TBMM Plan ve Bütçe Kurulu’nda AKP’nin Konutların Turizm Maksatlı Kullanılmasına ve Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin görüşmeleri başladı. Teklifin tesir tahlilinde, günübirlik tesislerden oluşan kayıt dışı iktisadın büyüklüğünün 51,6 milyar lira olduğu belirtildi. HDP Muş Milletvekili Sezai Temelli, “Yoksulluk, geçim külfeti, nöbetleşe yoksulluk yaşanıyor bu ülkede. Beşerler odalarını kiraya vermek zorunda kalıyorsa, bir yeri işlettikleri için, turizm işletmecisi oldukları için değil muhtaç oldukları için veriyorlar. Toptancı bir yaklaşım ile sıkıntıyı ele aldığınızda, hiçbir farklılığı gözetmediğinizde diyorsunuz ki ‘Ortada 51 milyar liralık kayıt dışı iktisat var, bunu engelleyeceğiz, ortalama yüzde 20’den vergileseniz, şu kadar vergi kaybını önleyeceğiz'” dedi.
AKP’nin Konutların Turizm Hedefli Kullanılmasına ve Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, Plan ve Bütçe Kurulu’nda görüşülüyor. ‘Torba kanun’ yoluyla getirilen teklifin tesir tahlilinde; kolluk kuvvetlerinden edinilen datalara atıf yapılarak, Türkiye genelinde turistik gayeli 30 bin 808 günübirlik tesiste, 425 bin 902 kişinin kayıtlı formda konakladığı belirtildi. Tahlilde, turizm maksatlı 80 bin konutun kayıt dışı olarak kiralandığı belirtilerek, yıllık 51 milyar 638 milyon liralık kayıt dışı gelir elde edildiği tespiti yer aldı.
Usule ait kelam alan CHP İzmir Milletvekili ve Kurul Sözcüsü Rahmi Aşkın Türeli, Komisyon Başkanı Mehmet Muş’a “Sayın Lider hani bir daha torba kanun gelmeyecekti” diye sordu. Türeli, “torba kanun” tekniğini eleştirerek, “Bu kanun yapma tekniğine alışılmamış. İki tip kanun var bizim mevzuatımızda, kod kanun ve çerçeve kanunlar. Kod kanun demek kendi içinde bütünlüğü olan kanun demektir. Kendi içindeki bütünlüğü ile görüşülmesi, birbiri ile alakalı olan unsurlar. Çerçeve ise birbiri ile bağsız olan kanunlardır. Bizim sistemimiz kod kanunu benimsemiştir. Burada önümüze gelen kanun teklifi içinde 6 altı ve süreksiz husus kod kanuna uyuyor. Zira kendi içinde bütünlüğü var. Zati bakın farklı olan da şu, kanunun ismi şu ‘konutların turizm hedefli kiralanması’ deyip ondan sonra birtakım kanunlarda değişiklik yapılması. Bu bu türlü yazılmış başlığa, bunun öbür kanunları da içerdiği söylenmiş lakin baktığımız vakit şunu görüyoruz. Bu kanunun emeli, konutların gerçek ve hukuksal şahıslara turizm maksatlı kiralanmasına ait tarz ve temellerin belirlenmesi. Öteki kanunlar burada yok. Kanun tekniği içinde bu gelen teklif çok önemli çelişki içeriyor” diye konuştu.
Türeli kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Burada bir kısım vergiye ait, mali haklar, ekonomik kararlar, cezalar, idari para cezaları, şayet bunlar varsa, bu mali kararları içerdiğini söylüyorsak o bütün kanunlarda var, bütün komitelerde görüşülen işlerde var aslında. Yani bu kanun, bu gelen kanun teklifi Plan ve Bütçe Komitesi ile ilgili değil; bunun gitmesi gereken yer, hakikat olan adres asli komite olarak Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Kurulu olmalıydı ve orada detayıyla görüşülmeliydi. Bu kanun teklifi asli komitesi olarak Plan ve Bütçe Komitesi’ne geldi. Lakin tali kurul görüşmesini yapmamış, tali kurul neden çalışmıyor? Parlamento hukukunu tekrar ayaklar altına alıyoruz. O vakit niçin tali komite var? Sonuç prestijiyle, bu türlü bir mantığın ihtisaslaşma üzerinden kurgulandığı ve kurullar oluşturulurken vazife ve bilgi alanlarına nazaran belirlendiği bir yapı var fakat burada, mevzunun uzmanı olan arkadaşlarımız var. Bilhassa bize bu kanun geldiği andan itibaren, Meclis gündemine gelince kendileri de söylediler ve ‘Nedir, biz bu bahiste ne yapabiliriz yani bu tali kurul olarak?’. Lakin anlaşılıyor ki tali kurul çalışmamış. O mevzuya ait olarak, Sayın Başkan, tali komisyondan size gelen bir metin var mıdır? Size gelen bir yanıt varsa onu lütfen arkadaşlarımıza burada, komite üyesi arkadaşlarımıza dağıtalım.”
