurma, çekime hazırlık. Sonra çekim. Çekim başlı başına bir macera. Vee, bana nazaran en zevk aldığım evre; kurgu! Direktörle kurgucu, kurgu masasının başında bir ortaya gelirler. Direktör oradan “Kes, şuraya yapıştır, olmadı üç kare ekle, 5 kare çıkar” üzere komutlarla sinemaya istikamet verirken saatler, günler, geceler geçer, kurgu tamamlanır. Sinema için her şey eksiksiz olsa da kurgu başarılı değilse o sinema beklenen başarıyı getirmez. Uzun sürdüğünden diğerleri için can sıkıcı olsa da benim için süper bir keyif ortamıdır kurgu.”
SENE 1977 Tarık Akan ve Gülşen Bubikoğlu ile ‘Bizim Kız’
TÜRK FİLMLERİ GEÇMİŞE TANIK
Yeşilçam sinemaları Türk toplumunu nasıl etkiledi? Diyor ki: “ Yeşilçam sinemaları devrin hayat usulünü, toplumsal ilgilerini, aile yapısını, hayat biçimini sergileyen sinemalardı. ‘Fakir kız, varlıklı oğlan’ ya da “Amca size baba diyebilir miyim” sözleri bugün tebessüm yaratıyor insanlarda lakin bunu sinemanın çekildiği ve vizyona girdiği yıllarda hiçbir seyirci yadırgamıyordu. Bilakis etkileniyordu. Bugünün jenerasyonları geçmişi geri getiremeyeceklerine nazaran o günleri lakin bu sinemaların tanıklığı ile görecek, anlayacak ve değerlendirecektir. Bu büyük bir imkândır onlar için…”
SENE 1950’ler Lise yılları
“KÜLT SİNEMAM YOK”
Dünden bugüne Türk izleyicisi nasıl evrildi? Türker Bey diyor ki: “Ben sinemaya başladığımda dansözlerin, mezarlıkların, mescitlerin çoğunlukta olduğu sinemalar çekiliyordu. Daha sonra Türk sinemasında parlayan bir Ömer Lütfi Akad, Osman Seden, Memduh Ün, Atıf Yılmaz sinemalarıyla diğer bir havaya büründü sinema. Benimkiler ortasında kült olarak tanımlanacak sinemaya rastlamak pek mümkün olmaz; ister dram olsun ister güldürü, ister macera olsun ister müzikal kült değildir. Zira seyirci, çektiğim o sinemalarda her vakit kendini bulur. Acısını, sevincini, öfkesini, isyanını perdede canlandıranla eşleştirir; onu benimser.”
SENE 1980’ler Gırgıriye
YONCALARI JÖNLERİ O KEŞFETTİ
Türk sinemasının jönleri Ayhan Işık, Göksel Arsoy, Cüneyt Arkın, Kartal Tibet… Bayanlarda Filiz Akın, Türkan Şoray, Hülya Koçyiğit, Fatma Girik… Âlâ oyuncu nasıl keşfedilir? Cevabı: “Sinemada muhakkak bir mühlet çalışmışsan, sinemalar yönettiysen, birinin yeteneğini çabucak anlarsın. Herkesin kendine nazaran özellikleri vardır ve o özellikleriyle öne çıkmıştır. Sonra biri çıkar. O denli bir stantlar ki oyununu; vurur geçer… Türkan Şoray mesela. Sonra Cüneyt Arkın. Baştan sona özel beşerler onlar.”
MUTLU SON İÇİN…
İnanoğlu, 1964 yılında Filiz Akın’la evlendi. Çiftin, ileride çocuk yıldız olarak ‘Yumurcak’ sinemalarıyla ünlenecek İlker isimli bir oğulları oldu. 1975 yılında ise hala evli olduğu Gülşen Bubikoğlu ile ömrünü birleştirdi. Bu evlilikten de kızları Zeynep dünyaya geldi. Uzun evliliğin sırrı nedir? Cevabı: “Aynı dalın çalışanlarıyız. İşin gerilimini ikimiz de yaşıyoruz. Yani gerginliklerimizi birbirimize anlatmamıza gerek kalmıyor. Koşullar ve zorluklar taraflarca bilinince uyuşmazlık nedenleri de azalıyor. Genç çiftler bizim bölümün renkli dünyasıyla baş etmeyi bilsinler. Sabırlı ve anlayışlı olmaya çalışsınlar.”
SENE 2000’ler Türker İnanoğlu ve eşi Gülşen Bubikoğlu
