Hayal kurma hastalığı, bir kişinin hayal kurmak için çok ölçüde vakit harcadığı ve çoklukla kendi hayal gücünü gerçekle birleştirdiği bir davranıştır. Hayal kurma hastalığı olan bireylerde bu durum işin, bağların ve hobilerin önüne geçebilir. Yaşantıyı epeyce etkileyen bir ruhsal rahatsızlık olduğunu söylemek mümkündür. Peki Maladaptive daydreaming nedir ve neden olur? Tedavisi nasıl olur? İşte karşılığı…
MALADAPTIVE DAYDREAMING NEDİR VE NEDEN OLUR?
İlk sefer 2002 yılında literatüre giren Uyumsuz hayal kurma hastalığı (Maladaptive daydreaming), kişinin gerçeklikten uzaklaşarak uzun saatler hayal kurmasına neden olan zihinsel sıhhat sorunu olarak tanımlanır. Uyumsuz hayal kurma sorunu yaşayan bireyler günlük hayatlarında beşerlerle münasebetlerinde de meseleler yaşamaktadır. Maladaptive daydreaming küçük yaşlardan itibaren kendisini göstermekte olan bir rahatsızlık olarak bilinmektedir. Şizofreniden farklı olarak maladaptive daydreaming hastaları kurdukları hayallerin gerçek olmadığını bilmektedir. Her ne kadar şizofreni ile birçok ortak belirtisi olsa dahi hastalık farklı bireylerde farklı belirtiler ile ortaya çıkmaktadır.
Hayal kurma hastalığı, geçmiş hayatta yaşanan travmalar, günlük hayattaki zorluklar ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu nedeniyle ortaya çıkar. Bu durumların şahısta var olması hayal kurma hastalığını yaşanmasına taban hazırlar. Hayal kurma hastalığına neden olan durumlar şöyle sıralanabilir:
Kaygı
Depresyon
Zihinsel sıhhat sorunları
Geçmişte yaşanan travmalar
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu
UYUMSUZ HAYAL KURMA HASTALIĞI KİMLERİ TESİRLER?
Uyumsuz hayal kurma, ruhsal sorunları ve belli beyin işlevlerini etkileyen şartlara sahip şahıslarda yaygın görülür. Uyumsuz hayal kurma ile görülen kimi zihinsel problemler şunlardır:
Dikkat eksikliği
Hiperaktivite bozukluğu
Anksiyete bozuklukları
Bazı depresyon türleri
Disosiyatif bozukluklar
Obsesif kompulsif bozukluk
Yaş da hayal kurma hastalığından bir faktör olarak kabul edilir. Bilhassa gençlerde ve çocuklarda bu yaygın olarak görülebilir. Bunun yanında hayal kurma hastalığına sahip olan bireylerde çocukluk periyodunda istismar ya da travma bulunur.
MALADAPTIVE DAYDREAMING BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hayal kurma hastalığı belirtileri, hayal kurmanın kendisi etrafında döndüğü bir durum olarak ortaya çıkar. Semptomlar hayal kurma davranışı ve kişinin hayal kurma konusunda ne hissettiği olmak üzere iki formda kıymetlendirilir.
Hayal kurma davranışına ilişkin belirtiler:
Canlı ve detaylı ağır hayaller kurmak
Karakterlerin yer aldığı ve olay örgüsü olan hayaller oluşturmak
Saatlerce hayal kurmak.
Kasıtlı olarak hayal kurmak.
Çevrelerinde olup bitenlerden kopuk yaşamak.
Kişinin hayal kurma konusunda ne hissettiğinde bağlı ortaya çıkan belirtiler:
Olumsuz hislerle ve bu sorunun tesirleriyle çaba etmek.
Sosyal aktivitelerde zahmet çekme.
Utanç ve suçluluk hisleri yaşama.
Zorunlu olarak hayal kurma.
UYUMSUZ HAYAL KURMA HASTALIĞININ TEDAVİSİ NASIL OLUR?
Uyumsuz hayal kurma davranışı şimdi resmi bir teşhise sahip olmadığından, standart bir tedavisi yoktur. Fakat bu, onu tedavi etmenin bir yolu olmadığı manasına gelmez. Psikologlar duruma yönelik şartlarla ve öbür sıhhat problemlerine olan benzerliklerine dayanarak bunu tedavi edebilirler. En değerli tedavi yollarından biri bilişsel terapi ile gerçekleşir. Psikolog ya da psikiyatri uzmanları şartlara bağlı olarak bir yaklaşım gösterirler. Ana tedavisi psikoterapi olan hayal kurma hastalığı, tedaviyle birlikte yönetilebilir.