“NÖBETLEŞE YOKSULLUK YAŞANIYOR”
Sunumun akabinde kelam alan HDP Muş Milletvekili Sezai Temelli, günlük kiralık konutların tamamının turizm kesiminde olmadığına dikkat çekerek, “Günlük kiralama sorunlarının altında yatanlara baktığımızda, bu problemin altında çok önemli toplumsal meseleler var. Yoksulluk, geçim kahrı, nöbetleşe yoksulluk yaşanıyor bu ülkede. Bu nöbetleşe yoksulluğu aslında bir yerde paylaşılmasıyla alakalı bir mevzuyu konuşuyoruz. İnsanların odalarını kiraya vermek zorunda kalıyorsa, bir yeri işlettikleri için, turizm işletmecisi oldukları için değil. Muhtaç oldukları için veriyorlar. Bu problemde toptancı bir yaklaşım ile sıkıntıyı ele aldığınızda, hiçbir farklılığı gözetmediğinizde diyorsunuz ki ‘Ortada 51 milyar liralık kayıt dışı iktisat var, bunu engelleyeceğiz, ortalama yüzde 20’den vergileseniz, şu kadar vergi kaybını önleyeceğiz'” dedi.
“SEKTÖRÜ, SEKTÖR DIŞINA ATMAK”
İYİ Parti İzmir Milletvekili Ümit Özlale ise günübirlik tesislerden vergi alınabileceğini fakat meskenini turistik gayeli kiralamak isteyenlere oturduğu apartmandaki bütün konut sahiplerinden müsaade alma kaidesinin getirilmesini eleştirerek, “10 katlı bir apartman düşünün, 40 daireden oluşan. O denli bir şey yapıyorsunuz ki, kısa devirli konutunu kiralamak isteyen kişi, 39 tane dairenin onayını almak zorunda. Oy birliği ile oy çokluğu ile değil. Bu başlı başına bu dalı, bölümün dışına atmak” dedi.
Özlale, günübirlik tesislerin güvenlik açısından denetlenmesi gerektiğini lakin denetleyecek kamu kurum ve kuruluşunun teklifte yer almadığına dikkat çekerek, kontrol münasebetinin “genel ahlaka ters durumlar” olarak açıklanmasını da eleştirdi. Özlale, “Demişsiniz ki, genel ahlaka karşıt durumlar. Genel ahlaka alışılmamış durumu tam olarak belirleyebilir misiniz? Oraya giren kişi genel ahlaka karşıt durum olup olmadığını nasıl tespit edecek? Konusu kabahat teşkil eden durumlar dersiniz, bunun tanımlaması yapılabilir lakin genel ahlak dediğiniz vakit burada çok büyük belirsizlik çıkıyor. Kim denetleyecek, hakim kararı ile mi girilecek bu meskenlere? Genel ahlakı nasıl tanımlayacağız biz” diye sordu.
MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı da teklifi eleştirerek, günübirlik konutların kayda alınmasının amaçlandığını fakat bütün binadaki mülk sahiplerinden müsaade alınması zorunluluğunu eleştirdi. Kalaycı, “Belgelendirmede binanın tüm kat maliklerinin oy birliğine arıyoruz. Bu bana biraz uygulanamaz geldi. Bunun içinde kurumsallar var, rezidansı var adamın. O ne yapacak? Bir kişi her şeye taş koyabilir. Kentsel dönüşümde bile oy birliği değil” dedi.
Teklifin görüşmesi milletvekillerinin konuşmaları ile sürüyor.
