Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Sünbül, “1 Aralık Dünya AIDS Günü” münasebetiyle ikazlarını açıkladı.
Önlenebilir bir hastalık olduğunu belirten Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Sünbül, erkeklerde sünnet yapılmasının HIV enfeksiyon riskini azalttığını lisana getirdi.
“HASTA SAYISI 1 MİLYON 300 BİNDİR”
HIV günümüzde değerli bir halk sıhhati sorunu olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Sünbül şunları belirtti:
“Dünyada 2023 yılı itibariyle 40,4 milyon HIV hastasının olduğu kestirim edilmektedir. Dünyanın çabucak her ülkesinde hastalık görülmektedir. Lakin Afrika ve Uzak Doğu Asya en sık görüldüğü coğrafyadır. Toplam hastaların yaklaşık üçte ikisi Afrika bölgesindedir. 2022 yılında 630 bin kişi HIV ile alakalı hastalıklardan kaybedilmiştir. Geçen yıl HIV bulaşan hasta sayısı ise 1 milyon 300 bin kişidir. Bu hastaların yaklaşık beşte biri maalesef hasta olduğunu bilmemektedir. HIV bağışıklık sistemine saldırarak hastanın savunma kabiliyetini yok eder ve kişiyi enfeksiyonlara, birtakım kanser tiplerine karşı savunmasız hale getirir. Hastalık yıllar içerisinde ilerleyerek AIDS etabına geçer. Hastaların HIV basamağından AIDS kliniğine gelmesi yaklaşık 2-15 yıl sürmektedir. AIDS devri birtakım kanserlerin, fırsatçı diye tanımlanan öbür enfeksiyonların tabloya eklendiği ileri aşamadır”
“TÜRKİYE’DE 32 BİN KİŞİ HIV’E SAHİPTİR”
Prof. Dr. Sünbül, ülkemizde ise 2021 yılı sonu itibariyle Sağlık Bakanlığı resmi verilerine göre 32 bin kişinin HIV ile yaşadığının raporlandığını belirterek şunları söyledi:
“Bunlardan 26 bini erkek bireylerdir. Hastalığından habersiz olduğu düşünülen şahıslarla birlikte ülkemizdeki HIV hasta sayısının 65-70 bin ortasında olduğu kestirim edilmektedir”
“HASTA OLAN BİREYLER, HASTALIK İLERLEYİNCEYE KADAR FARKINDA OLMAYABİLİR”
HIV semptomları enfeksiyonun kademesine nazaran değişiklik gösterdiğini söyleyen Prof. Dr. Sünbül şunları lisana getirdi:
“Virüs bedene girdikten sonraki birinci birkaç ayda basitçe öbür şahıslara bulaşır. Etken alındıktan sonraki birinci birkaç hafta hastada ya hiçbir belirti vermez yahut grip gibisi ateş, baş ağrısı, ciltte döküntü ve boğaz ağrısı üzere bulgular ortaya çıkar. Hasta olan bireylerin birden fazla hastalık ilerleyinceye kadar farkında olmaz. İlerleyen periyotta enfeksiyon ilerler ve bağışıklık sistemi gitgide zayıflar. Lenf bezlerinde şişme, kilo kaybı, ateş, ishal ve öksürük başlar. Tedavi edilmeyen hastalarda verem, menenjit, önemli başka enfeksiyonlar ve birtakım kanser tipleri ortaya çıkar”
“AIDS CİNSEL BAĞ VE KAN İLE BULAŞABİLİR”
HIV, hasta kişinin kan, süt, semen başta olmak üzere beden sıvıları ile bulaştığını vurgulayan Prof. Dr. Sünbül şunları belirtti:
“Gebelikte anneden bebeğe geçer. Hasta kişi cinsel partnerine bulaştırır. Ortak iğne kullanımı gelişmiş ülkelerde kıymetli bir bulaş kaynağıdır. Başka yandan öpüşme, el sıkma, sarılma ve yiyecek paylaşımı ile hastalık bulaşmaz”
“DÖVME YAPTIRANLAR RİSK ALTINDA”
Korunmasız cinsel münasebette bulunanlar, uyuşturucu kullananlar, hastalık virüsünü taşıyan kişinin kan yahut organının verildiği şahıslar, steril olmayan aletlerle bedenine dövme üzere uygulama yaptıranların risk altında olduklarını kaydeden Prof. Dr. Sünbül şunları söyledi:
“Sifiliz, bel soğukluğu üzere cinsel yolla bulaşan hastalığı olanlarda risk artmaktadır. Ayrıyeten kaza ile hasta şahsa kullanılan iğnenin batması sonucu sıhhat çalışanlarına da hastalık bulaşabilmektedir”
“HIV TANISI BİREBİR GÜN SONUÇLANAN TESTLERLE MUHAKKAK OLABİLİYOR”
Günümüzde HIV teşhisinin birebir gün sonuçlanan testlerle konulabildiğini belirten Prof. Dr. Sünbül, şu bilgileri paylaştı:
“Bu ise erken teşhis ve tedaviyi kolaylaştırmaktadır. Hastalık mikrobu alındıktan sonraki birinci 28 gün içerisinde antikor olumlu olur. Sık kullanılan teşhis testleri bedende gelişen antikorları saptar. Birinci basamak testi olumlu çıkan hastanın doğrulama testi yapılmalıdır. Ayrıyeten HIV’in genetiğini (HIV RNA) tespit eden ve daha erken hastalık teşhisini koymaya yarayan değerli testlerde vardır. Lakin bu test daha çok tedavinin takibinde kullanılmaktadır.”
“HIV/AIDS HASTALIĞINDA ERKEN TEŞHİS ÖNEMLİDİR”
HIV/AIDS hastalığında erken teşhis ve erken tedavinin çok değerli olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Sünbül, “Günümüzde hastalığın tedavisi için çeşitli ilaçlar kullanılmaktadır. Bu tedaviler virüsün çoğalmasını durdurmakta, böylelikle hastanın bağışıklık sisteminin düzelmesine ve güçlenmesine yardım etmektedir. Sonuçta konak bağışıklık sistemi fırsatçı enfeksiyonlar ve kanserle gayret kapasitesini yine kazanmaktadır. Kıymetli bir nokta ise virüse karşı tesirli (antiretroviral) tedavi alan ve kanında virüs sayımı negatife dönen hastaların eşlerine hastalığı bulaştırmamalarıdır. Bu nedenle erken ve tesirli tedavi, hem hastanın uygunlaşması hem de bulaşın önlenmesi açısından çok kritiktir. HIV hastası olan hamilelere mümkün olan en kısa vakitte tedavi başlanmalıdır. Böylelikle annenin sıhhatini korumak ve doğum sırasında yahut anne sütü ile bebeğine HIV bulaştırmasını önlemek mümkündür” dedi.
“HIV ÖNLENEBİLİR BİR HASTALIKTIR”
HIV’in önlenebilir bir hastalık olduğunu belirten Prof. Dr. Sünbül, “Cinsel birliktelik sırasında kondom kullanmak, HIV ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar için test yaptırmak, damar içi ilaç kullanımı ve enjektör paylaşımının önlenmesi, erkeklerde sünnet yapılması HIV enfeksiyon riskini azaltmaktadır. Yapılan çok sayıda çalışmaya karşın hastalık için şimdi tesirli bir aşı geliştirilememiştir” sözlerini kullandı.
