Teknoloji Bağımlılık Etrafımızı Sarmış Durumda!
Teknoloji bağımlılık öylesine sardı ki hepimizi, telefonlar artık akıllı, bizi bizden daha âlâ tanıyan toplumsal medya platformlarının yapay zekâları bize eser üstüne eser sunuyor. Bilgiye ulaşmak parmaklarımızın ucunda, dilediğimiz her türlü bilgi saniyeler içinde ekranımızda beliriyor, kâfi ki biz merak edelim. Neyi merak edeceğimizi bize kodlayan akıllı yapay zekâlarla nasıl baş edeceğimizi bilmiyoruz, evvel bunu kabul etmeliyiz. Toplumsal medya araçlarını şekillendiren, kodlayan, geliştiren şahıslar bilimden çok faydalanıyorlar. İnsan aslında eksik, zavallı ve çaresiz bir canlıdır. Ömrü hayatımız daima bir tamamlanma muhtaçlığı ve bunun arayışı ile geçip duruyor. Bir diğer makalemde bu mevzuyu derlemek çok yarar sağlayacaktır. Neden böyleyiz, beşerde var olan ve başka hiçbir canlıda olmayan “arzu” objesi nedir? Neden irrasyoneliz ve anlamsız işler yaparız? Bu soruları ve yanıtlarını bir öbür yazı konusu olarak sohbetimize bırakıp devam edelim.
Beynimizdeki “ilkel beyin bölgesi” olan limbik sistemin içinde nükleus akumbens isimli 2 adet beyin çekirdeği yer alır. Nükleus akumbens isimli çekirdek şu hislerin oluşum ve devamında etkin rol almaktadır: zevk, bağımlılık, ödül ve motivasyon sistemleri. Teknoloji bağımlılık tahlilinde işte tam bu noktada devreye nörobilim giriyor ve şu bilimsel datayı bize sunuyor: Dijital oyun bağımlılığında, motamot uyuşturucu bağımlılığında olduğu üzere, nükleus akumbens beyin bölgesi etkin durumdadır. (Türk Psikiyatri Dergisi 2016;27(2):128-37). Yani kısaca ve basitçe şunu söylemeliyiz, odasında masada ya da koltuğa uzanmış biçimde bilgisayar oyunu oynayan, elinde akıllı telefonu ya da tableti ile toplumsal medyada gezinen çocuğumuzun beyni, uyuşturucu almış bir beyin ile misal tesire maruz kalmaktadır.
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIK ÇOCUKLARDA NEDENLER ve ÇÖZÜMLER
Teknoloji bağımlılık tesiri ve tedbire gayretlerini gelin bir de bu aygıtları ve teknolojileri üreten, geliştiren şahıslardan dinleyelim:
Bill Gates, Co-chair, Bill Melinda Gates Foundation: Çocuklarına 14 yaşına gelene kadar akıllı telefon almalarına müsaade vermedi.
Steve Jobs, eski Apple CEO Kurucu: Nick Bilton isimli muhabirle yaptığı röportajda, konutta çocuklarına dijital teknolojiyi azamî ölçüde sınırladıklarını söylüyordu.
Dünyada 2. sanayi ihtilali ile eğitimde gerçekleşen ihtilal ile 200 yıldır hala sisteme mühendis, tekniker, mimar ve öteki alanlarda insan gücü yetiştiriyoruz. Meğer daha şimdi başında bulunduğumuz 4. sanayi çağında robotlar ve akıllı yapay zekâ ile iş ömründe birlikte yer almak için çok daha insani özelliklerimizi ve yeteneklerimizi geliştirmeliyiz. Akıllı robotlar, şoförsüz araçlar olarak karşımıza çıkacak, marketlerde akıllı telefonumuz ile dilediğimiz tüm eserlerin ödemesini kasiyerler olmadan yapacağız, tarlada tohum ekmek ya da eserleri toplamak bile akıllı yapay zekâlar ile tamamlanacak. Uyanık olmalıyız, akılcı hareket etmeliyiz. Bu hususta 2018 Dünya Ekonomik Forumu’nda bakın neler konuşuldu:
Jack Ma, Alibaba CEO & Kurucu: Evvel kendi bakış açımızı ve çocuklarımızın eğitim sistemini değiştirmeliyiz. Öğretme sistemini değiştirmeliyiz. Şu an okullarda öğrettiklerimiz yalnızca bilgi odaklı ve bilgiye ulaşmak artık çok kolay. Akıllı yapay zeka robotlar ile rekabet edecek çocuklar yetiştirmek için odaklandığımız noktaları düzgün tespit etmeliyiz. Çünkü robotlar ve bilgisayar programları daha akıllı ve yorulmuyorlar, hiçbir beklentileri ve hisleri olmadan, durmaksızın çalışıyor olacaklar. Geleceğin dünyasını lakin şunları çocuklarımıza kazandırırsak gerçek yönetmiş oluruz: inanç, bedeller, bağımsız düşünme, ekip çalışması, diğerlerini önemsemek. İşte tüm bunlar insani becerilerdir ve yapay zeka bunları uygulayamaz. Bunlar, öğrenilen ve gelişen tecrübelerdir. Çocuklarımıza sanat, kültür, spor aktiviteleri sunmalıyız. Şayet bir faaliyeti akıllı yapay zeka ile makine daha yeterli yapıyor ise, bunun üzerine sahiden düşünmemiz gerekiyor.
